YEREMYA'NIN MEKTUBU
(Osmanlıca Baruk kitabında 6. Bab olarak geçiyor)
ALİ BEY’in 1664-’65 ORİJİNAL OSMANLICA ÇEVİRİSİ REVİZYONU
Babil kralı tarafından Babil’e sürüleceklerine ait Yeremya’nın mektubunun örneğidir ki, yüce Allah ona, onlar için yapacağı şeyleri bildirsin.
1*Yüce Tanrı’nın önünde yaptığınız suçlar için, Babil kralı Nabukadnezar tarafından Babil’e tutsak götürüleceksiniz. 2*Babil’e gittikten sonra orada birçok yıl ve birçok zaman; ta yedi kuşağa kadar kalacaksınız. Ama ondan sonra sizi oradan esenlikle getireceğim. 3*Sizler Babil’de omuzlarda götürülen, halkı ürküten, altın, gümüş ve ağaç putları göreceksiniz. 4*Evet siz, sakın yabancılar gibi olmayasınız ve onların ürküntüsü sizi üzmesin. 5*Onların önünde ve ardında tapınan halkı gördüğünüz zaman yüreğinizde şöyle deyin: Ya Rabbi! İbadet yalnız senin için zorunludur. 6*Çünkü benim meleğim sizinledir ve canlarınızın kaydını gören odur. 7*Sanatkârların putlarının dilleri silinmiştir. Onlar yaldızla gümüşlenmiştir. Ama onlar sahtedir. Çünkü konuşamazlar. 8*Milletler putlarının başlarına, süslenmeyi seven bir kız gibi altınla çelenk düzerler. 9*Bazen zaman oluyor ki kahinleri putlarından altınlarla gümüşleri alıyorlar ve kendileri için harcıyorlar. O kahinlerden bazıları da o paraları evlerinde tuttukları fahişelere veriyorlar. 10*Gümüşten, altından ve ağaçtan putları, sanki insanmış gibi giysilerle donatırlar. 11*Ama onlar böyle göz kamaştırıcı giyinmiş olsalar bile, kendilerini pastan ve ağaç kurtlardan kurtaramazlar. 12*Onların yüzünü kaplayan tozları ara sıra silerler. 13*Güya o putlardan biri, o yörenin başkanıymış. Elinde sultanlık asası tutuyor! Ama ona suç işleyeni bile öldürmeye gücü yok. 14*Bir başkasının da sağ elinde hançer veya balta var. Ama yine de kendilerini soygunculardan ve hırsızlardan korumaya güçleri yok. İşte bundan bellidir ki ilâhlar değillerdir. 15*Böylece onlardan korkmayın. Çünkü bir insanın kabının kırılıp yararsız olduğu gibi, onların putları da böyledir. 16*Tapınağa konulduktan sonra, onların gözleri içeriye girenlerin ayaklarından kalkan tozlarla kaplıdır. 17*Nasıl ki, kralı inciten biri cezalandırılmak için kapatılırsa; böylece hırsızların onu soyamaması için ona parmaklıklar çekilir ve onların kâhinleri tapınağı kilitleyerek sürgülerle sağlamlaştırırlar. 18*Onlara kendilerine yaktıklarından daha çok kandiller yakarlar. Ama putlardan hiçbiri bir diğerini göremez ve orada olan direklerden biri gibidirler. 19*Onların bağırsakları güvelenmiştir diyorlar. Yerdeki böcekler onları ve giysilerini yediği zaman duymazlar. 20*Yüzleri evin dumanından kapkaradır. 21*Baykuşlar, kırlangıçlar ve diğer kuşlar bedenlerine, sırtlarına uçuşup konarlar ve kediler de üzerlerine sıçrarlar. 22*Bundan bilmek gerekiyor ki ilâhlar değildirler. Böylece onlardan korkmayın. 23*Çünkü bezenmeleri için, üzerlerinde olan altın pası silinmezse parıldamazlar ve döğüldükleri zaman bile birşey duymazlar. 24*O ilâhlar ki, içlerinde ruhları yoktur; belli bir değerle satın alındılar. 25*Ayakları olmadığından, utançlarını insanlara göstererek omuzlarda taşınıyorlar. Onlara tapınanlar dahi utanç içindedirler. 26*Onlardan biri yere düşse kendi kendine kalkamaz, bir kimse onu oraya dikse kendi kendine kımıldamaz ve eğilirse doğrulamaz. Aynen ölüler gibi el ve ayaklarını uzatırlar. 27*Onlara verilen kurbanları rahipler satıyorlar. Onları gereksizce harcarlar ve kadınları da bir bölümünü tuzlarlar. Ama yoksullara ve çaresizlere dağıtmazlar. 28*Yeni doğum yapan ve adetli kadınlar kurbanlarına dokunuyorlar. Tüm bunlardan anlayın ki, ilâhlar değildirler. Onlardan korkmayın. 29*Kadınlar altın gümüş ve ağaç putlara kurbanlar sunarlar. Belki de bu yüzden onlara ilâhlar diyorlar. 30*Rahipler giysileri yırtık, başları, sakalları tıraşlı ve başları dazlak olarak onların evlerinde oturuyorlar. 31*Bazıları ölülerin yemeğinde bağırdığı gibi; putların önünde de bağırıp çağırırlar. 32*Rahipler giysilerinin bir parçasını alıp kadınlarına ve çocuklarına giydiriyorlar. 33*Bir kimseden iyilik ve kötülük görseler karşılık veremezler. Bir kralı tahttan indirmeye veya birini kral yapmaya güçleri yoktur. 34*Mal ve para veremezler. Bir kimse onlara bir şey adayıp vermezse, hiç bir şey isteyemezler. 35*Bir insanı ölümden ve zayıfı güçlüden kurtaramazlar. 36*Körün görmesini sağlayamazlar ve gereksinimi olan insanı kurtaramazlar. 37*Dula yardım etmeye ve öksüze iyilik yapmaya güçleri yoktur. 38*Ağaçtan yaldızlı ve gümüşlü putlar, dağdan çıkarılan taşlara benzerler. Onlara tapınanlar da utansınlar. 39*Böylece onlara, boş inançla nasıl ilah diyelim!? 40*Keldaniler bile onları gülünç buluyor. Çünkü konuşamayan dilsizi gördüklerinde Bel putuna getiriyorlar. 41*Ona, onu konuştursun diye yalvarırlar (bu olanaksız olsa bile) ve bunun böyle olduğunu bilseler de bundan vazgeçmiyorlar. Çünkü akılsızdırlar. 42*Kuşağını kuşanmış kadınlar yol kenarlarında oturup, geçenleri tütsülüyor. 43*Onlardan birisi oradan geçen bir kişiyi sevse ve onunla yatsa; diğerini ayıplar. Çünkü onun gibi sevilmedi ve uçkuru çözülmedi! 44*Çevrelerinde her ne olursa fark edilmez. Bu yüzden onlara nasıl boş inanç olabilir!? 45*Onları marangozlar, kuyumcular yapıyor. Bunun için başka şey olamazlar. Kesinlikle ustaların olmasını istedikleri şey olurlar. 46*Onları yapanların bile yaşamı uzun olmaz. Öyleyse onların yaptıkları şeyler, nasıl ilâh olabilirler? 47*Çünkü ardındakilere, yalancı ve utançlı şeyler bıraktılar. 48*Bir savaş anında veya bir afet zamanında, onların kâhinleri (putlarıyla) kendi aralarında: ‘Nerede gizlenelim?’ diye birbirlerine danışırlar. 49* Akıl edip neden pişman olmuyorlar ki onlar ilâhlar değildir. Çünkü kendilerini cenkten ve diğer belalardan kurtarmaya güçleri yoktur. 50*Çünkü ağaçtan yaldızlı ve gümüşlü oldukları için, zamanla sahte oldukları bilinir. Tüm milletlere ve krallara belli olsun ki ilâhlar değildir. İlla ki, insan ellerinin işidir ve onlarda hiç bir Tanrısal etkinlik yoktur. 51*Böylece ilâhlar olmadığını nereden biliyoruz? 52*Hiçbir ülkeye kral atayamıyor ve insanlara yağmur yağdıramıyorlar. 53*Adalet edemiyor ve güçsüzleri bir zulümden kurtaramıyorlar. Çünkü yer ile gök arasında kargalar gibidirler. 54*Eğer o yaldızlı ve gümüşlü ağaç putlardan birinin tapınağında ateş tutuşursa, kâhinleri kaçıp saklanırlar. Onlar ise direkler gibi büsbütün yanarlar. 55*Ne krallara ve ne de düşmanlara karşı koyabiliyorlar. Şimdi onlara ‘İlâhlar’ diye boş inanç, nasıl mümkün olsun ki..? 56*O gümüş ve yaldızlı ağaç putlar, kendilerini hırsızlardan ve çapulculardan koruyamazlar. 57*Onların yiğitleri çevrelerinde olan altını, gümüşü ve kaftanı alıp onlarla giderler. Onlar ise kendi kendilerine yardım edemezler. 58*Şöyle ki o yalancı ilâhlar yerine olmaktansa, erdem gösterip bir kral, ya da bir ev sahibine kullanılacak yararlı kap kacak, veya içindeki eşyaları koruyan bir ev kapısı ve kralın sarayında bir ağaç direk olmak olmak daha yeğdir. 59*Çünkü ışık veren güneş, ay ve yıldızlar uygun şeyleri yapmaya gönderilince dinliyorlar. 60*Böylece bir şimşek göründüğü zaman her yerde görünüyor ve rüzgâr her ülkede esiyor. 61*Bulutlara Allah buyurunca, tüm dünyayı dolaşırlar ve onlara verilen emeği yerine getirirler. 62*Böylece dağları ve ormanları yakmak için yukarıdan gönderilen ateş; ona buyrulan emri yapar. 63* Ama bu putlar ne görünümleriyle ve ne de tabiatlarıyla birşeye ortak olamazlar. Şimdi onlara ‘İlâhlardır!’ diye boş inançla katılmak doğru değildir. Çünkü insanın hakkını almaya veya bir iyilik yapmaya bile güçleri yok. 64*Böylece ‘İlâhlar!’ olmadığını bilip onlardan korkmayın. 65*Çünkü egemenlere ne iyilik, ne de kötülük dileyebilirler. 66*Milletler arasında bir ayet göstermeye; güneş gibi parlak ve ay gibi ışık vermeye güçleri yoktur. 67*Yabanıl hayvanlar onlardan daha iyidir. Çünkü kendilerine yardım edebilirler. 68*Evet bu yüzden, ‘İlâhlar! ’ olmadıkları apaçık bellidir. İşte bu yüzden onlardan korkmayın. 69*Çünkü hıyar tarlasındaki kör bir korkuluk nasılsa; 70*Onların ağaç, yaldızlı ve gümüş putları da böyledir. Bahçede üzerlerine her türlü kuşun konduğu bir dikenliğe benzerler; ya da kara bir çukura bırakılan ölüye. 71*Üzerlerinde parıldayıp çürüyen, göz alıcı giysinin aklığından bilesiniz ki ilâhlar değillerdir. Sonunda onlar da yenilip bitirilecekler ve ülkeniz için bir utanç olacaktır. 72*Evet putu olmayan erdemli kişi üstündür; çünkü o utançtan ıraktır.