Ç I K I Ş
1.Bölüm: 1)Yusuf'un ölümünden sonra İsrail oğullarının çoğalması, 8)Yeni Firavun'un onlara sıkıntı vermesi, 15)Ebelerin erkekleri sağ bırakmaları, (21)Firavun'un zalim buyruğu.
1*Yakup ile beraber Mısır’a(1) gitmiş olan İsrailoğulları’nın adları budur ve her adam kendi ev halkı ile gitti: 2*Ruben, Şimeon, Levi ve Yahuda, 3*İssakar, Zebulun ve Bünyamin; 4*Dan, Naftali, Gad, Aşer, 5*Ve Yakup’un soyundan gelen nüfusun tümü yetmiş(2) kişiydi. Ama; Yusuf Mısırda idi. 6*Yusuf(3) ile kardeşlerinin tümü ve o asrın adamlarının hepsi öldü. 7*İsrailoğulları(4) türeyip çoğaldı ve çok artarak güçlendiler. Ülke onlarla dolup taştı. 8*Mısır’da(5) Yusuf’u tanımayan yeni bir Firavun ortaya çıktı. 9*Ve o kendi ulusuna şöyle söyledi: - Bakın, İsrailoğulları(6) bizden çok güçlü oldular. 10*Gelin(7) onlar(8) için akıllıca hareket edelim. Sakın onlar çoğalıp da bir savaş anında düşmanlarımızla birleşerek bizimle savaşmasın ve bu ülkeden çıkmasın, dedi. 11*Böylece onlara ağır(9) işlerle eziyet(10) etmek üzere üzerlerine angarya memurları koydular. Onlar da Firavun için Pitom ile Ramses(11) adlı ambar kentlerini yaptılar. 12*Onlara ne kadar çok eziyet ettilerse de o kadar çok çoğalıp arttılar ve onlar İsrailoğullarından bıktı. 13*Mısırlılar, İsrailoğullarını zulümle çalıştırdılar. 14*Balçıkta(12) kerpiç yapmakta ve kırdaki her türlü ağır işlerde yaşamları(13) acıyla geçiyordu. Onlara yaptırdıkları tüm işler zulümle doluydu. 15*Mısır kralı birinin adı Şifra ve diğerinin adı da Pua olan İbranîlerin ebelerine dedi ki: 16*- İbranîlerin çocuklarını aldığınızda onlar daha doğum sandalyesinde iken bakınız. Eğer oğlan ise onu öldürün ve eğer kız ise sağ kalsın, dedi. 17*Ama; ebeler Allah’tan korktuklarından(14) Mısır(15) kralının kendilerine dediği gibi yapmayarak erkekleri de sağ bırakıyorlardı. 18*O zaman Mısır kralı ebeleri çağırıp onlara: - Niçin bu şeyi yapıp erkekleri sağ bıraktınız? Dedi. 19*Ebeler(16) de Firavun’a şöyle yanıt verdiler: İbranîlerin kadınları, Mısır kadınları gibi olmadığı içindir; çünkü onlar güçlü olduklarından daha ebeler gelmeden doğuruyorlardı, dedi 20*Böylece(17) Allah ebelere acıdı; kavim de daha çok çoğalarak güçlendi. 21*Ebeler Allah’tan korktukları için onların(18) evlerini büyüttü. 22*Sonra Firavun halkın tümüne ‘Her(19) doğan erkeği nehire atın ve her kızı sağ bırakın’ diye emretti.
(1)Tek.46/8,B.6/14,(2)Tek.46/26ve27,Ayet20,Tes.10/22,(3)Tek.50/26,Res.İşl.7/15,(4)Tek.46/3,Tes.26/5,Mez.105/24, Res.İşl.7/18,(5)7/18,(6)Mez.105/24,(7)Mez.10/2,83/3ve4, (8)Eyp.5/13, Mez.105/25, Sül.Mes.16/25, 21/30, Res.İşl.7/19, (9)B.2/11, 5/4 ve 5, Mez.81/6, (10)Tek.15/13, B.3/7, Tes.26/6, (10)Tek.47/11,(12)Mez.81/6, (13)B. 2/23,6/9,Sayl.20/15, Res.İşl. 7/19ve34, (14) Sül.Mes.16/6, (15) Dan.3/16ve18,6/13, Res.İşL5/29,(16)Bak.Yeş.2/4, II.Sam.17/19ve20, (17)Sül.Mes. n/18,Vaiz8/12,İş.3/10,İbr.6/10, (18)Bak.I.Sam.2/35, Il.Sam. 7/11, 13,27 ve29,I.Krl. 2/24,11/38,Mez.127/1, (19)Res.İşl. 7/19.

2.Bölüm: 1 )Musa'nın doğumu ve bir sepet içinde sazlığa bırakılması, 5)Firavun'un kızının onu bulup kendine oğul yapması, 11)Musa'nın bir MısırIı'yı öldürmesi, 13)Ve bir İbranîyi azarlaması, 15)Med ülkesine kaçışı, 21 )Sippora ile evlenmesi ve Gerşom'un doğumu, 22)İsrail oğullarının Allah'a yalvarışları.
1*Levi(1) oğullarından olan bir adam gidip bir Levili kız aldı. 2*Ve kadın hamile kalıp bir oğul doğurdu. Onun güzel(2) olduğunu gördüğünde üç ay gizledi. 3*Daha sonra artık onu gizleyemediğin- den bu yüzden sazdan bir sepet alıp katran ve ziftle sıvadıktan sonra çocuğu onun içine koyarak nehir kenarında olan sazlık arasına bıraktı. 4*Ve onun(3) kızkardeşi ona ne olacağını bilmek için uzakta durdu. 5*Firavun’un(4) kızı yıkanmak için nehire inmişti ve cariyeleri nehirin kenarında gezerken kendisi sazlıklar arasında sepeti gördü; hemen hizmetçisini göndererek onu aldırdı. 6*Sepeti açtığında çocuğu gördü. Çocuk ağlıyordu ve onu sevdi: ‘Bu İbranîlerin çocuklarından olmalıdır’. dedi. 7*O zaman onun hizmetçisi Firavun’un kızına: - Bu çocuğu emzirmek için gidip sana İbranîlerden bir sütanne çağırayım, dedi. 8*Firavun’un kızı da ona: - Git! Dediğinde; kız gidip çocuğun annesini çağırdı. 9*Ve Firavun’un kızı(*) ona: - Bu çocuğu al ve benim için emzir. Ben senin ücretini vereceğim, dedi ve kadın da çocuğu alarak emzirdi. 10*Çocuk büyüdüğünde onu Firavun’un kızına götürdü ve ona(5) oğul oldu. O da onu sudan çıkardım diyerek adını Musa(+) koydu. 11*O günlerde Musa(6) büyüyüp kardeşlerinin yanına çıktı ve onların ağır(7) işlerine bakarken Mısırlılardan birinin kardeşlerinden olan bir İbranî’yi döğdüğünü gördü. 12*Öteye beriye bakıp kimse olmadığını gördüğünde Mısırlı’yı(8) öldürerek onu kum içine gömdü. 13*Ertesi gün(9) yine iki İbranî’yi birbirleriyle kavga ederken baskın olan kişiye: - Niçin arkadaşına vuruyorsun? Dediğinde; 14*O da: - Kim seni(10) üzerimize başkan veya yargıç koydu? Mısırlıyı öldürdüğün gibi beni de mi öldürmeyi düşünüyorsun? Dedi ve o zaman Musa korkup: ‘Gerçekten bu olay ortaya çıkmıştır’ dedi. 15*Firavun bu olayı işittiğinde Musa’yı öldürmek istedi. Ama Musa(11) Firavun’un yüzünden kaçıp Medya ülkesinde kaldı ve bir kuyunun(12) yanında oturdu. 16*Medyan(13) kâhininin yedi kızı vardı. Ve bunlar(14) gelip su çekerek babalarının sürülerini sulamak için tekneleri dolduruyorlardı. 17*Ama çobanlar gelip onları kovduklarında Musa kalkıp onlara yardım etti ve sürülerini(15) suladı. 18*Sonra Babaları Reuel’e(16) geldiklerinde: - Bugün neden çabuk geldiniz? Dedi. 19*Onlar da: -Mısırlı bir adam bizi çobanların elinden kurtardı ve bize bolca su çekip sürüyü suladı, dediler. 20*O da kızlarına: - Nerdedir, niçin o adamı böyle bıraktınız? Onu çağırın ve ek- mek(17) yesin, dedi. 21*Ve Musa o adamın yanında yaşamağa razı oldu. O da kızı(18) Sippora’yı Musa’ya vermeyi onayladı. 22*Kadın bir oğul doğurduğunda Musa: ‘Gurbet(19) diyarında misafir oldum’ diyerek ona Gerşom(20) adını(+) verdi. 23*Birçok günden sonra(21) Mısır kralı öldü; ama İsrailoğulları esirlik(22) yüzünden çok acı çekiyorlar ve tutsaklıklarının çağrısı(23) Allah’ın önüne dek ulaşmıştı. 24*Allah onların(24) bağırışlarını işitti ve Allah; İbrahim, İshak ve Yakup ile olan(25) Andını(26) andı. 25*Allah, İsrail oğullarına(27) baktı ve onların durumlarını(28) bildi.

(1)B.6/20, Sayl.26/59, I.Trhl.23/14, (2)Res.İşl.7/20, İbr.11/23, (3)B.15/20, Sayl.26/59, (4)Res. İşl.7/21, (*): Adının ‘Asiye’ ve aynı zamanda Firavun’un karısı olduğu rivayet edilir, (5)Res.İşl.- 7/21, (+): Kopt dilince su; sudan çıkan demektir, (6)Res.İşl.7/23 ve24,İbr. 11/24,25ve26,(7)B.1/11 ,(8)Res.İşl.7/24,(9)Res.İşl.7/26,(11)Res.İşl.7/27ve28, (11)Res.İşl.7/29, İbr.11/27, (12)Tek.24/11, 29/2, (13)B.3/1, (14)Tek.24/11,29/10,I.Sam.9/11,(15)Tek.29/10, (16)Sayl.10/29, B.3/1,4/18,18/1 ve diğ., (17)Tek.31/54, 43/25, (18)B.4/25,18/2,(19)Res.İşl.7/29,İbr.11/13ve 14, (20)18/3, (+)0- rada Misafir, (21)B.7/7,Res.İşl.7/30, (22)Sayl. 20/16, Tes.26/7, Mez.12/5,(23)Tek.18/20, B.3/9, 22/23ve27,Tes.24/15, Yakb.5/4, (24)B.6/5,(25)Mez.15/14,46/4,(26)B.6/5, Mez.105/8 ve 42, 106/45,(27)B.4/31, I.Sam. 1/11 ,II.Sam.16/12,Luk. 1/25, (28)B.3/7.

3.Bölüm: 1)Musa'nın yanan çalı içinde Allah'ı görmesi, 9)İsrail'in kurtuluşu için Allah'ın onu Mısır'a göndermesi, 14)Allah'ın İsmi, 15)Ve İsrail oğullarına gönderdiği haber.
1*Musa, Medyan(1) kâhini olan kayınpederi Yetro’nun sürüsünü güdüyordu ve sürüyü çölün öte tarafına sürerek Allah’ın(2) dağı olan Horeb’e geldi. 2*Ve ona Rabbin Meleği(3) çalı içinde ateş aleviyle göründü; o da gördü ki işte çalı ateşle yanıyordu. Ama çalı yanıyorsa da bir türlü bitmiyordu. 3*O zaman Musa gidip bir bakayım, bu büyük(4) görüntü de nedir? Göreyim; acaba çalı niçin tükenip bitmiyor? Dedi. 4*Ve Rab onun bakmak için döndüğünü gördüğünde Allah(5) çalının içinden ona: “Musa, Musa!” diye çağırdı. O da: - Buyur efendim, dedi. 5*Ve Allah: “Buraya yaklaşma, ayaklarından(6) çarıklarını çıkar; çünkü durduğun yer kutsal topraktır; 6*Ben; babanın(7) Allah’ı, İbrahim’in Allah’ı, İshak’ın Allah’ı ve Yakup’un Allah’ıyım.” dedi ve Musa Allah’a(8) bakmağa korktuğundan yüzünü gizledi. 7*Rab dedi ki: “Gerçekten ben Mısır’da olan kavmimin sıkıntısını gördüm ve angaryacıların(9) yüzünden olan bağırışlarını(10) işittim; çünkü emeklerini(11) biliyorum. 8*Onları Mısırlılar’ın elinden kurtarmak(12) ve onları oradan çıkarıp iyi(13) ve geniş bir ülkeye ‘Süt(14) ve bal akan bir diyara’; yani Kenanlılar’ın(15) Hititliler’in, Amorrîler’in, Perizzîler’in, Hivîler’in ve Yebusîler’in meskenlerine götürmek için(16) indim. 9*İşte şimdi İsrail(17) oğullarınm iniltileri bana erişti ve Mısırlılar’ın(18) onlara yaptıkları zulmü gördüm. 10*Gel(19) ben seni Firavun’a göndereyim. Kavmim İsrail oğullarını Mısır’dan çıkaracaksın. 11*Musa da Allah’a: - Ben kimim(20)ki, Firavun’a gidip İsrailoğullaıını Mısır’dan çıkarayım, dedi. 12*O da: - Ben(21) kesinlikle seninle olacağım ve benim seni gönderdiğimin işareti bu olsun. Kavmi Mısır’dan çıkardığında Allah’a bu dağ üzerinde ibadet edeceksiniz, dedi. 13*Musa Allah’a: - Şimdi ben İsrail oğullarına gidip onlara atalarınızın Allah’ı beni size gönderdi dediğimde bana adı nedir; derlerse onlara ne söyleyeceğim? Dedi. 14*Ve Allah, Musa’ya şöyle yanıt verdi: ‘Mutlak olması gereken ben; Ben’im(f) İsrail oğullarına böyle; yani var olan(22) beni size gönderdi diyeceksin, dedi. 15*Sonra Allah, Musa’ya şöyle söyledi: - İsrail oğulları’na şu şekilde; yani atalarınızın Allah’ı, İbrahim’in Allah’ı, İshak’ın Allah’ı ve Yakup’un Allah’ı Yehovah beni size gönderdi, diyeceksin. Sonsuza dek(23) adım budur ve devirlerce böyle anılacağım. 16*Git! İsrailin yaşlılarını(24) topla ve onlara Atalarınızın Allah’ı; İbrahim’in, İshak’ın ve Yakup’un Allah’ı Yehovah bana görünüp size ve Mısır’da size yaptıklarına gerçekten(25) baktım. 17*Ve dedim ki Sizi(26) Mısır’ın zulmünden. Kenanlılar’ın, Hittîler’in, Amorîler’in, Perizzîler’in, Hivîler’in ve Yebusîler’in diyarına; süt ve bal akan diyara getireceğim, dedi diye söyleyesin. 18*Onlar(27) da sözümü dinleyecekler, sen(28) de İsrail’in yaşlılarıyla beraber Mısır kralına gidip ona: İbranîlerin Allah’ı Yehovah bize(29) rastladı; şimdi izin ver de çölde üç günlük yol gidelim ve Allah’ımız Yehovah’a kurban sunalım, diyeceksiniz. 19*Ben Mısır kralının - her ne kadar güçlü el ile olursa olsun - sizi(30) bırakmayacağını biliyorum. 20*Ben elimi uzatıp Mısır(31) içinde yapacağım tüm(32) olağanüstü işlerimle onu vuracağım. Ve sonra(33) sizi serbest bırakacaktır, dedi. 21*Bu kavmi(34) Mısırlılar’ın gözünde yükselteceğim ve çıktığınızda eliniz boş çıkmayacaksınız. 22*Ama her(35) kadın kendi komşusundan ve evinin misafirinden gümüş, altın, değerli şeyler ve giyecek eşyası isteyecek; onları oğullarınız ve kızlarınız üzerine koyarak Mısır’ı soyacaksınız(36).
(1)B.2/16,(2)B.18/5,l.Krl.19/8,(3)Tes.33/16, İş.63/9, Res.İşl. 7/30, (4)Mez.111/2,Res.İşl.7/31, (5)Tes.33/16, (6)B. 19/12, Yeş.5/15, Res.İşl.7/33, (7)Tek.28/13,Ayet15, B.4/5, Mat.22/32, Mark.12/26, Luk.20/37,Res.İşl.7/32, (8)l.Krl.19/13, İş.6/1ve5, (9)B.1/11, (10)B.2/23ve24,Nahm.9/9,Mez.106/44, Res.İş.7/34,(11)Tek. 18/21,B.2/25, (12)B.6/6ve8,12/51, (13)Tes.1/25,8/7,8,9, (14) Ayet 17,B.13/5, 33/3, Sayl.13/27, Tes.26/9ve10, Yerm. 11/5, 32/22,Hez. 20/6,(15)Tek.1518-21,(16)Tek.11/5ve7, 18/21, 50/24, (17)B.2/23, (18)B.1/11ve13,14,22, (19)Mez. 105/26, Mık.6/4, (20) Bak B.6/12, l.Sam.18/18, İş.6/5ve8, Yerm.1/6, (21) Tek.31/3, Tes. 31/23, Yeş. 1/5, Rom. 8/31, (f)Osm.: Ben Vacip - el Vücut’um (Varlığa neden olan!), (22)B.6/3, Yuh. 8/58, ll.Kor. 1/20, İbr. 13/8,Vah.1/4, (23)Mez.135/13, Hoş.12/6, (24)B.4/29, (25)Tek. 50/24,B.2/25,4/31,Luk.1/68,(26)Tek.15/14, 16,Ayet8, (27)B.4/31, (28)B.5/1ve3,(29)Sayl.23/3,4,15ve16, (30)B.5/2,7/4,(31)B. 6/6, 7/5,9/15, (32)B.7/3,11/9,Tes.6/22, Nahm.9/10, Mez.105/27,135/9, Yerm.32/20,Res.İş.7/36, BakB. 7/13,(33)B. 12/31 ,(34)B. 11/3, 12/36,Mez.106/46, Sül.Mes. 16/7, (35)Tek.15/14 B.11/2,12/35ve 36, (36)Eyüp 27/17,Sül.Mes. 13/22, Hezk.39/10.

4.Bölüm: 1)Musa'nın asasının yılan olması; 6)Ve elinin cüzzamlı olması, 10)Mısır'a gitmeğe çekinmesi, 14)Allah'ın Harun'u ona yardımcı yapması, (18)Musa'nın kendi kayınpederinden ayrılması, 21 )Ve Allah'ın, Firavun'a gönderdiği emir! 24)Sippora'nın kendi oğlunu sünnet etmesi; 27)Ve Harun ile Musa'yı karşılaması. 31)Kavmin ona inanması.
1*Musa şöyle yanıtladı: - Evet! İşte onlar; Rab sana görünmedi diyerek bana inanmayacak ve sözümü dinlemeyeceklerdir, dedi. 2*Rab da ona: - Şu elindeki nedir? Dediğinde: - Asadır(1) dedi. 3*O da: - Onu yere at! Dediğinde; onu yere attığı gibi yılan oldu ve Musa onun önünden kaçtı. 4*Ve Rab, Musa’ya: - Elini uzatıp onu kuyruğundan tut, dedi. O da elini uzatarak onu tuttu ve o da asa oldu. 5*Tâ; ki(2) atalarının Allah’ı: İbrahim’in Allah’ı, İshak’ın Allah’ı ve Yakup’un Allah’ı Yehovah’m sana göründüğüne inansınlar(3) dedi. 6*Rab yine ona: - Şimdi elini koynuna koy, dediğinde o da elini koynuna koydu ve çıkardığında işte eli kar(4) gibi bembeyaz cüzzamlıydı. 7*Ve elini tekrar koynuna koy, dediğinde; o da elini tekrar koynuna koydu ve onu çıkardığında işte yine(5) kendi bedeni gibi oldu. 8*Ve sana inanmayıp önceki işaretlerin sesini dinlemeyecek olurlarsa da sonraki işaretlerin sesine inanacaklar. 9*Ama; bu iki işarete de inanmayıp sözünü dinlemezlerse nehirin suyundan alıp karaya dökeceksin ve nehirden aldığın su(6) karada kan olacaktır, dedi. 10*Musa da Rabbe: - Aman ya Rab! Ben önceden(+) beri veya kulun ile söyleştiğin vakitten beri söz sahibi değilim; ama sözü(7) ve dili ağır olan bir adamım, dedi. 11*Rab da ona dedi ki: - İnsana(8) ağız veren, dilsizi, sağın, gözü göreni ve görmeyeni yaratan kimdir? Ben Rab; değil miyim? 12*Şimdi git! Ben ağzınla(9) olup ne söyleyeceğini sana öğreteceğim. 13*O da: - Aman ya Rab! Acı(10) kimin elinle gönderirsen gönder, dediğinde 14*Rabbin öfkesi alevlenip Musa’ya dedi ki: - Levili Harun kardeşin değil midir? Biliyorum ki, o iyi söz söylüyor ve işte seni(11) karşılamağa geliyor. Seni gördüğünde yüreğinde sevinecektir. 15*Sen ona söyle(12) ve ağzına(13) sözler koy. Ben de senin ve onun ağzıyla olup, ne yapa cağınızı size(14) öğreteceğim. 16*Senin yerine kavme o söyleyecek; o sana ağız yerine ve sen(15) de ona Allah yerinde olacaksın. 17*Onunla bir işaret olarak büyük işler yapacağın bu(16) değneği eline al. 18*Sonra Musa gidip kayınpederi Yetro’nun yanına döndü ve ona doğru: - Şimdi bana izin ver. Mısır’da olan kardeşlerimin yaşayıp yaşamadıklarını görmek için onların yanına geri döneyim; dediği zaman Yetro da Musa’ya: - Esenlikle git, dedi. 19*Ve Rab Medyan’da Musa’ya: - Git Mısır’a geri dön; çünkü canına(17) kötülük düşünen adamların tümü öldü, dedi. 20*Böylece Musa karısıyla oğullarını alarak onları eşeğe bindirdi ve Mısır ülkesine geri döndü; Musa Allah’ın(18) asasını eline aldı. 21*Rab, Musa’ya şöyle söyledi: - Mısır’a geri dönüp gittiğinde eline teslim ettiğim mucizelerin(19) tümünü Firavun’un önünde yapmağa dikkat et. Ben(20) de onun yüreğini katılaştıracağım ve halkı salıvermeyecektir. 22*Ve Firavun’a Rab böyle buyuruyor: - İsrail (Hz.Yakup) oğlumdur ve(21) ilkimdir(22). 23*Şimdi sana oğlumu Bana ibadet etmek için salıver, diyorum; ama onu serbest bırakmaktan çekinirsen, işte ben(23) senin oğlunu; yani ilkini öldüreceğim, dedi. 24*Ve daha yolda giderlerken Rab onunla(24) karşılaşıp onu öldürmek(25) istediğinden; 25*Sippora(*) bir(26) keskin taş alıp çocuğun sünnet (hitan) derisini keserek Musa’nın ayaklarına bıraktı ve: - Sen bana kan kocasısın, dedi. 26*Böylece Rab onu bıraktı, o zaman sünnet sebebinden kadın: - Sen bana kan kocasısın, dedi. 27*Ve Rab, Harun’a: - Çöle Musa’yı(27) karşılamağa git, dediğinde o da gidip ona ‘Allah ’ın Dağı ’nda(28) rastgelerek onu orada öptü. 28*Musa da kendini gönderen Rabbin tüm sözlerini ve kendisine emrettiği işaretlerin(29) tümünü Harun’a(30) anlattı. 29*Sonra Musa ve Harun’a(31) gidip İsrailoğullarının yaşlılarının tümünü topladı. 30*Harun Rabbin(32) Musa’ya söylediği sözlerin tümünü söyleyip alâmetleri (işaretleri) kavmin gözleri önünde gösterdi. 31*Halk da inandı(33) ve Rabbin İsrailoğullarını ziyaret(34) edip sıkıntılarına(35) göz attığını işittiklerinde yüzüstü(36) secde ettiler.

(1)Ayet 17ve20, (2)B.3/15, (3)B. 19/9, (4)Say. 12/10, ll.Krl.5/27, (5)Say.12/13ve14, Tes. 32/39, ll.Krl.5/14, Mat.8/3, (6)B.7/19, (+)İbranice: DÜN ve öte günden beri, (7)B.6/12, Yerm.1/6, (8)Mez.94/9, (9)İş.50/4, Yerm.1/9, Mat.10/19, Mark.13/11, Luk.12/11ve12, 21/14ve15, (10)Bak Yunus 1/3, (11)Ayet 27, l.Sam.10/2, 3ve5, (12)B.7/1 ve 2, (13)Say.22/38, 23/5,12ve16, Tes.18/18, İş.51/16, Yerm.1/9, (14)Tes.5/31, (15)B.7/1, 18/19,Ayet 2, (17)B.2/15ve23, Mat.2/20, (18)B.17/9, Say.20/8ve9,(19)B.3/20, (20)B.7/3ve13, 9/2ve35, 10/1, 14/8, Tes.2/30, Yeş. 11/20, İş.63/17, Yuh.12/40, Rom.9/18, (21)Hoş.11/1, Rom.9/4, ll.Kor.6/18, (22)Yerm.31/9, Yakup 1/18, (23)B.11/5, 12/29,(24)Say.22/22,(25)Tek.17/14,(*):Musa’nın karısı, (26)Yeş. 5/2ve3, (27)Ayet 14, (28)B.3/1, (29)Ayet15ve16, (30)Ayet8ve9, (31)B.3/16, (32)Ayet 16, (33)B.3/18, Ayet 8ve9, (34)B.3/16, (35)B.2/25, 3/7, (36)Tek.24/26, B.12/27, l.Trhl.29/20.

5.Bölüm: 1)Firavun'un Musa ile Harun'u azarlaması, 6)Ve İsrail oğllarının ağır işlerini daha da zorlaştırması, 15)Onların birleşmelerini reddetmesi, (20)İsraillilerin Musa ile Harun'a karşı olan şikayetleri, 22)Musa'nın Allah'a yalvarışı.
1*Sonra Musa ile Harun, Firavun’un yanına gidip ona: - İsrail’in Allah’ı Yehovah çölde bana bayram yapmaları(1) için halkımı serbest bırak, diye buyuruyor, dediler. 2*Firavun da: - Yehovah(2) da kimdir ki, sözünü dinleyip İsraili salıvereyim? Yehovah’ı tanımam ve İsraili(3) de salıvermem, dedi. 3*Onlar da: - İbranîler’in(4) Allah’ı bize rast geldi, lütfen çölde üç günlük yol gidip Allah’ımız Yehovah’a kurbanlar sunalım; yoksa bizi veba ve kılıçla vurabilir dediler. 4*Mısır kralı da onlara: - Ey Musa ve Harun! Niçin kavmi işlerinden alıkoyuyorsunuz? İşinize(5) gidin, dedi. 5*Ve Firavun: - Bakın ülkede kavim çoğalmıştır(6) ve siz onları işlerinden geri bırakıyorsunuz, dedi. 6*O gün Firavun kavmin angaryacılarına) ve memurlarına emredip. 7*Önceden olduğu gibi kerpiç kesmek için artık kavme saman vermeyin. Kendileri gidip saman toplasınlar. 8*Ve önceki günlerde yaptıkları kerpiçlerin sayısını üzerlerine hesap edip onlardan noksan kalmasınlar; çünkü onlar tembel olduklarından ötürü gidip Allah’ımıza kurban sunalım diye bahane çıkarıyorlar. 9*İşleri bu adamlar üzerine zorlaştırınız ve işleriyle uğraşarak boşyere sözlere kulak asmasınlar, dedi. 10*Sonra kavmın angaryacıları ve memurları gelip kavme: - Firavun buyuruyor ki, ben size saman vermeyeceğim. 11*Siz nerede saman bulabilirseniz kendiniz getireceksiniz; ama işinizden kesinlikle hiçbir şey noksan olmayacaktır, dediler. 12*Böylece halk da saman yerine anız aramak için Mısır ülkesinin her tarafına dağıldı. 13*Angaryacılar da onlara: -Her gün bitirmiş olduğunuz işi saman bulunduğu zaman olduğu gibi aynen tamamlayacaksınız, diyerek onlan sıkıştırıyorlardı. 14*Ve Firavun’un angaryacıları İsrail kavmi üzerine koydukları memurları döverek onlara: - Neden önceki günler gibi kerpiç kesmeyi bitirmediniz ve görevinizi yapmadınız? Dediler. 15*Ve İsrail oğullarının memurları gidip Firavun’a yalvararak: - Neden kullarına böyle yapıyorsun? 16*Kullarına saman vermiyorlar; ama bizi kerpiç yapın diye sıkıştırıyorlar. Bak kulların nasıl dövüldü ve yara bere içinde kaldılar. Tüm suç ise senin halkınındır dediler. 17*O da: - Siz tembelsiniz; tembelsiniz de onun için gidip Yehovah’a kurban sunalım, diyorsunuz. 18*Hadi şimdi gidip çalışın. Artık size saman da verilmeyecek; ama yine eskiden olduğu kadar aynı kerpiçleri yapmaya görevlisiniz, dedi. 19*İsrail oğullarının memurları kendilerine ‘kerpiçlerin günlük sayısından eksik olmayacaktır’ denildiğinde artık bu beladan kurtulamayacaklarını anladılar. 20*Firavun’un önünden(8) giderlerken kendilerini karşılamak üzere gelen Musa’ya ve Harun’a rast gelip, 21*Onlara: - Rab size bakıp bir karar versin; çünkü bizi(9) Firavun’ un önünde ve hizmetçilerinin önünde kirli sayıp alçalttınız ve bizi öldürsünler diye ellerine kılıç verdiniz, dediler. 22*Sonra Musa Rabbe yalvararak: -Ya Rab! Neden bu kavmi belaya uğrattın ve neden beni gönderdin? 23*Çünkü adınla Firavun’a söylemek için ben geldiğimden beri bu kavme eziyet etti ve sen de kavmini bir türlü kurtarmadın, dedi.
(1)B.10/9, (2)ll.Krl.18/35, Eyüp 21/15, (3)B.3/19, (4)B.3/18,(5)B. 1/11, (6)B. 1/7ve9, (7)B. 1/11, (8)B.6/9, (9)Tek. 34/30, l.Sam. 13/4, 27/12, ll.Sam.10/6, l.Tarh.19/6.

6.Bölüm: 1)Allah'ın ‘Yehovah’ ismini açıklaması ve vaadini söylemesi, 14)Ruben'in, 15)Ve Şimeon' un soyu, 16)Musa ile Harun'un ataları olan Levi'nin soyu.
1*Rab Musa’ya şöyle dedi: - Firavun’a ne yapacağımı şimdi göreceksin; çünkü onları kudretli elimle(1) zorlayacak ve onları güçlü elleriyle ülkeden(2) kovacaklardır, dedi. 2*Ve Allah Musa’ya: - Ben Yehovah’ım. 3*Kendimi İbrahim’e, İshak’a ve Yakup’a “Kadîr(3) olan Allah” adıyla açıkladıysam da onlara Yehovah(4) adıyla bildirmedim(*). 4*İçinde(5) yabancı oldukları gurbet diyarı olan Kenan ülkesini onlara andederek(6) vermeğe söz kestim. 5*Ve ben de Mısırlılar’ın tutsak ettikleri İsrail(7) oğullarının yakarışını işitip, andımı anımsadım. 6*Şimdi İsrailoğullarına söyle; ben(8) Yehovah’ım. Sizi Mısırlılar’ın ağır işlerinden kurtaracak, sizi(9) onların kulluğundan serbest bırakacak, sizi(10) uzanmış kol ile ve büyük yargımla kurtaracağım. 7*Sizi(11) kendime millet olarak kabul edip sizin Allah’ınız(12) olacağım. Siz de sizi Mısırlılar’ın ağır işleri(13) altından çıkaran Allah’ınız Rab; ben olduğumu bileceksiniz. 8*İbrahim’e, İshak’a ve Yakup’a vermeğe and(14) ettiğim ülkeye sizi götürüp onu size miras olmak üzere vereceğim. Rab benim, dedi. 9*Ama; Musa tüm İsrailoğullarına bunları söylemiş olmasına rağmen onlar can(15) sıkıntısı ve ağır kulluk sebebinden Musa’yı dinlemediler. 10*Sonra Rab, Musaya dedi ki: 11*Git ve Mısır kralı olan Firavun’a şöyle de: İsrail oğullarını kendi ülkesinden salıversin, dedi. 12*Musa da Rabbin önünde: - Bak! İsrail oğulları beni(16) dinlemedikleri halde; hiç Firavun beni dinler mi? Ben(17) zaten sözü(+) ağır olan bir adamım, dedi. 13*Ve Rab, Musa ile Harun’a söyleyip; İsrailoğullarını Mısır ülkesinden çıkarmak için İsrailoğullarına ve Mısır kralı Firavun’a gitmelerini emretti. 14*İsrail oymaklarının reisleri bunlardır: İsrail’in ilk(18) oğlu Ruben’in oğulları Hanok, Pallu, Hetsron ve Karmi olup Ruben’in kabileleri bunlardır. 15*Şimeon’un oğulları(19) Yemuel, Yemin, Ohad, Yakin, Sohar ve Kenanlı kadının oğlu Şaul olup Şimeon’un kabileri bunlardır. 16*Levi’nin(20) oğullarının adları soylarına göre bunlardır; yani Gerşon, Kohat ve Merarî. Ve Levi’nin yaşam yılları yüzotuzyedi yıl idi. 17*Gerşon’un(21) oğulları kabilelerine göre Libnî ve Şimeî’dir. 18*Kohat’ın(22) oğulları Amram, Yitsar, Hebron ve Uzziel’di. Ve Kohat’ın tüm yaşamı yüz otuz üç yıldı. 19*Merarî’nin(23) oğulları Mahli ve Muşi’dir. Levi’nin kabileleri soylarına göre bunlardır: 20*Amram(24) halası Yokebed ile evlendi. Kadından ona Harun ile Moşi (Musa) doğdu ve Amram’ın yaşam yılları yüz otuzyedi yıl idi. 21*Yitshar’ın(25) oğulları; Korah, Nefeg ve Zikrî’dir. 22*Uzziel’in(26) oğulları; Mişael, Eltsafan ve Sitrî’dir. 23*Harun, Amminadab’ın(27) kızı Naşon’un kızkardeşi Elişeba’yı aldı ve kadından ona Nadap(28) Abihu, Eleazar ve İtamar doğdu. 24*Korah’ın(29) oğulları Assir, Elkana ve Abiasaf olup Korahîler’in kabileleri bunlardır. 25*Harun’un oğlu Eleazar, Putiel’in kızlarından birini alıp kadından(30) da ona Finehas doğdu. Kabilelerine göre Levilîler’in başkanları bunlardır. 26*İsrailoğullarını bölüklerine(31) göre Mısır ülkesinden çıkarın, diye Rabbin(32) kendilerine emrettiği Harun ile Musa bunlardır. 27*İsrailoğullarını Mısır’¬dan(33) çıkarmak için Mısır(34) kralı Firavun’a söyleyenler; bu Musa ve Harun’dur. 28*Ve Mısır’da Rabbin Musa’ya söylediği günde; 29*Rab, Musa’ya doğru: - Ben(35) Yehovah’ım; sana her(36) dediğimi Mısır kralı Firavun’a söyle, dedi. 30*Musa da Rabbin önünde: - Bak; ben sözü(37) ağır bir adamım ve Firavun beni hiç dinler mi?
(1)B.3/19, (2)B.11/1, 12/31,33ve39, (3)Tek.17/1, 35/11, 48/3, (*)Yani “Her şeyi var eden Allah ‘YEHOVAH’ kendi adıyla, hiçbir şekilde bir insan gibi, hiçbir zaman onlara görünmedi, (4)B.3/14, Mez.68/4, 83/18, Yuh.8/58, Vah.1/4, (5)Tek.17/8, 28/4, (6)Tek.15/18, 17/4ve7, (7)B.2/24, (8)Ayet 2, 8ve 29, (9)B.3/17, 7/4, Tes.26/8, Mez.81/6, 136/11ve12, (10)B.15/13, Tes.7/8, l.Trh.17/21, Nahm.1/10,(11)Tes.4/20, 7/6, 14/2, 26/18, ll.Sam.7/24, (12)Tek.17/7,8, B.29/45,46, Tes.29/13, Vah.21/7, (13)B.5/4,5, Mez.81/6, (14)Tek.15/18, 26/3, 28/13, 35/12, (15)B.5/21, (16)Ayet 9, (17)Ayet 30, B.4/10, Yerm.1/6, (+)lbranice: Dudakları sünnetsiz, (18)Tek.46/9, l.Trh. 5/3,(19)Tek.46/10,l.Trh.4/24, (19)Tek.46/11, Say.3/17, l.Trh.6/1ve16, (21)l.Trh.6/17,23/7, (22)Say.26/57, l.Trh. 6/2ve 18, (23)l.Trh.6/19, 23/21,(24)B.2/1ve 2,Say.26/59,(25)Say.16/1,l.Trh.6/37,38, (26)Lev.10/4,Say.3/30, (27)Rut 4/19,20, l.Trh.2/10, Mat.1/4, (28)Lev.10/1, Say.3/2, 26/60,l.Trh.6/3, 24/1, (29)Say.26/11, (30)Say.25/7ve 11,Yeş. 24/33, (31)B.7/4, 12/17ve51, Say.33/1, (32)Ayet 13, (33)Ayet 13, B.32/7, 33/1, Mez.77/20, (34)B.5/1ve3, 7/10, (35)Ayet 2, (36)Ayet 11, B.7/2, (37)Ayet 12, B.4/10.

7.Bölüm: 1)Allah'ın Musa'yı yüreklendirmesi,(7)Musa'nın yılları, 8)Asası'nın Ejder'e dönüşmesi,(11)Büyücülerin büyüsü, 13)Firavun'un yüreğinin katılaşması, 19)Nehirin suyunun kana dönüşmesi.
1*Rab, Musa’ya dedi ki: - Bak; ben seni Firavun’a İlâh atadım(1) ve kardeşin Harun senin(2) peygamberin olacaktır. 2*Sen; ben sana her ne söylersem onu(3) söyleyeceksin. İsrailoğullarını ülkeden salıvermesi için Firavun’a kardeşin Harun söyleyecektir. 3*Ben de Firavun’un(4) kalbini katılaştırıp işaretlerimi(5) ve olağanüstü işleri Mısır’da(6) çoğaltacağım. 4*Firavun sizi dinlemeyecek(7) ve ben de elimi Mısır üzerine koyarak bölüklerim; yani kavmım İsrail oğullarını Mısır ülkesinden büyük(8) yargımla çıkaracağım. 5*Ve elimi(9) Mısır ülkesi üzerine uzatıp, İsrailoğullarını aralarından çıkardığımda Mısırlılar Rabbin(10) Ben olduğumu bileceklerdir. 6*Musa ile Harun da Rabbin(11) kendilerine buyurduğu gibi davrandılar. 7*Firavun’a söyledikleri zaman Musa seksen yaşında(12) ve Harun seksen üç yaşındaydı. 8*Rab, Musa’yla Harun’a: 9*- Firavun size: ‘Bir mucize(13) gösterin’ derse; Harun’a asanı(14) al ve Firavun’un önünde yere at, diyesin ve o da ejder olacaktır. 10*Böylece Musa’yla Harun Firavun’un yanına gidip Rabbin(15) buyurduğu gibi yaptılar. Ve Harun asasını Firavun’un önünde, hizmetçilerinin önünde yere attığında ejder(16) oldu. 11*Firavun da bilge kişileri ve büyücüleri(17) çağırdı(18). Mısır’ın sihirbazları da kendi(19) sihirleriyle öyler yaptılar. 12*Her biri kendi asasını attığında ejderha oldular. Ama; Harun’un asası onların asalarını yuttu! 13*Rabbin(20) dediği gibi Firavun’un(21) kalbi katılaşıp onları dinlemedi. 14*Sonra Rab, Musa’ya dedi ki: -Firavun’un yüreği sertleştiğinden kavmi serbest bırakmaktan kendini geri çekiyor. 15*Sabahleyin Firavun’a git ve işte suya doğru çıkıyor ve yılana(22) dönen asanı eline alarak onun ile konuşmak için dur. 16*Ona: ‘İbranîlerin(23) Allah’ı Yehovah, çölde(24) bana ibadet etmeleri için kavmimi salıver; diyerek beni sana gönderdi. Ama sen şimdiye kadar beni dinlemedin. 17*Yehovah böyle buyuruyor: Benim Rab olduğumu(25) bununla bileceksin; şimdi ben elinde olan asa ile nehirde olan(26) suya vuracağım ve o kana(27) dönecektir. 18*Nehirde olan balıklar ölerek kokacaklar ve Mısırlılar nehirden su içmekten tiksineceklerdir(28) diyeceksin’. 19*Sonra Rab, Musa’ya doğru: - Harun’a asanı al ve kana dönmesi için Mısır’ın suları üzerine; nehirleri, havuzları ve kanallar ile tüm suların birikintileri üzerine elini(29) uzat ve tüm Mısır ülkesinde gerek ağaç, gerek taş kapların içinde kan olsun diyesin; dedi. 20*Musa ile Harun hemen Rabbin buyurduğu gibi yaptılar ve asayı(30) kaldırıp Firavun’un gözleri önünde ve hizmetçilerinin gözleri önünde nehirin sularına vurdu; nehirde olan tüm sular(31) kana döndü! 21*Nehirde olan balıklar öldü. Nehir kokuşarak Mısırlılar nehirden su içemediler(32) ve tüm Mısır ülkesinde kan vardı. 22*Mısır’ın(33) sihirbazları da kendi büyüleri ile böyle yaptıklarında Firavun’un kalbi katılaştı ve Rabbin(34) dediği gibi onu dinlemedi. 23*Firavun dönüp evine geldi ve bunu da kendine bir görev bilmedi. 24*Bütün Mısırlılar nehirin suyundan içemediklerinden nehirin kenarlarını içecek su bulmak için kazdılar. 25*Rab nehiri vurduktan sonra yedi gün geçti.

(1)B.4/16, Yerm.1/10, (2)B.4/16, (3)B.4/15, (4)B.4/21, (5)B.4/7,(6)B.11/9, (7)B.10/1, 11/9, (8)B.6/6, (9)B.3/20, (10)Ayet 17,B.8/22, 14/4ve18, Mez.9/16, (11)Ayet 2, (12)Tes.29/5, 31/2, 34/7,Res.İşl. 7/23 ve 30, (13)İş. 7/11, Yuh.2/18, 6/30, (14)B.4/2ve17, (15)Ayet 9, (16)B.4/3, (17)ll.Tım.3/8, (18)Tek.41/8, (19)Ayet 22, B.8/7ve 18, (20)B.4/21 ,Ayet4, (21)B.8/15,10/1ve20,27, (22)B.4/2, 3, Ayet 10, (23)B.3/18, (24)B.3/12ve18, 5/1ve3, (25)B.5/2, Ayet 5, (26)Vah.16/4ve6, (27)B.4/9, (28)Ayet 24, (29)B.8/5,6ve16, 9/22, 10/12ve21, 14/21ve26, (30)B.17/5, (31)Mez.78/44, 105/29, (32)Ayet 18, (33)Ayet 11, (34)Ayet 3.

8.Bölüm: 1 )Mısır’ın üzerine kurbağaların gönderilmesi, 8)Firavun'un Musa’dan isteği, 12)Musa’nın duasıyla kurbağaların gitmesi, 16)Tatarcıkların(Bir çeşit kelebek) ortaya çıkması ve büyücülerin buna karşı hiçbirşey yapamamaları, 20)At sineklerinin gelmesi, 25)Firavun'un yüreğinin biraz yumuşaması, (31)Ama sonra yine katılaşması.
1*Sonra Rab, Musa’ya dedi ki: - Firavun’un yanma git ve ona söyle ki, Rab böyle buyuruyor: Kavmimi bana(1) ibadet etmeleri için bırak. 2*Ve eğer sen bırakmaktan(2) çekinirsen işte ben sınırlarının içinde olanın tümünü kurbağalarla(3) vuracağım. 3*Nehir istekle kurbağa çıkaracak ve onlar çıkıp senin evine, yatak odana(4) döşeğine kadar; hizmetçilerinin evlerine, halkının fırınlarının ekmek teknelerine kadar gireceklerdir. 4*Senin üzerine, kavminin üzerine ve tüm hizmetçilerinin üzerine kurbağalar çıkacaklar. 5*O zaman Rab, Musa’ya doğru: - Harun’a söyle ki, nehirler, kanallar ve göller üzerine asan ile elini(5) uzat, Mısır ülkesi üzerine kurbağalar çıksın, dedi. 6*Harun da Mısır suları üzerine elini uzattığında) kurbağalar çıkarak tüm Mısır ülkesini kapladı. 7*Sihirbazlar (7) da kendi sihirleriyle böyle yaparak Mısır ülkesi üzerine kurbağalar çıkardılar. 8*O zaman Firavun, Musa ile Harun’u çağırarak: - Kurbağaları benden ve kavmımdan uzaklaştırması için Yehovah’a(8) yalvarın ve ben de kavmı Yehovah’a kurban sunmaları için salıvereyim, dedi. 9*Musa da Firavun’a: - Senden ve evlerinden kurbağalar kesilip yalnızca nehirde kalmaları için senin, hizmetçilerinin ve halkın için ne zaman yalvaracağımı bana söyle, dediğinde; 10*O da: - Yarın; demesi üzerine; Musa: - Senin dediğin gibi olsun. Tâ ki; Allah’ımız Yehovah’ın(9) bir benzeri olmadığını bilesin. 11*Kurbağalar senin, hizmetçilerinin ve halkının evlerinden uzaklaşıp yalnız nehirde kalacaklardır, dedi. 12*Musa ile Harun Firavun’un önünden çıktılar ve Musa Rabbe( 10) Firavun üzerine getirdiği kurbağalardan ötürü yakardı. 13*Rab da Musa’nın sözlerine göre yaptı ve evlerde, avlularda, tarlalarda kurbağalar ölerek; 14*Onları küme, küme topladılar ve ülke koktu. 15*Ama Firavun rahat olduğunu(11) gördüğünde yüreğini(12) katılaştırdı ve Rabbin buyurduğu gibi onları dinlemedi. 16*O zaman Rab, Musa’ya karşı: - Harun’a söyle ki, asanı uzat ve yerin tozuna vur; tüm Mısır ülkesinde tatarcık olacaktır, dedi. 17*Onlar da böyle yaptılar; Harun asasıyla elini uzatıp yerin tozuna vurduğunda insanlar(13) ve hayvanlar üzerine tatarcıklar oluştu. Tüm Mısır ülkesinde yeryüzündeki tozlar kadar tatarcık oluştu. 18*Ve sihirbazlar(14) da tatarcık çıkarmak için böyle büyü yapmış olmalarına rağmen tatarcık çıkaramadılar(15). Ama insanlar ve hayvanlar üzerinde tatarcıklar var idi. 19*Sihirbazlar Firavun’a: - Bu(16) Allah’ın parmağıdır, dediler. Ama Firavun’un yüreği katılaşıp(17) Rabbin buyurduğu gibi onları dinlemedi. 20*Sonra Rab, Musa’ya dedi ki: - Sabahleyin(18) erken kalk ve Firavun’¬un önünde dur (İşte o suya doğru çıkıyor) ve ona söyle ki, Yehovah böyle buyuruyor: Kavmimi(19) bana ibadet etmeleri için salıver. 21*Eğer kavmimi serbest bırakmazsan işte ben senin üzerine, hizmetçilerinin üzerine ve halkının evleri üzerine at sineği göndereceğim. Mısırlılar’ın evleri üzerinde olan toprak bile at sineği ile dolacaktır, dedi. 22*Tam o günde kavmimin yaşadığı Goşen diyarını(20) dolaşacağım ve orada at sineği olmaya¬cağından diyer içinde Rab ben olduğumu anlayacaksınız. 23*Benim halkımı senin halkından ayıracağım. Yarın bu işaret ortaya çıkacaktır. 24*Ve Rab böyle yaptı; Firavun’un evine, hizmetçilerinin evlerine ve tüm Mısır ülkesine sayısızca(21) at sineği gelerek, sineklerden dolayı ülke doldu-taştı. 25*O zaman Firavun, Musa ile Harun’u çağırıp: Gidin! Ve bu ülkede Allah’ınıza kurbanlar sunun, demesi üzerine; 26*Musa da: - Bunu yapmamız uygun değildir; çünkü Allah’ımız Yehovah’a; Mısırlılar’a(22) göre kirli sayılacak kurbanları sunacağız. Eğer Mısırlılar’ın gözleri önünde onların kirli saydığı kurbanları sunarsak bizi taşlamazlar mı? 27*Çölde üç günlük(23) yol gidip Allah’ımız Yehovah’a bize(24) emredeceği gibi kurban sunacağız, dedi. 28*O zaman Firavun: - Ben Allah’ınız Yehovah’a çölde kurban sunmanız için izin veriyorum; ama çok uzağa gitmeyin ve benim için(25) de dua edin, dedi. 29*Musa da: - Şimdi ben senin önünden gidip Yehovah’a yalvaracağım; yarın Firavun’dan, hizmetçilerinden ve kavminden at sinekleri uzaklaşacaktır. Ama Firavun yine(26) kavmimi Yehovah’a kurban sunmaları için sahvermemekle aldanmasın, dedi. 30*Sonra Musa Firavun’un yanından çıkarak Rabbe(27) yalvardı. 31*Ve Rab da Musa’nın yalvarışına göre yaparak Firavun’dan, hizmetçilerinden ve halkından at sineklerini kovdu; bir tane bile kalmadı. 32*Ama yine Firavun yüreğini katılaştırarak(28) halkı serbest bırakmadı.
(1)B.13/12ve18, (2)B.7/14, 9/3, (3)Vah.16/13, (4)Mez.105/30, (5)B.7/19, (6)Mez.78/45, 105/30, (7)B.7/11, (8)B. 9/28, 10/17, Sayl.21/7, l.Krl.13/6, Res.İşl.8/24, (9)B.9/14, Tes.33/26, ll.Sam.7/22, l.Trh.17/20, Mez.86/8, İş.46/9, Yerm.10/6ve7,(10)Ayet 30, B.9/33, 10/18, 32/11, Yakb.5/16,17ve18, (11)Vaiz 8/11, (12)B.7/14, (13)Mez. 105/31, (14)B.7/11, (15)Luk.10/18, ll.Tim.3/8,9, (16)l.Sam.6/3ve9, Mez.8/3, Mat.12/28, Luk.11/20,(17)Ayet 15, (18)B.7/15, (19)Ayet 1, (20)B.9/4,6 ve26, 10/23, 11/6ve7, 12/13, (21)Mez.78/45, 105/31, (22)Tek.43/32, 46/34, Tes.7/25,26, 12/31, (23)B.3/18, (24)B.3/12, (25)Ayet 8, B.9/28, l.Krl.13/6, (26)Ayet 15, (27)Ayet 12, (28)Ayet 15, B.4/21.

9.Bölüm: 1 )Hayvanların ölmesi, 8)Akıntılı çıbanlar, (13)Rabbin Firavun'u uyarması, 22)Dolu yağması,(27)Firavun'un Musa'dan isteği, 35)Ve onun yüreğinin yine katılaşması.
1*Sonra Rab, Musa’ya şöyle söyledi: - Firavun’a(1) gidip söyle ki, İbranîler’in Allah’ı Yehovah böyle buyuruyor: Halkımı bana ibadet etmeleri için serbest bırak. 2*Eğer sen onları(2) serbest bırakmaktan çekinir ve onları yine sıkıca tutacak olursan; 3*Senin kırlarında olan sürülerin; yani atların, eşeklerin, develerin, davarların ve koyunların üzerine Rabb’in(3) eli olacak, onları kırıp geçirecektir. 4*Rab(4) İsrail sürüleriyle Mısır sürülerini ayıracak ve İsrail oğullarının hayvanlarından hiçbiri ölmeyecektir. 5*Ama; Rab bir zaman belirleyecek ve bu şeyi ülkede yapacaktır, dedi. 6*Böylece ertesi gün Rab bu şeyi yapmakla Mısır’ın tüm hayvanları(5) öldü; İsrail’in hayvanlarından ise bir tane bile ölmedi. 7*Firavun adam gönderdi ve İsrail’in hayvanlarından bir tane bile ölmemişti. Firavun’un(6) yüreği yine katılaştı ve halkı serbest bırakmadı. 8*Sonra Rab, Musa ile Harun’a: - Avuç dolusu ateş külü alınız ve Musa onu Firavun’un önünde göle doğru saçsın. 9*Tüm Mısır ülkesi üzerinde toz olacak; Mısır ülkesinin tümünde, insan ve hayvan üzerinde akıntılı(7) çıbanlar ortaya çıkacaktır, dedi. 10*Sonra ateş külünü alıp Firavun’un önünde durdular. Musa da onu göğe doğru saçtı; insanlar ve hayvanlar üstünde akıntılı(8) çıbanlar ortaya çıktı. 11*Sihirbazlar çıbanlardan(9) ötürü Musa’nın önünde duramadılar. Çünkü sihirbazlar ve Mısırlılar’ın tümü üzerinde çıbanlar çıkmıştı. 12*Rab Firavun’un yüreğini katılaştırdı; şöyle ki, Rabbin(10) Musa’ya buyurduğu gibi onları dinlemedi. 13*Sonra Rab, Musa’ya doğru: - Sabah(11) erkenden kalk, Firavun’un önünde dur ve ona şöyle söyle: İbranîler’in Allah’ı Yehovah böyle buyuruyor; halkımı bana ibadet etmeleri için serbest bırak. 14*Yoksa; bu kez ben tüm belalarımı senin yüreğine ve hizmetçilerinle halkına göndereceğim. Tâ ki(12) tüm dünyada benim hiç bir benzerimin olmadığını bilesin. 15*Çünkü şimdi elimi uzatıp(13) seni ve halkını veba ile vuracağım ve yeryüzünden yok olacaksın. 16*Gerçekten(14) bunun için; yani sende gücümü göstermek ve adım tüm dünyada bilinsin diye seni yükselttim. 17*Sen şimdi kavmime karşı durarak onu serbest bırakmayacak mısın? 18*Ama ben yarın bu zamanda çok büyük dolu yağdıracağım. Mısır’ın kurulduğu günden beri hiçbir zaman böylesi olmamıştır. 19*Evet şimdi sürünü ve kırlarda neyin varsa toplamalarını söyle. Kırlarda olup da evlerine girmeyenlerin ve hayvanlarının tümü üstüne dolu yağacak ve onlar öleceklerdir, dedi. 20*Firavun’un hizmetçilerinden olup Rabbin sözünden korkanlar; köleleri ile sürülerini evlere kaçırdılar. 21*Ama Rabbin sözlerini küçümseyenler kölelerini ve sürülerini kırsal alanda bıraktılar. 22*Bundan sonra Rab, Musa’ya: - Elini göğe doğru uzat. Tüm Mısır ülkesinde olan insan, hayvan ve Mısır’daki kırsal yörenin otları üzerine dolu(15) yağacaktır, dediğinde; 23*Musa asasını göğe doğru uzattı. Rab da gökgürültüsü ile dolu gönderdi(16) ve yeryüzünde ateş yürüdü. Böylece Rab, Mısır ülkesi üzerine dolu yağdırdı. 24*Öyle ki dolu olup dolu arasına ateş karışmıştı ve tüm Mısır ülkesinde millet ola- lıdan beri bunun gibi ağır bir olay olmamıştı. 25*Dolu tüm Mısır’da insanlardan hayvanlara kadar kırsal alanda bulunanın hepsini vurdu ve dolu kırın(17) yeşilliğini bozdu, ağaçların tümünü kırdı. 26*Ama İsrail(18) oğullarının bulunduğu Goşen yöresinde dolu olmadı. 27*Firavun, Musa ile Harun’u çağırtarak onlara: - Bu(19) kez ben günah ettim. Yehovah(20) adaletlidir; ama ben ve halkım suçluyuz. 28*Siz Yehovah’a dua ediniz ki(21) Allah’ın gökgürültüsü ve dolusu kesilsin. Ben de sizi serbest bırakacağım ve artık burada durmayacaksınız, dedi. 29*Musa da ona: - Kentten ayrıldığım gibi ellerimi(22) Rabbe uzatırım ve yer(23) Rabbin olduğunu bilerek gökgürültüsü kesilir, dolu da biter. 30*Ama sen(24) ve hizmetçilerin Rab-Allah’ın önünde korkmayacağınızı biliyorum, dedi. 31*Keten ve arpa vuruldu; çünkü arpa başaklanmamış(25) ve keten tohuma gelmemişti. 32*Ama buğday ve çavdar vurulmadı; çünkü onlar geç yetişiyordu. 33*Musa Firavun’un yanından, kentten dışarıya çıkıp ellerini(26) Rabbe doğru uzattığında gökgürültüsü ve dolu kesilip yeryüzüne yağmur dökülmedi. 34*Firavun yağmur, dolu ve gökgürültüsünün kesildiğini gördüğünde; gerek kendisi ve gerek hizmetçileri yine günah edip yüreklerini katılaştırdılar. 35*Böylece Firavun’un(27) yüreği katılaştı ve Rabbin Musa vasıtasıyla buyurduğu gibi İsrailoğullarını serbest bırakmadı.
(1)B.8/1, (2)B.8/2, (3)B.7/4, (4)B.8/22, (5)Mez.78/50, (6)B.7/14, 8/32, (7)Vah.16/2, (8)Tes.28/27, (9)B.8/18ve19, ll.Tim. 3/9,(10)B.4/21, (11)B.8/20, (12)B.8/10, (13)B.3/20, (14)Rom.9/17, BakB.14/17, Sül.Mes.16/4,l.Pet.2/9, (15)Vah. 16/21, (16)Yeş. 10/11, Mez.18/13, 78/47, 105/32, 148/8, İş.30ve30, Hez.38/22, Vah.8/7, (17)Mez. 105/33, (18)B.8/22, 9/4ve6, 10/23, 11/7, 12/13, İş.32/18,19, (19)B.10/16, (20)ll.Trh.12/6,Mez.129/4,145/17, Mark. 1/18,Dan.9/14,(21)B.8/8ve28,10/17,Res.İşl.8/24, (22)l.Krl. 8/22ve38,Mez.143/6,İş.1/15, (23)Mez.24/1, l.Kor. 10/26 ve 28, (24)İş.26/10,(25)Rut 1/22, 2/23, (26)Ayet 29, B.8/12, (27)B.4/21.

10.Bölüm: 1)Allah'ın çekirge göndereceğine dair uyarışı, 7)Firavun'un İsrailliler'i serbest bırakmaya biraz yatkın olması, 12)Çekirgelerin gelmesi, 16)Ve bun I arın gitmesi için Firavun'un ricası, 21)Seçilgen bir karanlık olması, 24)Firavun'un yine ricası, 27)Ve yüreğinin katılaşması.
1*Sonra Rab, Musa’ya dedi ki: - Firavun’un yanına git; çünkü(1) ben onun yüreğini ve hiz¬metçilerinin yüreğini katılaştırıyorum ki(2) bu işaretleri onların gözleri önüne sereyim. 2*Sen de Mısır’da istediğim ve yaptığım işleri anlat(3) Oğlun ve oğlunun oğlu da dinlesin; böylece Rabbin ben olduğumu bilesiniz, dedi. 3*O zaman Musa ile Harun, Firavun’un yanına gidip: - İbranîlerin Allah’ı Yehovah böyle buyuruyor. Daha ne zamana kadar önümde eğilmemek(4) için kendini geri çekiyorsun? Halkımı bana ibadet etmeleri için serbest bırak. 4*Eğer kavmimi serbest bırakmaktan çekinirsen; ben de yarın senin sınırların içersine çekirgeler(5) getireceğim. 5*Ve yeryüzünü kaplayacaklar; o kadar ki kara görünmeyecektir. Doludan arda kalanı yiyecekler ve kırsal kesimde ağaçlarda biten tazeleri de(6) yiyecekler. 6*Senin(7) evini, tüm hizmetçilerinin evlerini ve Mısır halkının evlerini dolduracaklar; şöyle ki ataların ve atalarının ataları yer üzerinde bulundukları günden bu güne dek bunun bir benzerini görmediler, dedikten sonra dönüp Firavun’un önünden çıktı. 7*O zaman Firavun’un hizmetçileri ona: - Ne zamana kadar bu bize tuzak(8) olacaktır? Bu adamları kendilerinin Allah’ı Yehovah’a ibadet etmeleri için serbest bırak; Mısır’ın yıkıldığını artık görmüyor musun? Dediler. 8*O zaman Musa ile Harun’u geri çevirip Firavun’a götürdüklerinde o onlara: - Gidiniz ve İlâhınız Yehovah’a ibadet ediniz; ama gidecek olanlar kimlerdir? Dedi. 9*Musa da: Gençlerimizle yaşlılarımızla gideceğiz; oğullarımız, kızlarımız, sürülerimiz ve davarlarımızla gideceğiz. Çünkü Yehovah’a bayram(9) yapacağız, dedi. 10*O da onlara: - Sizi ve tüm evinizdekileri serbest bırakırsam Yehovah sizinle olsun. Ama sakının; çünkü önünüzde bela var. 11*Bakın bu böyle olmayacak. Şimdi siz erkekler gidip Yehovah’a ibadet edin; çünkü böyle istiyordunuz, dedi ve onlar Firavun’un önünden kovuldular. 12*Sonra Rab, Musa’ya Mısır ülkesi üzerine çekirgeler için: - Elini(10) uzat ki, mısır ülkesi üzerine çıkıp yeryüzündeki(11) tüm yeşilliği ve doludan arda kalanı yesinler. 13*Musa, Mısır ülkesi üzerine asasını uzattığında Rab bütün gün ve bütün gece yeryüzüne doğu rüzgârını estirdi. Sabah olduğunda doğu rüzgârı çekirgeleri getirdi. 14*Çekirgeler(12) tüm Mısır ülkesi üzerinde, Mısır’ın sınırlan içinde olan her yere kondular. Bu çok kötü ve ağır birşey olup; onlardan(13) önce bu kadar çok çekirge olmamış ve onlardan sonra da böylesi olmayacaktır. 15*Tüm(14) yeryüzünü kaplayarak toprak görünmez oldu. Yerdeki(15) tüm yeşillikleri ve doludan arda kalan ağaçların meyvelerini yiyerek; tüm Mısır ülkesinde bulunan ağaçlarda ve kırsal kesimde hiçbir yeşillik kalmadı. 16*Bunun üzerine Firavun, Musa ile Harun’a aceleyle çağırtarak onlara: - Allah’ınız(16) Yehovah’a ve size karşı suç işledim. 17*Şimdi rica ediyorum yanlız bu kere günahımı bağışlayıp, üzerimden ancak bu afeti(+) kaldırması için Allah’ınız(17) Yehovah’a yalvarınız, dedi. 18*O da Firavun’un(18) yanından çıkıp Rabbe yalvardığında; 19*Rab çok şiddetli bir rüzgâr gönderdi ve rüzgâr çekirgeleri kaldırarak onları Kızıldeniz’e(19) sürdü. Mısır’ın içinde bir tek çekirge bile kalmadı. 20*Ama; Rab, Firavun’un kalbini katılaştırdı(20) ve o da İsrailoğuilarını salmadı. 21*Sonra Rab, Musa’ya: - Mısır ülkesi üzerine gözle görülen bir karanlık basması için ‘Elini(21) göğe doğru uzat’ dedi. 22*Musa elini göğe doğru uzattı ve tüm Mısır üzerinde üç gün koyu(22) karanlık oldu. 23*Üç gün boyunca birbirlerini göremediler ve bir kimse yerinden kalkmadı. Ama(23) tüm İsrailoğullarının evlerinde aydınlık vardı. 24*O zaman Firavun, Musa’yı çağırıp: - Gidin(24) Yehovah’a ibadet edin; ama sürülerinizle davarlarınız kalsın ve ev halkınız da(25) sizinle birlikte gitsinler, dedi. 25*Musa: - Sen Allah’ımız Yehovah’a sunmak için elimize kurbanlar ve sunular vermelisin. 26*Sürülerimiz de bizimle beraber gitmeli ve bir tırnak bile geri kalmamalı; çünkü Allah’ımız Yehovah’a ibadet etmek için onlardan almalıyız ve oraya varmayıncaya kadar Yehovah’a neyle ibadet edeceğimizi bilmiyoruz, dedi. 27*Rab, Firavun’un kalbini katılaştırarak(26) onları salıvermek istemedi. 28*Ve Firavun ona: -Yanımdan git, kendini sakın; ve bir daha yüzümü görme. Eğer bir daha yüzümü görürsen o günde öleceksin, dedi. 29*Musa da: - İyi dedin; bir daha yüzünü(27) görmeyeceğim, dedi.
(1)B.4/21, 7/14, (2)B.7/4, (3)Tes.3/9, Mez.44/1, 71/18, 78/5 ve diğ., Yoel 1/3, (4)l.Krl.21/29, ll.Trh.7/14, 34/27, Eyp.42/6, Yerm.13/18, Yakb.4/10, l.Petr.5/6, (5)Sül.Mes.30/27, Vah.9/3,(6)B.9/32, Yoel 1/4, 2/25, (7)B.8/3ve21, (8)B.23/33, Yeş.23/13, l.Sam.18/21, Vaiz 7/26, l.Kor.7/35, (9)B.5/1, (10)B.7/19,(10)Ayet 4 ve 5, (12)Mez.78/46, 105/34, (13)Yoel 2/2, (14)Ayet 5, (15) Mez.105/35, (16)B.9/27, (+)İbranice:Ölümü, (17)B. 9/28, l.Krl.13/6, (18)B.8/30,( 19)Yoel.2/20,(20)B. 4/21, 11/10,(21)B.9/22, (22)Mez.105/28, (23)B.8/22, (24)Ayet 8, (25)Ayet 10, (26)Ayet 20, B.4/21, 14/4ve8, (27)İbr. 11/27.

11.Bölüm: 1 )Değerli eşyalar istemesi için Allah'ın İsrailoğullarına buyruğu, 4)İlk doğanların öleceğine dair Musa'nın Firavun'u uyarması.
1*Rab, Musa’ya: - Firavun ve Mısır üzerine bir bela daha getireceğim; ancak ondan sonra sizi buradan salıverecektir. Ve sizi serbest(l) bıraktığında tümünüzü buradan kovacaktır. 2*Şimdi kavme(+) söyle ki; her erkekle kadın komşusundan değerli gümüşler(2) ve değerli altınlar istesin, dedi. 3*Ve Rab(3) halkı Mısırlılar’ın gözünde değerli kıldı. Musa(4) da Mısır ülkesinde Firavun’un adamları önünde ve halkın önünde çok büyük bir adam olarak görülüyordu. 4*Böylece Musa: - Yehovah buyuruyor ki: Ben(5) gece yarısında Mısır’ın içinden geçeceğim. 5*Mısır ülkesinde ilk(6) doğanların tümünü taht üzerinde oturan Firavun’un ilkinden, değirmenin ardında olan cariyenin ilkine varıncaya dek ve hayvanların ilk doğanlarının tümü ölecektir. 6*Tüm Mısır ülkesinde görülmemiş ve görülmeyecek büyüklükte acı(7) bir ağlayış olacaktır. 7*Ve Rabbin(8) İsrail’i Mısırlılar’dan ayırdığını anlamanız için insandan(9) hayvana varıncaya dek İsrail oğullarından birine karşı bir köpek bile dilini kıpırdatmayacaktır. 8*Şu(10) hizmetçilerin tümü inip bana gelecekler ve yere kapanarak sen ve sana( 11) boyun eğen tüm halk ‘gidiniz’ diyecekler; ondan sonra ‘çıka¬cağım’ diyerek Musa çok öfkeli olarak Firavun’un önünden çıktı. 9*Rab, Musa’ya: - Mısır ülkesinde olağanüstü(12) olayların çoğalması için Firavun(13) sizi dinlemeyecektir, dedi. 10*Böylece Musa’yla Harun bu işlerin tümünü Firavun’un önünde gösterdi; ama(14) Rab, Firavun’un yüreğini katılaştırarak İsrailoğullarını kendi ülkelerinden serbest bırakmadı.
(1)B.12/31,33ve39,(+)İbranice: Halkın Kulaklarına, (2)B.3/22,12/35, (3)B.3/21, 12/36, Mez.106/46, (4)ll.Sam.7/9, Est.9/4, (5)B.12/12,23ve29, Res.İşl.5/17, (6)B.12/12ve29, Ams.4/10,(7)B.12/30, Ams.5/17, (8)B:8/22, (9)Yeş. 10/21, (10)B.12/33,(11)Hak.4/10, 8/5, l.Krl.20/10, ll.Krl.3/9, (12)B.7/3, (13)B.3/19, 7/4, 10/1, (14)B.10/20ve27, Rom. 2/5, 9/22.

12.Bölüm: 1)Hangi ayın birinci seçileceği, 3)Fısıh bayramının belirlenmesi ve yapılışı, 15)Fıtır için olan buyruk, 29)İlk doğmuş olanların ölmesi, 31 )Mısırlılar'ın İsrail oğullarını acele ettirmesi, 37)İsrail oğulları'nın Sukkot'a ulaşması, 43)Fısh'a ait uyarılar.
1*Rab, Mısır ülkesinde Musa ile Harun’a söyleyip dedi ki: 2*Bu ay(1) size ayların birincisi ve size yılın aylarının ilki olsun. 3*İsrail toplumunun tümüne söyleyin ki, bu ayın önünde bölüklere göre her adam kendisi için birer kuzu; yani ev başına bir kuzu alsın. 4*Eğer bir ev bir kuzu için çok küçükse; o kimse evine yakın olan komşusuyla beraber kimlik sayısına göre olacak ve kuzu herbirinin yiyeceğine göre hesaplanacak. 5*Kuzu; kusursuz erkek(2) ve bir(3) yaşında olacak. Bunu koyunlardan veya keçilerden seçeceksiniz. 6*Bu ayın ondördüncü(4) gününe kadar yanınızda kalsın ve İsrail toplumunun tümü akşam üstü onu saç üstünde kızartsınlar. 7*Onun kanından alıp, onu yiyecekleri evin iki yan sövesiyle üst eşiğe sürsünler. 8*Onu o gece yesinler. Onu ateşte kebap olmuş olarak Fıtır(5) ekmeği ve acı otlarla yesinler. 9*Ondan çiğ veya suda haşlanmış değil; ama ateşte(6) kebap olmuş olduğu üzere baş paçaları ve içleriyle beraber yesinler. 10*Ondan(7) sabaha kadar hiç bir şey bırakmıyacak ve ondan geriye kalanı da ateşte yakacaksınız. 11*Onu bu şekilde yiyeceksiniz: Belleriniz kuşanmış, papuçlarınız ayaklarınızda ve değnekleriniz de ellerinizde olarak aceleyle yiyeceksiniz. İşte bu(8) Rabbin Fıshı’dır. 12*Bu gece(9) Ben Mısır’dan geçeceğim ve Mısır ülkesinde insandan hayvana varıncaya dek her ilk doğmuş olanı vuracağım. Mısır’ın(10) ilâhlarının(11) tümü üzerinde yargımı yapacağım; ‘Ben(12) Yehovah’ım. 13*İçinde bulunduğunuz evler üzerindeki kan sizin işaretiniz olacak; kanı gördüğüm zaman üzerinizden geçeceğim ve Mısır ülkesini vurduğum an size bir kötülük isabet etmeyecektir. 14*O gün sizin gününüzdür(13) ve onu Rabbe(14) bayram ediniz! Onu yüzyıllar boyunca kesin(15) ve sonsuz bir buyruk olarak tutunuz. 15*Yedi(16) gün boyunca Fıtır yiyeceksiniz. Önceki günde evlerinizdeki mayayı kaldırınız; çünkü ilk günden yedinci güne kadar her kim mayalı ekmek yerse o(17) kişi İsrail’den atılacaktır. 16*Birinci günde sizler; kutlu(18) bir toplum olacak ve yedinci günde de kutlu bir toplum olacaksınız. Herkes yiyeceğinden başka o günlerde bir iş yapmasın; yalnızca onu hazırlayınız. 17*Fıtır bayramını tutunuz; çünkü toplumunuzu Mısır ülkesinden tam o günde(19) çıkardım. Böylece çağlar boyunca kesin ve sonsuz bir emir olmak üzere o günü anacaksınız. 18*Birinci(20) ayın ondördüncü gününün akşamından; ayın yirmibirinci gününün akşamına kadar Fıtır yiyeceksiniz. 19*Yedi(21) gün evlerinizde maya bulunmasın; çünkü her kim mayalı yerse yabancı olsun, yerli olsun o(22) can İsrail toplumundan atılacaktır. 20*Mayalı birşey yemiyesiniz; ama evlerinizin tümü içersinde Fıtır yiyesiniz. 21*Sonra Musa İsrail’in tüm yaşlılarını çağırarak onlara dedi ki: - Kendileriniz için ev halkınıza(23) göre kuzu seçip alın ve Fıshınızı saç üstünde kızartın. 22*Bir demet(24) züfa(*) otu alıp kapta olan kana batırdıktan sonra, kapta olan kandan kapının(25) üst eşiğine ve iki yan söğesine sürünüz. Sonra sabaha kadar evde bulunan hiç kimse dışarıya çıkmasın. 23*Çünkü Rab(26) Mısır’ı vurmak için geçerken kapının üst eşiğindeki ve iki yan söğesindeki kanı gördüğünde Rab kapının üstünden geçecektir ve vurmak için yok ediciyi(27) evlerinize girmeye izin(28) vermeyecektir. 24*Bu şeyi kendinize ve çocuklarınıza kesin emir olmak üzere, sonsuzlar boyunca tutacaksınız. 25*Rabbin buyurduğu(29) gibi size vereceği ülkeye vardığınızda bu ibadeti yerine getireceksiniz. 26*Çocuklannız(30) size: ‘Bu ibadet nedir?’ dediklerinde. 27*Bu(31) Rabbin Fısıh kurba¬nıdır ki, Rab; Mısır’ı vurduğu zaman, Mısır’da bulunan İsrailoğullannın evleri üstünden geçti; ama evlerimizi kurtardı, diyeceksiniz ve o zaman tüm kavim eğilerek(32) secde etti. 28*Sonra da İsrail(33) oğulları gidip Rabbin Musa ile Harun’a buyurduğu gibi yaptı. 29*Gece(34) yarısında Rab(35) Mısır diyarında ilk doğanların tümünü; tahtı üzerinde oturan Firavun’un(36) ilkinden zindanda olan esirin ilkine varıncaya dek hayvanlarının ilk doğmuş olanıyla birlikte vurdu. 30*Firavun ile tüm adamları ve Mısırlılar geceleyin kalktılar. Mısır’da acı(37) bir ağlayış oldu; çünkü içinde ölü olmayan bir tek ev bile yoktu. 31*O(38) gece (Firavun) Musa’yla Harun’u çağırıp: Haydi; sizler(39) ve İsrailoğulları benim halkımın arasından çıkın ve dediğiniz gibi gidip Yehovah’a ibadet edin. 32*Söylediğiniz gibi sürülerinizi(40) davarlarınızı alıp gidin ve bana(41) da iyilik dileyin, dedi. 33*Mısırlı¬lar(42) da kavmi sıkıştırarak onları ülkeden çıkarmak için uğraşıyorlardı; çünkü tümü¬müz(43) ölüyoruz dediler. 34*Halk hamurlarını ve maya tutmadan önce, hamur(44) teknelerini giysileriyle sararak omuzları üzerine kaldırdılar. 35*İsrail oğulları Musa’nın söylediği gibi yaptı; Mısırlılar’dan değerli gümüş(45) değerli altın ve giysiler istediler. 36*Rab(46) kavimi Mısırlılar’ın gözünde yükseltti, onların istediklerini verdiler ve onlar Mısırlıları(47) soydular. 37*İsrail oğulları(48) kadınlarla çocuklardan başka, altıyüz bin(49) kadar yaya olarak Ramses’ten(50) Sukkot’a göçtüler. 38*Onlarla(51) birlikte bir sürü karışık halk da çıktı. Bir sürü koyun ve davar sürüleri de vardı. 39*Daha Mısır’dan çıkardıkları hamurun mayası oluşmamış olduğundan mayasız kül pideleri pişirdiler. Çünkü Mısır’¬dan(52) atıldıklarından hiç gecikmediler ve kendilerine yiyecek de almadılar. 40*İsrail¬oğullarının Mısır’da oturdukları yıllar tam dörtyüz otuz(53) yıl idi. 41*Dörtyüz otuz yılın sonunda tam o günde Rabbin(54) tüm oymakları Mısır ülkesinden çıktı. 42*Rab onları Mısır ülkesinden çıkardığı için bu; ona tam uyulması gerekli olan bir gecedir. Bu İsrail oğullarının tümü tarafından, asırlarınca Rab(55) için uyulması gerekli olan bir gecedir. 43*Rab, Musa ile Harun’a dedi ki: - Fıshın(56) farzları şudur: Hiçbir yabancı ondan yemiyecektir! 44*Ama; bir kimsenin parayla satın alınmış kölesi, sünnet(57) edildikten sonra ondan yesin. 45*Yabancı(58) ve ücretli işçiler de ondan yemiyecektir. 46*Bir evde yenilsin ve etinden evden dışarı çıkarılmasın. 0nun(59) bir kemiğini bile kırmayasın. 47*Tüm(60) İsrail halkı bunu tutsun. 48*Yanında bir(61) garip oturursa ve o Rab için Fıshı yapmak isterse onun her erkeği sünnet edilsin ve ondan sonra onu yapmaya başlasın.O ülkenin yerlisi gibi olsun ve hiçbir zaman sünnetsiz kişi ondan yemiyecektir. 49*Yerli ve aranızda yaşayan yabancılar hakkında şeriat(62) birdir. 50*İsrail oğullarının tümü Rabbin Musa ile Harun’a verdiği buyruğa göre hareket ettiler. 51*Ve tam(63) o günde Rab, İsrail oğullarını oymaklarına(64) göre Mısır ülkesinden çıkardı.
(1)B.13/4, Tes.16/1, (2)Lev.22/19, 20 ve 21, Res.İşl.1/8ve14, İbr.9/14, l.Pet.1/19, (3)Lev.23/12, (4)Lev.23/5, Sayl.9/3, 28/16, Tes.16/1ve6,(5)B.34/25,Tes.16/3,Say.9/11,l.Kor.5/8, (6)Tes.16/7,(7)B.23/18, 34/25, (8)Tes.16/5, (9)B.11/4ve5, Amos 5/17, (10)Sayl.33/4, (11)B.21/6, 22/28, Mez.82/1ve6, Yuh.10/34ve35,(12)B.6/2, (13)B.13/9, (14)Lev.23/4ve5, ll.Krl.23/21, (15)Ayet 24ve43,B.13/10, (16)B.13/6ve7, 23/15, 34/18ve 25, Lev.23/5ve6, Say. 28/17, Tes.16/3ve8, l.Kor.5/7, (17)Tek.17/14, Say.9/13,(18)Lev. 23/7 ve 8, Say. 28/18 ve 25, (19)B.13/3, (20)Lev. 23/5, Say.28/16,(21)B.23/15,34/18,Tes. 16/3,l.Kor.5/7ve8, (22)Say. 9/13, (23)Ayet 3, Say. 9/4, Yeş.5/10, ll.Krl. 23/21, Ezra 6/20, Mat.26/18ve19, Mark.14/12-16, Luk.22/7ve diğ., (*)Züfa Otu; Mercan köşkü otu, (24)İbr. 11/28, (25)Ayet 7, (26)Ayet 12ve13,(27) l.Krl.24/16, l.Kor.10/10, İbr.11/28,(28)Hez.9/6,Vah. 7/3,9/4, (29)B.3/8 ve17, (30) B.13/8 ve14, Tes.32/7, Yeş.4/6, Mez.78/6, (31)11 .Ayet,(32)B.4/31 ,(33)İbr. 11/28,(34)B. 11/4, (35)Sayl. 8/17, 33/4,Mez.78/51,105/36,135/8,136/10,(36)B.4/23,11/5,(37)B.11/6,Sül.Mes.21/13,Amos5/17,Yakup2/13,38)B.11/1,Mez.105/38,(39)B.10/9,(40)B.10/26,(41)Tek.34,(42)B.11/8,Mez.105/38,(43)Tek.20/3,(44)B.8/3,(45)B.3/22,11/2,(46)B.3/21,11/3,(47)Tek.15/14,B.3/22,Mez.105/37,(48)Say.33/3ve5,49)Tek.12/2,46/3,B.38/26,Say.1/46,11/21,(50)Tek.47/11,(51)Say.11/4,(52)B.6/1,11/1,Ayet33,(53)Tek.15/13,Res.İşl.7/6,Galt.3/17,(54)B.7/4,Ayet51,(55)B.6/1,11/1,Ayet, 33,(56)Say. 9/14, (57)Tek. 17/12,13,(58)Lev.22/10, (59)Say. 9/12,Yuh. 19/33 ve36, (60)Ayet 6, Say.9/13, (61)Say. 9/14, (62)Say.9/14, 15/15, 16, Galt.3/28, (63)Ayet 41, (64)B.6/26.

13.Bölüm: 1 )İlk doğanların Allah için kutsanması, 3)Çıkış gününün bayram olması, 11)Hayvanlardan ilk doğmuş olanların Allah'a ayrılması, 17)İsrail oğullarının çıkışı ve Yusuf’¬un kemiklerinin götürülmesi, 20)Etam çölüne ulaşmaları, 21)Buluttan ve ateşten direk¬le Allah’ın İsrail oğullarına yol göstermesi.
1*Rab, Musaya doğru: 2*Her ilk doğan’ı(1) yani İsrail oğullarında gerek insandan, gerek hayvandan rahmin ilk doğmuş olanlarından tümünü benim için kutsayın ve o benimdir, dedi. 3*Musa da kav- me şöyle söyledi: -Tutsaklık evi olan Mısır’dan bu(2) çıktığınız günü anımsayınız. Çünkü; Rab sizi buradan güçlü(3) el ile çıkardı. Ve mayalı(4) ekmek yenilmesin! 4*Siz(5) bugün Abib ayında çıktınız. 5*Rab sana vermek için atalarına(6) yemin ettiği süt ve bal akan diyara; yani Kenanî, Hittî, Amorî, Hivî ve Yebusî’lerin diyarına seni(7) götürdüğü zaman bu ibadeti(8) bu ayda yerine getirin. 6*Yedi(9) gün Fıtır yiyeceksin ve yedinci günde Rabbe bayram olsun. 7*O yedi günde Fıtır yenilip yanında mayalı(10) ekmek görünmesin. Yanında tüm sınırların içinde de maya görünmesin. 8*Ve o(11) gün oğluna anlatarak bu ay; Mısır’dan çıktığımda Rabbin bana yaptığı şeyler içindir, diyesin. 9*Rabbin kanunları ağzında olsun diye bu sana elinin üzerinde bir iz(12) ve gözlerin arasında anıltı için olsun. Çünkü Rab seni Mısır’dan güçlü el ile çıkardı. 10*Bu(13) kesin buyruğu yıldan yıla kendi vaktinde tutacaksın. 11*Rab sana ve atalarına yemin ettiği gibi seni Kenanlılar’ın ülkesine götürüp onu sana verdiği zaman; 12*Ana rahminden ilk(14) doğanların tümünü Rabbe ayıracaksın ve hayvanlardan ilk doğan erkeklerin tümü Rabb’in olacaktır. 13*Eşeklerden(15) her ilk doğan yavru için bir koyun fidye olarak vereceksin. Eğer fidyeyi vermezsen boynunu kırasın ve oğulların arasında insanın her ilk doğmuş olanı için fidye(16) veresin. 14*Yarınki(17) günlerde oğlun ‘Bu nedir?’ diye sana sorarsa; ona Rab(18) bizi tutsaklık evi olan Mısır’dan güçlü el ile çıkardı; 15*Ve Firavun bizi serbest bırakmaktan ısrarla kendini alıkoyduğunda Rab(19) Mısır ülkesinde insanın ilk doğmuş olanından hayvanın ilk doğanına dek her ilk doğanları öldürdü. Bu yüzden ben her ilk doğan erkeği (erkek hayvanı) Rabbe saç(*) ediyorum ve oğullarımdan ilk doğan erkek için de fidye veriyorum, diyesin. 16*Bu da Allah’ın üzerinde bir iz(20) ve gözlerin arasında alın bağı için olsun. Çünkü; Rab bizi Mısır’dan güçlü el ile çıkardı. 17*Firavun kavimi serbest bıraktığında Filistinliler’in ülkesi yolu yakındaydı; ama Allah onları oradan götürmedi. Çünkü Allah: ‘Sakın kavim savaş yaparak pişman olmasın(21) ve Mısır’a(22) dönmesin’ dedi. 18*Allah kav- mi(23) Kızıldeniz çölü yolundan dolaştırdı ve İsrailoğulları Mısır ülkesinden bölük, bölük çıktılar. 19*Musa Yusuf’un kemiklerini (Mumyasını) beraber aldı; çünkü ‘Allah(24) sizi kesinlikle ziyaret edecektir. O zaman benim kemiklerimi buradan beraberinizde çıkaracaksınız’ diyerek IsrailoğuHatına sıkıca yemin ettirmişti.20*Sonra(25) Sukkot’tan göçerek Etam’da çölün kenarında konakladılar. 21*Gece gündüz gitmeleri için Rab(26) onlara yolu göstermek üzere gündüzün buluttan bir direk içinde ve onlara aydınlık olsun diye gece ateşten bir direk içinde onların önünde gidiyordu. 22*Halkın önünden gündüz bulut direği ve gece ateş direği eksik olmadı.

(1)Ayet 12,13ve15, B.22/29,30, 34/19, Lev.27/26, Say.3/13, 8/16,17ve18/15, Tes.15/19,Luk.2/23, (2)B.12/42, Tes.16/3, (3)B.6/1, (4)B.12/8, (5)B.23/15, 34/18, Tes.16/1, (6)B.6/8,(7)B.3/8, (8)B.12/25ve26, (9)B.12/15,16, (10)B.12/19, (11)Ayet 14, B.12/26, (12)Bak Ayet 16, B.12/14, Say. 15/39, Tes.6/8, 11/18, Sül.Mes.1/9, İş.49/16, Yer.22/24, Mat.23/5, (13)B.12/14ve24, (14)Ayet2,B.22/29, 34/19, Lev.27/26, Say.8/17, 18/15, Tes.15/19, Hez. 44/30, (15)B.34/20,Say. 18/15,16,(16)Say. 3/46,47, 18/15ve 16, (17)B.12/26, Tes.6/20, İş.4/6ve21, (18)Ayet 3, (19)B.12/29, (*)Saç: Üstünte et kızartmak veya yakmak için olan üç dört ayaklı üstü açık metal ızgara veya tepsi. (20)Ayet 9, (21)B.14/11ve12,Say.14/1-4,(22)Tes.17/16,(23)B.14/2, Say.33/6 ve diğ., (24)Tek.50/25,Yeş.24/32, Res.İşl. 7/16, (25)Say.33/6, (26)B.14/19ve24, 40/38, Say.9/15, 10/34, 14/14, Tes.1/33, Nah.9/12ve19, Mez.78/14, 99/7, 105/39, İş.4/5, I.Kor.10/1.

14.Bölüm: 1 )Elçilerine Allah'ın buyruğu, Firavun' un İsrail oğullarını takip etmesi, 10)İsrail oğullarının korkması, 13)Musa'nın öğüdü, 15)Onun Allah'tan aldığı buyruk, 19)Bulut'un ordu arkasına gitmesi, (20)Ve İsrail oğullarının Kızıldeniz'den sağsalim geçmeleri. 23)Mısırlılar'ın denize gömülmesi.
1*Rab, Musa’ya doğru: 2*- İsrail oğullarına söyle ki, dönüp(1) Pihahirot(2) önünde Migdol(3) ile denizin arasında konsunlar. Baal Sefon önünde ve onun karşısında denizin kenarında konaklayasınız. 3*Firavun da İsrailoğulları hakkında; ‘onlar yörede(4) yolu şaşırmışlar ve çevrelerini çöl kapladı’ diyecektir. 4*Ve ben(5) Firavun’un yüreğini katılaştıracağım, o onları takip edecek ve Ben Firavun ile askerlerinin yüzünden yüceleceğim(6). Böylece Mısırlılar(7) benim Rab olduğumu bilecektir, dedi ve onlar böyle yaptılar. 5*Kavim kaçtı diye Mısır Kralına haber verildiğinde Firavun’un ve(8) adamlarının yüreği kavim için birden değişti ve ‘Ne yaptık da İsrail’i bize hizmet etmekten serbest bıraktık!’ dediler. 6*Sonra da arabasını hazırlatarak askerlerini beraber aldı. 7*Tümünün başında kumandanları olduğu halde altıyüz(9) seçkin arabayla tüm Mısır arabalarını birlikte aldı. 8*Ve Rab, Mısır(10) Kralı Firavun’un yüreğini katılaştırdı ve o da İsrail oğullarını(11) takip etti. İsrail oğulları ise yüksek el ile çıktılar. 9*Böylece Mısırlılar(12) onları takip ettiler ve onlar da deniz kenarındaki Pihahirot yanında Baal Sefon’un önünde konaklamış oldukları halde; Firavun’un atları, arabaları, süvarileri ve askerlerinin tümü onlara yetiştiler. 10*Firavun yaklaştığında İsrail oğulları gözlerini kaldırdı ve Mısırlılar’ın kendi arkalarından geldiklerini gördüklerinde çok ürktüler. İsrail oğulları Rabbe acıyla bağırdı(13). 11*Musa’ya(14) da: - Mısır’da mezarlar olmadığından mı bizi çölde ölmek için getirdin? Bizi Mısır’dan çıkarmakla bize bu yaptığın nedir? 12*Bizi(15) bırak Mısırlılar’a köle olalım diyerek Mısır’da sana söylediğimiz söz bu değil miydi? Çünkü Mısırlılar’a köle olmak, çölde ölmekten bize daha iyi olurdu, dediler. 13*Musa da kavme: - Korkmayın(16) durun ve bugün Rabbin sizin için yapacağı kurtuluşu görün; çünkü bugün gördüğünüz Mısırlılar’ı artık bir daha görmiyeceksiniz. 14*Rab(17) sizin için savaşacaktır ve siz susacaksınız(18) dedi. 15*Sonra Rab, Musa’ya dedi ki: - Beni niçin çağırıyorsun? İsrailoğullarına söyle ki, ileriye gitsinler. 16*Sen (19) de asanı kaldırıp elini denizin üzerine uzat ve onu ayır. Sonra İsrailoğulları denizin ortasından, kuru yerden gitsin. 17*Şimdi ben Mısırlılar’ın(20) yüreklerini katılaştıracağım ve onların ardı sıra gelecekler. Ben Firavun’un(21) askerleriyle, arabalarıyla ve süvarileriyle yüceleceğim. 18*Firavun’un arabaları ve süvarileri sebebiyle yüceleceğim zaman Mısırlılar benim(22) Rab olduğumu bileceklerdir. 19*O zaman İsrail(23) ordusu önünden giden Allah’ın Meleği geçip arkalarından gitti. Bulut direği de önlerinden gidip arkalarında durdu. 20*Ve Mısırlılar’ın ordusu ile İsrailliler’in ordusu arasına gelerek Mısırlılar’a bulut(24) karanlık oldu; ama İsrailliler’e geceyi aydınlatıyordu ve tüm gece boyunca birbirlerine hiç yaklaşmadılar. 21*Musa deniz(25) üzerine elini uzattığında Rab tüm o gece şiddetli doğu rüzgarıyla denizi geri çekti ve denizi(26) karaya döndürdü; sular(27) yarıldı. 22*O zaman İsrail(28) oğulları denizin ortasında kuru yer üzerinden gidip sular sağ ve sollarında duvar(29) gibi oldu. 23*Mısırlılar da onları kovalayarak Firavun’un tüm atları, arabaları ve süvarileri onların ardısıra denizin ortasına girdi. 24*Ve sabah olunca Rab ateş(30) ve bulut direğinden Mısırlılar’ın ordusuna bakıp, Mısırlılar’ın ordusunu sıkıntıya soktu. 25*Arabalarının tekerleklerini çıkarmasıyla; onlar güçlükle sürükleniyorlardı ve Mısırlılar: ‘İsrail’in önünden kaçalım; çünkü Yehovah onlar(31) için Mısırlılar’a karşı savaşıyor’ dediler. 26*O zaman Rab, Musa’ya: - Suların Mısırlılar üzerine, arabaları ve sürüleri üzerine dönmesi için elini(32) deniz üzerine uzat, dedi. 27*Musa da elini deniz üzerine uzattığında sabaha karşı deniz kendi eski(33) haline döndü ve Mısırlılar ona karşı kaçarlarken Rabb(34) Mısırlılar’ı deniz ortasına attı. 28*Sular(35) dönüp arabaları(36) süvarileri ve arkalarından denize giren Firavun’un askerlerinin tümünü örttü. Onlardan bir kişi bile kalmadı. 29*Ama İsrailoğulları(37) deniz ortasında kuru yerden yürürken sular sağ ve sollarında duvar gibiydi. 30*O günde Rab, İsrail’i Mısırlılar’ın elinden kurtardı(38) ve İsrailliler Mısırlılar’ı(39) deniz kenarında ölmüş gördüler. 31*İsrail Rabbin Mısırlılar hakkında gösterdiği büyük gücü gördüğünde kavim Rabbten korktu; Rabbe(40) ve Musa’ya inandılar.

(1)8.13/18, (2)Say.33/7, (3)Yer.44/1, (4)Mez.71/11, (5)B.4/21, 7/3, (6)B.9/16, Ayet 17ve18, Rom.9/17,22,23ve24, (7)B.7/5, (8)Mez. 105/25, (9)B. 15/4, (10)Ayet 4, (11)B.6/1, 13/9, Say.33/3,(12)B. 15/9, Yeş.24/6, (13)Yeş.24/7, Nah.9/9, Mez.34/17, 107/6, (14)Mez.106/7ve8,(15)B.5/21,6/9,(16)II.Trh.20/15ve17, İş.41/10,13ve14,(17)Ayet25, Tes.1/30, 3/22, 20/4, Yeş.10/14ve 42, 23/3, II.Trh.20/29, Nah.4/20, İş.31/4, (18)İş.30/15, (19)Ayet 21ve26, B.7/19, (20)Ayet 8, B.7/3, (21)Ayet 4, (22)Ayet 4, (23)B.13/21, 23/20, 32/34, Say.20/16, İş.63/9, (24)Bak.İş.8/14, II.Kor.4/3, (25)Ayet 16, (26)Mez.66/6, (27)B.15/8, Yeş.3/16, 4/23, Nah.9/11, Mez.74/13, 106/9, 114/3, İş.63/12, (28)Ayet 29, B.15/19, Say.33/8, Mez.66/6, 78/13, İş.63/13, I.Kor.10/1, İbr.11/29, (29)Habk.3/10, (30)Bak Mez.77/17 ve diğ., (31)Ayet 14, (32)Ayet16,(33)Yeş.4/18,(34)B.15/1ve7,Tes.11/4,Mez. 78/53,Nah.9/11, İbr.11/29, (35)Hab.3/8ve13, (36)Mez. 106/11, (37)Ayet22,Mez.77/20, 78/52,53, (38)Mez.106/8ve10, (39)Mez. 58/10, 59/10, (40)B.4/31, 19/9, Mez.106/12, Yuh.2/11, 11/45.

15.Bölüm: 1)Musa'nın ezgisi, 22)Halk için su bulunmaması, 23)Meriba'nın acı sularının tatlı edilmesi, Elâm'ın su kaynakları ve hurma ağaçları.
1*O zaman Musa(1) ile İsrailoğulları Rabbe bu ilâhi ile ezgiler sundular: ‘Rabbe(2) ilâhi okuyayım; çünkü çok yücelendi. Atları ve süvarilerini denize attı. 2*Rab gücüm ve tesbihimdir(3) O benim kurtarıcım oldu. Allah’ım “O”dur, “O”nu anacağım ve babamın(4) Allah’ıdır(5) O’nu yücelteceğim. 3*Rab büyük savaşçıdır(6). “O”nun adı(7) Yehovah’dır. 4*Firavun’un(8) arabalarını ve askerlerini denize attı; onun(9) seçkin askerleri Kızıldeniz’de boğuldu. 5*Denize(10) gömüldüler ve bir taş(11) gibi derin yerlere battılar. 6*Ey! Rabbim(12) sağ elini gücün ile gösterdin ve ey Rabbim! Sağ elin düşmanı ezdi. 7*Yüceliğinin büyüklüğüyle(13) sana karşı gelenleri yıktık; gazabını gönderdin ve “O” onları saman(14) gibi yok etti(15). 8*Burnunun(16) soluğuyla sular birikti, akıntılar(17) yığın gibi durdular. Deniz ortasından sular döküldü. 9*Düşmanı(18) takip edip yetişeceğim. Yağmayı(19) bölüşecek, onlardan canım doyacak ve kılıcımı çekerek elim onları yok edecektir, dediğinde; 10*Sen rüzgârınla(20) üfürdün, deniz(21) onları örttü ve gösterişli büyükler sulara kurşun gibi battılar. 11*Ey Rabbim! İlâhlar(22) arasında sana benzeyen kimdir? Senin gibi kutsallıkta(23) yüce olan, gönençle anılan ve acayip(24) şeyler yapan kim? 12*Sağ(25) elini uzattın ve yer onları yuttu. 13*Fidye ile kurtardığın bu kavmi lütfün ile yönelttin(26) ve Kutsal(27) evinin yolunu gücün ile gösterdin. 14*Milletler(28) işitip titreyecekler ve Filistin halkı acı(29) içinde olacaktır. 15*O zaman Edom’un(30) beyleri sıkıntı içinde olacak ve Moab’ın(31) savaşçılarının dizlerinin bağı çözülecek. Kenan(32) halkının tümü eriyecektir. 16*Üzerlerine(33) korku ve dehşet düşüp, kavmin geçinceye dek. Evet ya Rab! Bu edindiğin kavmin geçene dek(34) gücünün büyüklüğüyle taş(35) kesilecekler. 17*Ey Rabbim! Onları sürerek mirasının dağında oturmak için kendine yaptığın mekânda; Ey Rab! Senin ellerinin bina ettiği kutsal(36) yerde onları(37) yerleştireceksin(+). 18*Rab(38) sonsuza dek egemen olacaktır. 19*Çünkü Firavun(39) atları, arabaları ve süvarileriyle denize girdi; Rab(40) onların üzerine denizin sularını örttü ve İsrail oğulları deniz ortasında kuru yer Üzerinde yürüdüler. 20*Sonra Harun’un(41) kızkardeşi olan Nebiye(42) Miryam(43) defi eline aldı ve kadınların tümü de deflerle(44) dans ederek onun ardı sıra çıktılar. 21*Ve Miryam onlara: - Rabbe(45) ezgiler söyleyin; çünkü çok yücelendi. Atları ve süvarilerini denize attı, diye(46) yanıtladı. 22*Musa, İsrail’i Kızıldeniz yanından geçirdi ve Şur(47) çölüne çıktılar; ama üç gün yürüdükten sonra çölde hiçbir su kaynağı bulamadılar. 23*Ve Mara’ya(48) geldiklerinde Mara’nın suları acı olduğu için ondan içemediler. Bu yüzden o sulara Mara adını verdiler. 24*Kavim: ‘Ne içelim?’ diyerek Musa’ya karşı(49) söylenmeye başladı. 25*O da Rabbe(50) yakardığında Rab ona bir ağaç gösterdi. O, onu(51) suya attığı zaman su tatlı(*) oldu. Orada onlara kanun(52) koyup yargıladı ve orada onları(53) sınadı. 26*Eğer sen de Rab - Allah’ın(54) sözünü dikkatle dinleyip onun yanında doğru olanı yapar, emirlerine uyar ve tüm kanunlarını tutarsan Mısır üzerine getirdiğim kötülüklerin(55) hiç birisini senin üzerine getirmeyeceğim; çünkü ben sana iyilik(56/1)veren Rabbim(56/2)dedi. 27*Sonra(57) Elim’e geldiler ve orada on iki su kaynağı ile yetmiş hurma ağacı bularak orada suların yanında konakladılar.
(1)Hak.5/1, ll.Sam.22/1, Mez. 106/12, (2)Ayet 21, (3)Tes.10/21, Mez.18/2, 22/3, 59/17, 62/6, 109/1, 118/14, 140/7, İş.12/2, Habk.3/18ve19,(4)B.32/15ve16,(5)ll.Sam.22/47,Mez.99/5, 118/28, İş.25/1, (6)Mez.24/8, Vah.19/11, (7)B. 6/3, Mez.83/18,(8)B.14/28,(9)B.14/7, (10)B.14/28,(11)Nah.9/11,(12)Mez.118/15 ve16,(13)Tes.33/26, (14)İş. 5/24, 47/14, (15)Mez.59/13, (16)B. 14/2 1 ,ll.Sam.22/16,Eyp.4/9,ll.Sel.2/8, (17) Mez.78/13,Habk.3/10, (18)Hak. 5/30, (19)Tek. 49/27,İş.53/12,Luk. 11/22, (20)B.14/21, Mez.147/18,(21)Ayet5,B.14/28, (22)ll. Sam. 7/22,l.Krl.8/23, Mez. 71/19,86/8,89/6ve 8,Yerm.10/6, 49/19, (23)İş.6/3, (24)Mez. 77/14, (25)Ayet 6, (26)Mez. 77/15ve20, 78/52, 80/1, 106/9, İş.63/12ve13, Yer.2/6, (27)Mez. 78/54,(28)Say. 14/14, Tes.2/25, Yeş.2/9ve10, (29)Mez. 48/6, (30)Tek. 36/40,Tes.2/4,(31)Say.22/3,Habk.3/7, (32)Yeş. 5/1, (33)Tes.2/25, 11/25, Yeş.2/9, (34)B.19/5, Tes.32/9, ll.Sam. 7/23,Mez.74/2,İş.43/1ve3,51/10,Yerm.31/11,Tit.2/13,l.Pet.2/9,ll.Pet.2/1,(35)l.Sam.25/37,(36)Mez.78/54,(37)Mez.44/2, 80/8,(+)İbranice:Diyeceksin,(38)Mez.10/16,29/10,146/10,İş.57/15,(39)B.14/23,Sül.Mes.21/31, (40)B. 14/28,29,(41) Say.26/59,(42)Hak.4/4,l.Sam.10/5,(43)l.Sam18/6,(44)Hak.11/34,21/21,ll.Sam.6/16,Mez.68/11, ve 25, 149/3,150/4, (45)Ayet1,(46)l.Sam.18/7,(47)Tek.16/7,25/18,(48)Say.33/8,Rut.1/20,(*)Bakll.Ez.1/22,(49)B.16/2, 17/3,(50)B.16/4,Tes.8/2,ve16,Hak.2/22,3/1ve4,Mez.66/10,81/7,(54)Tes.7/12ve15,(55)Tes.28/27 ve60, (56/1, 2)B.23/25, Mez.41/3ve4, 103/3, 147/3, (57)Say.33/9.

16.Bölüm: 1)İsrail oğullarının Sina çölüne ulaşmaları, 2)Yiyecek için olan şikayetleri, 4)Allah'ın gökten ekmek göndereceğine ait sözü, 11)Bıldırcınların gelmesi, 14)Ve “Man” gönderilmesi, 16)“Man” toplamak için ulan buyruk, 25)Sept (Cumartesi) gününde “Man” gelmediği, 32)Bir yaşam boyu “Man”ın saklanması.
1*Elim’den(1) göç eden İsrailoğulları toplumunun tümü Mısır ülkesinden çıktıktan sonra ikinci ayın onbeşinci gününde Elim ile Sina’nın arasında olan Sin(2) çölüne geldiler. 2*Tüm İsrailoğulları toplumu çölde Musa ve Harun’a karşı(3) söylendiler. 3*Ve İsrail oğulları onlara: ‘Keşke Mısır(4) ülkesinde et kazanları başında oturup doyuncaya dek ekmek yediğimizde Rabbin(5) eliyle ölseydik; çünkü bu toplumun tümünü açlıkla öldürmek için bizi bu çöle çıkardınız’ dediler. 4*Rab da onlara: - İşte ben size gökten ekmek(6) yağdıracağım ve kavim çıkıp her gün, o gün için gerekli(7) olanı toplayacaktır. Tâ ki; kanunlarımı tutup tutmayacaklarını bileyim(8) dedi. 5*Altıncı günde getirdiklerini hazırlasınlar ve sayısı(9) her gün topladıklarının iki katı olacaktır, dedi. 6*Ve Musa’yla Harun tüm İsrailoğullarına doğru: - Bu(10) akşam sizi Mısır ülkesinden çıkaran Rab olduğunu bileceksiniz. 7*Ve Rab kendisine karşı söylendiğinizi duyduğundan bu sabah Rabbin(11) yüzünü göreceksiniz. Biz(12) kim oluyoruz ki, bize karşı söyleniyorsunuz dediler. 8*Musa da: - Rab kendine karşı söylenmiş olduğunuzu işitmiştir. Rab akşam üzeri size et ve sabahleyin de doyuncaya kadar ekmek verdiğinde bileceksiniz. Biz kim oluyoruz? Söylenmeniz bize değil; ama ancak Rabbe(13) karşıdır. 9*Ve Musa Harun’a şöyle dedi: -Tüm İsrail oğulları toplumuna söyle ki, Rabbin(14) önüne yaklaşsınlar; çünkü söylendiklerini işitmiştir, dedi. 10*Harun da İsrail oğullarının tüm toplumuna söylerken; onlar çöle doğru yöneldiler ve işte Rabbin celâli (çehresi) bulutta belirdi(15). 11*Ve Rab, Musa’ya doğru: 12*İsrail(16) oğullarının söylenmelerini işittim; onlara söyle ki, akşam(17) üstü et yiyip sabahleyin ekmekle doyacaksınız(18) ve ‘Ben’ Allah’ınız Yehovah olduğumu bileceksiniz, dedi. 13*Akşam üzeri bıldırcınlar(19) çıkıp ordugâhı kapladılar ve sabahleyin ordugâhın üzerine çiğ(20) düşmüştü. 14*Düşmüş olan bu çiğ kalkınca işte çöl üzerinde, yer üstünde kırağı gibi küçük ve ince(21) pul gibi birşey vardı. 15*İsrail oğulları onu gördüğünde birbirlerine bu nedir? Diyerek sordular. Çünkü ne olduğunu daha bilmiyorlardı ve Musa onlara: - Bu Rabbin(22) size yemek için verdiği ekmektir. 16*Rabbin emrettiği şey budur: Herkes yiyeceğine göre onlardan toplamalı ve herkes çadırınızda bulunanlar için sayınıza göre adam başına birer(23) Omer(*) alacaksınız, dedi. 17*İsrail oğulları da öyle yaptı ve kimi çok, kimi de az topladı. 18*Ve Omer ile ölçtüklerinde çok toplayana(24) artmadı, az toplayana da noksan gelmedi. Çünkü herkes yiyeceğine göre toplamıştı. 19*Musa onlara: - Bir kimse sabaha dek onlardan geri birşey bırakmasın, demesine rağmen; 20*Musa’yı dinlemediler ve bazıları sabaha kadar onlardan arttırdılar; ama onlar kurtlanıp koktu. Musa da onlara öfkelendi. 21*Böylece her sabah, herkes ondan kendi yiyeceği kadar topluyor ve güneş çıktığında eriyorlardı. 22*Altıncı günde herbiri için ikişer ‘Omer’ olarak iki kat ekmek topladılar ve toplumun başkanlarının tümü gelip Musa’ya haber verdiklerinde; 23*O onlara şöyle söyledi: - Rabbin buyurduğu budur. Yarın için Rabbin Sebt’i(25) olan kutsal gündür. Pişirebileceğinizi pişiriniz ve haşlayacağınızı haşlayınız; ama arda kalanın tümünün sabaha dek saklanması için yanınızda bulundurun. 24*Onlar da Musa’nın emrettiği gibi onu sabaha alıkoydular ve ne koktu(26) ne de kurtlandı. 25*Ve Musa: - Onu bugün yeyiniz; çünkü bugün Rabbin rahat günü olduğundan onu bugün kırda bulamayacaksınız. 26*Onu altı gün toplayacak(27) ama rahat günü olan yedinci günde bulamayacaksınız, dedi. 27*Yedinci günde kavimden bazıları aramaya başladılar; ama bulamadılar. 28*Rab, Musa’ya: - Ne zamana dek emirlerimi ve kanunlarımı tutmaya(28) yanaşmayacaksınız? 29*Bakın; Rab size rahat gününü verdi ve bu nedenden altıncı günde "O” size iki günlük ekmek veriyor. Herkes evinde otursun ve yedinci günde hiç kimse evinden çıkmasın, dedi. 30*Kavim de yedinci günde dinlendi. 31*Böylece İsrail Evi ona “Man” adını verdi. Bu(29) kişniş tohumu gibi beyaz ve tadı da ballı yufka gibiydi. 32*Musa da: - Rabbin buyurduğu şey budur: Yani asırlarınızca bundan saklanılmak üzere bir ‘Omer’ doldurunuz ki onlar sizi Mısır’dan çıkardığım zaman, size çölde yedirdiğim ekmeği görsünler, dedi. 33*Musa Harun’a: - Bir testi(30) al ve içine bir ‘Omer’ dolusu “Man” koyarak onu asırlarınızca saklamak için Rabbin önüne koy, dedi. 34*Ve Harun Rabbin Musa’ya emrettiği gibi onu saklamak için Tanıklık(31) Sandığı(§) önüne koydu. 35*Sonra İsrail oğulları belli(32) bir yere gelene kadar kırk yıl boyunca “Man”(33) yediler. Böylece Kenan diyarının sınırlarına ulaşıncaya değin “Man” yemiş oldular. 36*Bir Omer Efa’nın onda biridir.
(1)Say.33/10,11,(2)Hez.30/15,(3)B.15/24,Mez.106/25,l.Kor.10/10,(4)Say.11/4ve5,(5)Sül.Mers.4/9, (6)Mez.78/24 ve 25, 105/40, Yuh.6/31ve32, l.Kor. 10/3, (7)Sül.Mes.30/8, Mat.6/11,(8)B.15/25, Tes.8/2ve16, (9)Bak Ayet 22, Lev. 25/21, (10)Bak Ayet 12ve13, B.6/7, Say.16/28,29ve30, (11)Bak Ayet 10, İş.35/2, 40/5,Yuh.11/4ve40,(12) Sayl. 16/11,(13)Bak.l.Sam.8/7, Luk.10/16, Rom.13/2, (14)Sayl.16/16, (15)Ayet 7, B.13/21, Say. 16/19, l.Krl. 8/10 ve11, (16)Ayet 8, (17)Ayet 6, (18)Ayet 7, (19)Say. 11/31 ,Mez.78/27,28, 105/40, (20)Say. 11/9, (21)Say. 11/7, Tes.8/3, Nah.9/15, Mez.78/24, 105/40, (22)Yuh.6/31,49ve58, l.Kor.10/3,(23)Ayet36,(*):Ölçüler cetveline bak, (24)ll.Kor.8/15,(25)Tek.2/3,B.20/8,31/15,35/3,Lev.23/3,(26)Ayet20,(27)B.20/9ve10,(28)ll.Krl.17/14,Mez.78/10ve22,106/13, (29)Say.11/7ve8,(30)İbr.9/4, (31)B.25/16ve21,40/20, Say.17/10,Tes.10/5, LKrl.8/9,(32)Yeş.5/12,Nah. 9/15, (33)BakSay.33/38,Tes. 8/2ve3, Nah.9/20 ve21, Yuh.6/31 ve49, (§)Bak ll.Mak.2/7, l.Ez.1/3.

17.Bölüm: 1)Su için kavmin tartışması, 5)Kayadan su çıkması için Allah'ın buyruğu, 8)Musa'nın elini kaldırması ile Amalek'in yenilmesi, 15)Musa'nın bir sunak yapıp ona Yehovah-Nissi adını vermesi.
1*İsrail(1) oğulları toplumunun tümü Rabbin buyurduğu üzere kafilelerle konaklayarak Sin çölünden geçtiler ve Refidim’de durdular. Ama halk için içecek su yoktu. 2*O(2) zaman halk Musa ile tartışmaya başladı ve: Bize içmek için su verin, dediler. Musa da onlara: -Benimle niçin çekişiyorsunuz? Ve Rabbi(3) niçin sınıyorsunuz? Dedi. 3*Kavim orada susadığından Musa’ya(4) karşı söylenerek: ‘Bizi, çocuklarımızı ve sürülerimizi susuzluktan öldürmek için, neden bizi Mısır’dan çıkardın?’ dediler. 4*Ve Musa Rabbe(5) yakarıp: - Bu kavme ne yapayım? Beni, taşlamağa) hazırdırlar, dedi. 5*O zaman Rab, Musa’ya: - Halkın önüne geçip İsrailin yaşlılarından bazılarını beraber al ve nehire(8) vurduğun asanı eline(7) alarak git. 6*İşte(9) Ben Horab’te(*) kayanın üzerinde orada senin önünde duruyorum; sen de kayaya vuracaksın ve ondan su çıkıp kavim içecektir, dedi. Musa da İsrail yaşlıları önünde aynen böyle yaptı. 7*İsrail oğulları çekişerek: ‘Rab aramızda mıdır? Değil midir? Diyerek Rabbi sınadıkları için o yere(10) Massa(+) ve Meriba(§) adını verdiler. 8*O zaman(11) Amalek gelip Refidim’de İsrail ile savaştı. 9*Ve Musa(12) Yeşu’a: - Bize adamlar seçip Amalek ile savaşmaya git! Ben de Allah’ın(13) asası elimde olarak yarın tepenin başında duracağım, dedi. 10*Yeşu da Amalek ile savaşmak için Musa’nın emri üzerine hareket etti. Sonra da Musa, Harun ve Hur tepenin başına çıktılar. 11*Musa elini(14) kaldırdığında İsrail galip geliyor ve elini indirdiğinde Amalek galip geliyordu. 12*Musa’nın elleri yorulduğunda onlar bir taş alıp koydular; o da üzerine oturdu ve Harun ile Hur biri bir yandan ve diğeri öbür yandan onun ellerini kaldırarak güneş batana dek ellerini öyle tuttular. 13*Sonunda Yeşu, Amalek ile kavmini kılıçtan geçirdi. 14*Ve Rab, Musa’ya: - Bunun(15) anılması için kitaba yaz ve Yeşu’a anlat ki Amalek’in(16) adını göğün altında büsbütün yok edeceğim, dedi. 15*O zaman Musa bir sunak yapıp ona(17) Yehovah Nissi(**) adını vererek 16*Amalek ile devirden devire Rabbin savaşı olacaktır; diye Rab yemin(#) etti, dedi.

B.16/1 ,Say.33/12ve14, (2)Say.20/3ve4, (3) Tes.6/16, Mez.78/18ve41,İş.7/12,Mat.4/7,l.Kor.10/9, (4)B.16/2, (5)B. 14/15, (6)l.Sam.30/6,Yuh.8/59,10/31, (7)Bak Hez.2/6, (8)B.7/20, Say. 20/8,(9)Say.20/10ve11,Mez.78/15ve20, 105/41, 114/8, l.Kor.10/4, (*)ll.Ez.2/33,(10)Say.20/13,Mez.81/7, 95/8, İbr.4/8, (+)Deneme; (§)Çekişme, (11)Tek.36/12, Say.24/20, Tes.25/17, l.Sam.15/2, (12)Res.İşl.7/45, İbr.4/8,(13)B.4/20,(14)Yakb.5/12,(15)B.34/27, (16)Sayl.24/20, Tes.25/19, l.Sam.15/3ve7, 30/1ve17, ll.Sam.8/12, Ezra 9/14, (17)Bak Hak.6/24, (**): Yehovah Bayrağımdır, (#)İbranice: Tahtı üzerine el (bastı).

18.Bölüm: 1)Yetro'nun Musa'ya eşiyle oğullarını göstermesi, 7)Musa'nın onu kabul etmesi, 13)Onun öğüdünü dinlemesi, 27)Yetro'nun geri dönüşü.
1*Musa’nın kayınpederi Midyan(1) kâhini olan Yetro, Allah’ın(2) Musa’ya ve kendi kavmi İsrail’e yaptığı şeylerin tümünü ve Rabbin İsrail’i Mısır’dan çıkardığını işitti. 2*O zaman Musa’nın kayınpederi Yetro Musa’nın geri göndermiş olduğu eşi Sippora’yı; 3*Ve iki(3) oğlunu aldı ki bunlardan birinin(4) adı Gerşom’dur(Çünkü gurbet diyarında garip oldum demişti). 4*Ve diğerinin adı da Eliezer’dir(Çünkü babamın Allah’ı beni Firavun’un kılıcından kurtardı) demişti. 5*Böylece Musa’nın kayınpederi Yetro ve onun oğulları ile eşi Musa’nın yanına; yani konakladığı çöle Allah’ın(5) dağına(*) geldiler. 6*Musa’ya: - Ben kayınpederin Yetro ve eşinin iki oğlu da beraberce sana geliyoruz, diye haber verdi. 7*Musa kayınpederini karşılamağa(6) çıkıp iyilik dileyerek onu(7) öptü ve birbirlerinin anılarını(8) sorduktan sonra çadıra girdiler. 8*Musa Kayınpederine: - Rabbin İsrail yüzünden Firavun’a ve Mısırlılar’a yaptığı şeylerin tümünü ve yolda(9) çektikleri sıkıntıları ve bunlardan Rabbin(10) kendilerini kurtardığını anlattı. 9*Ve Yetro, Rabbin İsrail’i Mısırlılar’ın elinden kurtararak ona yaptığı iyiliğin tümününden ötürü sevindi. 10*Yetro dedi ki: - Sizi Mısırlılar’ın elinden ve Firavun’un elinden kurtarıp kavmi Mısırlılar’ın eli altından çeken Yehovah(11) kutlu olsun. 11*Şimdi biliyorum ki, Yehovah tüm ilâhlardan daha büyük¬tür(12). Çünkü(13) güvendikleri(14) şeylerde onlara üstün oldu. 12*Sonra Musa’nın kayınpederi Yetro, Allah için kurbanlar aldı ve sunular yaktı. Harun ve İsrail’in tüm yaşlıları Musa’nın kayınpederiyle beraber Allah’ın(15) önünde ekmek yemeğe geldiler. 13*Ve ertesi gün Musa halka söylev vermek için oturdu. Halk da sabahtan akşama dek Musa’nın yanında duruyordu. 14*O zaman Musa’nın kayınbabası onun tüm halkına yaptıklarını görünce: -Kavim için bu yaptığın şey nedir? Niçin sen yanlız oturuyor ve tüm halk da sabahtan akşama dek yanında duruyor? Dedi. 15*Musa da kayınbabasına: - Halk(16) Allah’tan birşeyler sormak için yanıma gelmiştir de ondan. 16*Onların bir(17) sorunları olduğunda bana geliyor ve ben de aralarında yargılıyorum ve onlara Allah’ın(18) yasalarını, ilkelerini bildiriyorum, dedi. 17*Musa’nın kayınbabası da ona dedi ki: - Senin bu yaptığın şey iyi değildir. 18*Gerçekten sen ve seninle bulunan bu halk da güçsüz olacaksınız. Çünkü bu iş sana çok ağır oluyor ve sen(19) tek başına yapamazsın. 19*Şimdi sözümü dinle, ben sana öğüt veriyorum ve Allah(20) seninle olacaktır. Sen(21)de halk için Allah’ın önünde ol ve sen işlerini(22)Allah’a göster. 20*Onlara(23) kanunları ve şeriatı öğret; gidecekleri(24) yolu ve yapacakları(25) işi göster. 21*Sen tüm halkın(26) seçkinlerinden Allah’tan(27) korkan, doğru söyleyen(28) ve (haksız) yemekten(29) iğrenen kimseler seçip bunları biner, yüzer, ellişer ve onar kişiden olan cemaatlere başkan seç. 22*Bunlar da her zaman(30) halkı yargılasınlar ve her büyük işi(31) sana getirip, her küçük işi de kendileri yapsınlar. Böylece bunlar seninle beraber yükü kaldırdığında, yük senin(32) üzerinde hafifleyecektir. 23*Eğer böyle yaparsan ve Allah sana buyurursa dayanabilirsin(33). Sonra bu halkın tümü esenlikle evlerine(34) gidecektir. 24*Musa da kayınbabasının sözünü dinleyerek söylediği tüm şeyleri yaptı. 25*Musa(35) İsrailin içinden seçkin adamlar ayırdı. Bunları halkın üzerine biner, yüzer, ellişer ve onar kişiden olmak üzere tüm cemaatlere başkan atadı. 26*Bunlar(36) her zaman halkı yargıladılar ve zor işleri(37) Musa’ya getirdiler; ama her küçük işi de kendileri uyguluyorlardı. 27*Sonra Musa kayın babasını yollattı ve o da kendi(38) ülkesine gitti.
(1)B.2/16,3/1,(2)Mez.44/1,77/14ve15,78/4, 105/5ve43, 106/2 ve8, (3)Res.İşl.7/29, (4)B.2/22,(5)B.3/1ve 12,(*)Bak II.Ez.2/33, (6)Tek.14/17,18/2,19/1,I.Krl.2/19,(7)Tek.29/13,33/4,(8)Tek. 43/27, II.Sam.n/7, (9)Say.20/14, (10)Mez. 78/42, 81/7, 106/10, 107/2, (11)Tek. 14/20, II.Sam.18/28, Luk.1/68, (12)II.Trh.2/5, Mez.95/3, 97/9, 135/5, (13)B.1/10,16ve22, 5/2ve7, 14/8ve18,(14)I.Sam.2/3,Nah.9/10,16ve29,Eyp.40/11ve12,Mez.31/23, 119/21, Luk.1/51, (15)Tes.12/7, 29/22, I.Kor. 10/18, 21ve31,(16)Lev.24/12,Say.15/34,(17)B.23/7,24/14,Tes.17/8,II. Sam. 15/3, Eyp. 31/13,Res.İş.18/15,I.Kor.6/1, (18)Lev.24/15,Say. 15/35, 27/6vediğ.,36/6-9,(19)Say. 11/14ve17,Tes. 1/9ve12, (20)B. 3/12, (21)B. 4/16,20/19, Tes.5/5, (22)Say. 27/5, (23)Tes. 4/1,5, 10/1, 6/1ve2,7/11, (24)Mez. 143/8, (25)Tes. 1/18,(26)Ayet25, Tes.1/15ve 16, 16/18, II.Trh.19/5-10, Ams.6/3, (27)Tek.42/18, II.Krl.23/3, II.Trh. 19/9, (28)Çık. 18/8, (29)Tes.16/19, (30)Ayet 26, (31)Ayet 26,Lev.24/11,Say. 15/33,27/2,36/1, Tes.1/17, 17/8, (32)Say. 11/17, (33)Ayet 18,(34)Tek.18/33,30/25,B.16/29, II.Sam.19/39,(35)Tes. 1/15, Res.İşl. 6/5,(36)Ayet22,(37)Eyp. 29/16, (38)Say. 10/29ve30.

19.Bölüm: 1 )Halkın Sina çölüne ulaşması, 3)Allah'ın Musa ile dağdan halka gönderdiği haberler, 8)Halkın yanıtını Musa'nın Allah'a ulaştırması, 10)Halkın üçüncü gün için kutsanması ve sakınacakları şeyler, 16)Sina Dağı'¬nın(Tur-u Sina) bulunduğu durum vs.
1*İsrail kavminin Mısır ülkesinden çıkmalarının üçüncü ayında, tam o günde Sina(1) çölüne geldiler. 2*Refidim’den(2) göç edip Sina çölüne geldiler ve çölde orada İsrail dağının(3) karşısında konakladılar. 3*Musa(4) Allah’ın önüne çıktı ve Rab(5) ona dağdan şöyle seslendi: - Sen Yakup evine şunu diyerek İsrail oğullarına bildir. 4*Sizler(6) Mısırlılar’a ne yaptığımı gördünüz ve ben sizi(7) kartal kanatları üzerinde taşıyarak yanıma götürdüm! 5*Şimdi gerçekten(8) sözümü dinleyip andımı tutarsanız; milletlerin tümü arasından bana(9) ait millet olacaksınız; çünkü tüm(10) dünya benimdir. 6*Böylece sizler Bana kâhinlerden(11) oluşan bir egemenlik ve kutsal(12) bir dini toplum (ümmet) olacaksınız. İsrail oğullarına söylenecek olan sözler bunlardır, dedi. 7*Bunun üzerine Musa gelip kavmin yaşlılarını çağırdı ve Rabbin kendisine buyurduğu bu sözlerin tümünü önlerinde söyledi. 8*Ve tüm(13) kavim tek yürekle şöyle yanıtladı: - Rabbin söylediği tüm şeyleri yaparız ve Musa kavmin sözlerini Rabbe götürdü. 9*O zaman Rab, Musa’ya: - İşte ‘Ben’ koyu(14) bulut içinde sana geliyorum ki, halk(15) seninle konuştuğumu duysun ve böylece sonsuza dek(16) sana inansın, dedi. Musa da kavmin sözlerini Rabbe söyledi. 10*Rab da Musaya şöyle yanıt verdi: - Kavme git ve onları(17) bugün ve yarın için kutsa. Onlar da giy¬si¬lerini(18) yıkayıp; 11*Üçüncü güne hazırlansınlar. Çünkü üçüncü günde Rab, tüm kavmin gözleri önünde Sina Dağı üzerine(19) inecektir. 12*Sen dağın üzerine çıkmaya veya onun kenarına dokunmaya sakın. Bunun için halkına bir sınır işaret et; ve dağa dokunan(20) kesinlikle öldürülecektir. 13*Ona bir el dokunmasın; çünkü dokunan kesinlikle taşlansın veya ok ile vurulsun. İnsan olsun, hayvan olsun kesinlikle yaşamıyacaktır ve borunun(21) sesi uzun uzadıya çalındığında onlar dağ yönüne çıksınlar. 14*Sonra Musa dağdan kavme inip halkını kutsadı(22) onlar da giysilerini yıkadılar. 15*O da halkına: - Üçüncü(23) gün için hazırlanınız. Kadınlarımzla(24) birleşmeyiniz, dedi. 16*Üçüncü günün sabahı; gökgürültüleri(25) şimşekler ve dağın üzerinde koyu bir bulut(26) oluştu. Sonra çok yüksek bir boru(27) sesi duyuldu ve ordugâhta bulunan insanların tümü(28) titredi. 17*Ve Musa(29) Allah ile konuşmak için tüm kalabalığı ordugâhtan uzaklaştırdı. Onlar da dağın altında durdular. 18*Sina Dağı(30) Rab onun üzerine ateşle(31) indiğinden tamemen tütüyordu ve dumanı(32) yanan ocak dumanı gibi çıkarak tüm(33) dağ titriyordu. 19*Borunun(34) sesi gitgide şiddetle yükseldiğinden Musa(35) konuştu ve Allah(36) da onu bir sesle yanıtladı. 20*Ve Rab, Sina dağı üzerine dağın başına indi; ve Rab, Musa’yı dağın başına çağırdı, Musa da çıktı. 21*O zaman Rab, Musa’ya: - Aşağı in ve kavme söyle ki görmek(37) için Rabbe doğru sınırı aşmasınlar ve sakın onlardan birçoğu bunun yüzünden ölmesin. 22*Rab için hazırlanan kahinler de kendilerini temizlesinler(38) ve bunun için Rab onların(39) üzerine hücüm etmemiş olsun, dedi. 23*Musa da Rabbe şöyle yanıt verdi: - Kavim Sina Dağı’na çıkamaz; çünkü sen: ‘Dağa(40) bir sınır çiz ve onu kutsa diyerek bize kesin emir verdin, dedi. 24*Rab da ona: - Git aşağı in ve sen Harun’la beraber çık; ama kâhinler ve halk Rabbin önüne çıkmak için sınırı geçmesinler. Böylece sakın onların üzerine hücum etmiş olmayayım, dedi. 25*Ve o zaman Musa halkın yanına inip onlara söyledi.

(1)Say.33/15, (2) B.17/1ve8, (3)B.3/1ve12,(4)B.20/21, Res.İşl.7/38,(5)B.3/4,(6) Tes.29/2,(7)Tes.32/11, İş.63/9, Vah.12/14, (8)Tes.5/2, (9)Tes.4/20, 7/6, 14/2ve21, 26/18, 32/8ve9, I.Krl.8/53, Mez.135/4, Neş.N.8/12, İş.41/8, 43/1, Yer.10/16, Malh.3/17, Tit.2/13, (10)B.9/29, Tes.10/14, Eyp. 41/11, Mez.24/1, 50/12, I.Kor.10/26ve28, (11)Tit.33/2-4, I.Petr. 2/5ve9, Vah.1/6, 5/10, 20/6, (12)Lev.20/24ve26, Tes.7/6, 26/19, 28/9, İş.62/12, I.Kor.3/17, I.Sel.5/27, (13)B.24/3ve7, Tes.5/27, 26/17, (14)Ayet16, B.20/21 , 24/15ve16,Tes.4/11,Mez. 18/11 ve 12,97/2,Mat.17/5, (15) Tes.4/12ve3 6,Yuh.12/29,3 0, (16)B.14/31, (17)Lev. 11/44ve45,İbr.10/21, (18)Ayet 14, Tek.35/2, Lev. 15/5, (19)Ayet 16 ve 18, B.34/5,Tes.33/2, (20)İbr.12/20, (21)Ayet 16ve19, (22)Ayet 10, (23)Ayet 11,(24)I.Sam.21/4ve5, Zek.7/3, I.Kor.7/5, (25)Mez.77/18, İbr.12/18ve19, Vah.4/5, 8/5, 11/19,(26)Ayet9, B.40/34,II.Trh.5/14, (27)Vah. 1/10, 4/1,(28)İbr. 12/21, (29)Tes.4/10,(30)Tes.4/11,33/2, Hak.5/5, Mez.68/7ve8, İş.6/4, Habk.3/3, (31)B. 3/2, 24/17,II.Trh.7/1-3, (32)Tek.15/17, Mez.144/5, Vah.15/8, (33)Mez.68/8, Mez.77/18, 114/7, Yer.4/24, İbr. 12/26, (34)Ayet13,(35)İbr.12/21,(36)Nah.9/13,Mez.81/7, (37)Bak B.3/5, I.Sam.6/19,(38)Lev.10/3, (39)II. Sam. 6/7 ve 8, (40)Ayet 12, Yeş.3/4.
20.Bölüm: 1) [On Emir] / Evamir-i Aşere (Bak Tes. 5. Blm.)
18)Kavmin korkusu, 20)Musa'nın onları avutması, 22)Putperestliğin yasaklanması, 24)Sunağın inşa şekli.
1*Ve Allah tüm bu(1) sözleri şöyle söyledi: 2*“Ben seni tutsaklık(2) evi olan Mısır’dan çıkaran Allah’ın(3) Yehovah’ım[1]. 3*Önümde senin başka(4) ilâhların olmasın. 4*Kendin(5) için put yapmayasın. Ne yukarıda gökte, ne aşağıda yerde ve ne de yerin altında bulunan sularda olan şeylerin hiç birinin bir benzerine yapmayasın. 5*Onlara(6) secde etmeyesin, tapmayasın; çünkü ben senin Allah’ın Yehovah; bana karşı gelenlerden baba¬lar(7) günahını oğullarda üçüncü ve dördüncü kuşağa kadar arayan gayretli(8) Allah’ım. 6*Ve beni sevip buyruklarımı tutanlara bin nesle kadar(9) lutfederim. 7*Allah’ın olan(10) Yehovah’ın adını boş yere söyleme[2]. Çünkü Yehovah kendi adını boşyere ağzına alanı suç¬suz(11) saymaz. 8*Rahat(12) gününü kutsamak için onu anımsayasın. 9*Altı gün(13) çalışarak tüm işlerini yap[3]. 10*Ama yedinci(14) gün senin Allah’ın olan Yehovah’ın dinlenme gü¬nüdür(§). Ne sen, ne oğlun, ne kızın, ne kölen, ne de cariyen. Ne hayvanın ve ne de ka¬pının(15) içinde olan misafir hiç bir iş yapamazsınız. 11*Çünkü Yehovah(16) altı günde yeri ve göğü; denizi ve onlarda bulunanların tümünü yarattı. Sonra da yedinci günde din¬lendi. Bu yüzden Yehovah rahat gününü kutlu kılıp kutsadı. 12*Babana(17) ve annene hür¬met ede¬sin[4]. Tâ ki; senin Allah’ın olan Yehovah’ın sana verdiği ülkede yaşamın uzun ol¬sun. 13*[5]Öldürmeyeceksin(18), 14*Zina[6] etmeyeceksin(19), 15*Çalmayacak¬sın[7](20). 16*Kom¬şuna karşı(21) yalancı tanık olmayacak¬sın[8], 17*Komşunun(22) evine göz koymayacaksın[9]; komşunun(23)eşine, kölesine, cariyesine, öküzüne, eşeğine ve komşunun hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin[10]”.18*Ve tüm kavim gökgürültülerini(24) şimşekleri, borunun sesini ve dağın tüttüğünü(25) gördüler(26). Halk bunu gördüğünde geri çekilip uzaktan durarak, 19*Musa’ya: Bizimle(27) sen konuş ve seni dinliyoruz; ama bizimle Allah(28) konuşmasın. Böylece ölmemiş oluruz, dediler. 20*Musa da halka: - Korkmayın! Çünkü(29) Allah(30) sizi sınamak ve günah etmemeniz için O’nun(31) korkusu önünüzde olsun diye geldi. 21*Halk uzakta durdu; Musa da Allah’ın bulunduğu kara(32) buluta yaklaştı. 22*O zaman Rab, Musa’ya şöyle söyledi: - İsrail oğullarına şunu de: Siz gökte(33) sizinle konuştuğumu gördünüz; 23*Sakın(34) Bana şirk (eş, benzer) olmak üzere gümüşten ilâhlar ve kendiniz için de altından ilâhlar yapmayasınız. 24*Sen bana topraktan bir sunak yapasın ve üzerinde yakılacak olan sunularını, esenlik kurbanlarını, koyunlarınızı(35) ve sığırlarınızı saç edesin(*). Adımı her andıracağım yerde(36) ben sana gelip seni kutlu(37) kılacağım. 25*Eğer bana(38) taştan bir sunak yapmak istersen; onu yontma taştan yapmayacaksın. Çünkü ona kalem vurduğunda onu kirleteceksin. 26*Sunakta çıplaklığının gözükmemesi için onun üzerine merdivenle çıkmayacaksın.
(1)Tes.5/22, (2)B.13/3, (3)Lev.26/1ve13,Tes.5/6, Mez.81/10, Hoş.13/4, (4)Tes.5/7, 6/14, II.Krl.17/35, Yer.25/5, 35/15, (5)Lev.26/1, Tes.4/16,5/8, 27/15, Mez.97/6, (6)B.23/24, Yeş.23/7, II.Krl.17/35, İş.44/15ve19, (7)B.34/7, Lev.20/5, 26/39ve40, Say.14/18ve33, I.Krl.21/29, Eyp.5/4, 21/19, Mez.79/8, 109/14, İş.14/20ve21, 65/6ve7, Yer.2/9, 32/18, (8)B.34/14, Tes.4/24, 6/15, Yeş.24/19, Nah.1/2, (9)B.34/7, Tes.7/9, Mez.89/34, Rom.11/28, (10)B.23/1,Lev.19/12,Tes.5/11,Mez.15/4,Mat.5/33,(11)Mik.6/11, (12)B.31/13ve14, Lev.19/3ve30, 26/2, Tes.5/12,
(13) B.23/12, 31/15, 34/21, Lev.23/3, Hez.20/12, Luk.13/14,(14)Tek.2/2ve3, B.16/26, 31/15, (§)İbranice: Şabat (Yani; Sebt/Cumartesi) günü, (15)Nah.13/16-19, (16)Tek.2/2, (17)B. 23/26, Lev. 19/3, Tes.5/16, Yer.35/7,18 ve 19, Mat.15/4, 19/19, Mark.7/10,10/19,Luk.18/20,Efs.6/2,(18)Tes.5/17,Mat.5/21, Rom.13/9, (19)Tes. 5/18, Mat.5/27, (20)Lev. 19/11, Tes.5/19, Mat.19/18, Rom.13/9, I.Sel.4/6,(21)B.23/1,Tes.5/20,19/16, Mat. 19/18, (22)Tes.5/21, Mik.2/2, Habk.2/9,Luk.12/15, Res.İşl. 20/33,Rom.7/7,13/9,Efs.5/3ve5,İbr.13/5,(23)Eyp.31/9, Sül. Mes. 6/29, Yerm. 5/8,Mat.5/28,(24)İbr. 12/18,(25)B.19/18, (26)Vatı.1/10 ve12, (27)Tes.5/27, 18/16,Galt. 3/19 ve 20, İbr.12/19, (28)Tes.5/25, (29)I.Sam.12/20,İş.41/10ve13,(30)Tek.22/1,Tes.13/3, (31)Tes .4/10, 6/2, 10/12, 17/13ve19, 19/20, 28/58, Sül. Mes.3/7, 16/6, İş.8/13, (32)B.19/16, Tes.5/5, I.Krl.8/12, (33)Tes.4/36, Natı.9/13, (34)B.32/1,2ve4, I.Sam.5/4,5, II.Krl.17/33, Hez.20/39, 43/8, Dan.5/4ve23, Tsef.1/5, II.Kor.6/14-16, (35)Lev.1/2, (*)Saç etmek: Üstü açık üç dört ayaklı metal veya levha üzerinde yakmak veya kızartmak, (36)Tes.12/5,11ve21, 14/23, 16/6 ve11, 26/2, I.Krl.8/43, 9/3, II.Trh.6/6, 7/16, 12/13, Ezr.6/12, Natı.1/9, Mez.74/7, Yerm.7/7, Yerm.7/10ve12, (37)Tek.12/2, Tes.7/13, (38)Tes.27/5, Yeş.8/31.

21.Bölüm: 1 )Köleler, 7)Cariyeler, 12)Öldürmeler, (16)Hırsızlık, 17)Ve Annesine haksızlık (sitem) yapanlar için olan buyruk, 18)Birini vurmak; 22)Ve birini zarara uğratmak konusu, 28)İnsan öldüren öküze ne yapılr? 33)Bir şeye zarar veren adam hakkında olan kanunlar.
1*Onlarm(1) önünde söyleyeceğim işler bunlardır: 2*Bir(2) İbranî köle satın aldığında altı yıl hizmet edip yedinci yılda bir şey ödemeksizin serbest bırakılsın. 3*Eğer yalnız geldiyse yalnız çıkacak; ama eşiyle geldiyse eşi de onunla beraber gidecektir. 4*Eğer efendisi onu evlendirmiş ve kadından onun oğulları veya kızları olduysa kadın ile çocukları evin beyinin olup o yanlız gidecektir. 5*Ama köle(3) açıktan açığa beyimi, eşimi ve oğullarımı seviyorum; azad olmak istemiyorum, diyorsa; 6*O zaman bey onu(4) yargıçlara(+) götürüp kapı süvesine yaklaştırsın ve beyi onun(5) kulağını biz ile delsin; o ona ölünceye kadar hizmet edecektir. 7*Bir kişi kızını(6) cariye olmak için sattığında, o kölelerin(7) gittiği gibi gitmeyecektir. 8*Eğer o, onu kendisine nişanlayan beyin gözünde iyi görünmüyorsa onun fidyesini kabul etsin. Onu bıraktığı için onu yabancı birine sa- tamayacaktır. 9*Ama; onu kendi oğluna nişan- ladıysa; ona kız çocuğu kanununu uygulayacaktır. 10*Eğer kendisine başka birini alırsa; onun yemeğini, giyeceğini ve görevlerini(8) noksan etmesin. 11*Eğer onun için bu üç şeyi yapmazsa o zaman parasız gidecektir. 12*Her kim(9) bir adama vurarak öldürürse kesinlikle öldürülecektir. 13*Ama bu(10) istemeyerek bir kaza(11) olmuşsa; onun sığınması için sana bir yer(12) göstereceğim. 14*Ama bir kimse komşusuna(13) kötülük besler ve onu plânlı olarak öldürürse; öldürülmesi için onu sunağımdan(14) bile alacaksın. 15*Babasını veya annesini öldüren kesinlikle öldürülecektir. 16*Çalan(15) bir kişi onu(16) satmış olsun veya elinde(17) bulunsun kesinlikle öldürülecektir. 17*Babasına(18) veya annesine eziyet eden kesinlikle öldürülecektir. 18*İnsanlar birbirleriyle çekişirken biri arkadaşına taş veya yumruk vurduğunda o ölmeyerek yatağa düşerse; 19*Ve sonra dışarıya çıkıp değnekle(19) gezerse, onu vuran kişi terbiye olunacak ve o kişinin çalışamadığı günlerinin bedelinin karşılığını ödeyecektir. 20*Bir adam kölesini, cariyesini değnekle döğer- ken öldürürse ondan kesinlikle intikam alınacaktır. 21*Ama o kişi bir iki gün yaşarsa intikam alınmayacaktır; çünkü onun(20) malıdır. 22*İnsanlar kavga ettikleri sırada bir hamile kadına yanlışlıkla çarparlar ve onun çocuğu düşerse; kadının canına bir zarar gelmediği için; o kadının kocasının belirlediği zarar yargıcın(21) onayı ile yerine getirilecektir. 23*Ama cana bir zarar olayında “cana can; 24*Göze(22) göz, dişe diş”, ele el ve ayağa ayak; 25*Yanağa yanak, yaraya yara ve çiziğe çizikle karşılık(*) vereceksin. 26*Bir adam kölesinin gözüne veya cariyesinin gözüne vurarak kör ederse; onu gözüne karşılık serbest bırakacaktır. 27*Eğer kölesinin dişini veya cariyesinin dişini kırarsa; onu dişine karşılık serbest bırakacaktır. 28*Bir öküz boynuzuyla bir erkeği veya kadını vurur öldürürse; öküz(23) kesinlikle taşlanacak(++) ve eti yenilmeyecektir. Ama; öküzün sahibi suçsuz olacak. 29*Yalnız, öküz öncedenberi azgın olup saldırıcı ise ve sahibine de bu bildirilmişken (onun bir çaresine bakmadığı için) bir erkeği veya kadını öldürmüşse; öküz taşlanacak ve sahibi de öldürülecektir. 30*Eğer üzerine bir değer (diyet) biçilirse; canına(24) karşılık ne değer biçilirse biçilsin onu ödeyecektir. 31*Bir erkeği veya kızı öldürürse ona bu kurala göre yapılacaktır. 32*Eğer öküz bir köle veya cariye öldürürse; onun beyine otuz(25) şekel gümüş verecek ve öküz(26) de taşlanacaktır. 33*Bir adam çukur açar veya bir adam çukur kazmış ve onu örtmemiş ise; onun içine bir öküz veya eşek düştüğü zaman; 34*Onu çekip alacak ve bedelini sahibine ödeyecektir; ama ölüsü ise kendisinin olacak. 35*Bir adamın öküzü komşusunun öküzünü vurup öldürdüğünde; diri öküzü satıp bedelini bölüştürecek ve ölüsünü de bölüşeceklerdir. 36*Ama öküzün daha önceden azgın olduğu biliniyor ve sahibi de onu gözetmemişse; kesinkez öküz için öküz tazminatı verecek ve ölüsü de onun olacaktır.
(1)B.24/3ve4,Tes.4/14,6/1, (2)Lev.25/39-41,Tes.15/12, Yerm. 34/14, (3)Tes.15/16,17, (4)B.12/12, 22/8ve26, (+)Veya: Allah hükmünde, (5)Mez.40/6, (6)Nah.5/5, (7)Ayet 2/3, (8)l.Kor.7/5, (9)Tek.9/6,Lev.24/17, Say.35/30, 31,Mat.26/52, (10)Say.35/22, Tes.19/4ve5, (11)l.Sam.24/4,10ve18, (12)Sayl. 35/11,Tes.19/3, Yeş.20/2, (13)Say. 15/30, 35/20,Tes.19/11ve12, İbr.10/26, (14)l.Krl.2/28-34, ll.Krl.11/15,(15)Tes.24/7,(16)Tek.37/28, (16)B.22/4, (18) Lev.20/9,Sül.Mes.20/20,Mat. 15/5 ,Mark.7/1 0,(19)ll.Sam.3/29,(20)Lev.25/45,46, (21)Ayet30,Tes.22/18ve19, (22)Lev.24/20, Tes. 19/21, Mat.5/38, (*): Kısas, (23)Tek.9/5, (++): Recm ve kısas, (24)Ayet 22, Say.35/31, (25)Bak Zek. 11/12,13, Mat.26/15, Filp.2/7, (26)Ayet 28.

22.Bölüm: 1 )Hırsızlık, 7)Başkalarınm mülküne zarar vermek, 14)Ödünç hayvan, 16)Zina, 18)Büyü, (19)Ve hayvan ile ilişki, 20)Putperestlik, 21)Garibe, dula ve öksüze sıkıntı vermemek, 25)Evl endirmede verilen para, 26)Alınan rehin, 27)Yargıçlara kötü söz etmemek, 28)Ve yeni yılın ilk ürünleri(turfanda) için olan yasalar.
1*Bir adam bir öküz veya bir koyun çalıp onu keser ya da satar ise; bir öküze karşılık beş öküz ve bir koyuna karşılık dört(1) koyun verecektir. 2*Eğer bir hırsız duvar(2) delerken yakalanır ve vurularak öldürülürse onun(3) için kan(suç) yoktur. 3*Eğer üzerine güneş doğmuşsa onun için kan vardır; tamamiyle ödeyebilirdi; ama birşeyi yoksa o zaman çaldığı şey(4) için satılabilirdi. 4*Eğer çaldığı öküz, eşek veya koyun canlı olaral elin- de(5) bulunursa iki katını(6) ödeyecektir. 5*Bir adam hayvanını otlatmak için başkalarının tarlasına giderek tarlaya veya bağa zarar verirse; kendi tarlasının en iyisi ile ve bağının en güzelinden zararı ödeyecektir. 6*Ateş çıkıp dikenlere sıçrar, demet yığınlarına ve ekine ulaşır da tarlayı yakarsa; ateşi çıkaran zararı ödeyecektir. 7*Bir adam komşusuna korusun diye para veya eşya vermiş ve o kişinin evinden çalınmışsa; hırsız(7) yakalansa bile iki katını ödeyecektir. 8*Hırsız yakalanmazsa ev sahibi komşusunun malına elini uzatıp uzatmadığı araştırılsın diye yargıçlara(8) götürülsün. 9*Her çeşit haksızlık için gerek öküz olsun, eşek, olsun, koyun olsun veya giysi olsun; birinin bu benimdir dediği her kaybolmuş eşya için taraflann(9) dileği yargıçlara arz olunsun ve bunun için yargıçların yargıladığı kişi komşusuna iki kat ödeyecektir. 10*Bir adam komşusuna korusun diye eşek, öküz veya hangi hayvan olursa olsun teslim ettiği halde hayvan ölür, sakatlanırsa ve düşman tarafından sürülürse(+) 11*Komşusunun malına elini uzatmadığına ikisinin arasında Rabbin yemini(10) olsun ve mal sahibi onu kabul edecek, o da onu geri ödemeyecektir. 12*Ama eğer(11) onun yanından çalındıysa sahibine geri ödeyecektir. 13*Eğer parçalanmışsa bunu kanıtlamak için meydana götürecek ve parçalanmış eşyanın karşılığını vermeyecektir. 14*Bir adam komşusundan ödünç bir hayvan alıp da sahibi yanında yok iken sakatlanır veya ölürse; bedelini kesinlikle ödeyecektir. 15*Sahibi beraber ise ödemeyecektir; ama kiralamışsa yalnız kirasını(*) verecektir. 16*Bir adam(12) nişanlı olmayan genç bir kızı aldatır ve onunla yatarsa; kesinlikle nikâh bedelini(13) vererek kendisine eş olarak onu alacaktır. 17*Ama; kadının babası onu vermekten çekinirse; evlenmemiş kızların nikâh bedeline göre parasını verecektir. 18*Büyücü(14) kadını sağ bırakmayacaksın. 19*Hayvan(15) ile yatan kesinlikle öldürülecektir. 20* Yehovah’ dan(16) başka ilâhlara kurbanlar sunan kişiler kesinlikle öldürülecektir. 21*Kimsesizlere(17) sıkıntı vermeyesin ve onu sıkıştırmayasın; çünkü sizler de Mısır’da garip ve kimsesizdiniz. 22*Dul(18) kadına ve yetime asla sıkıntı vermeyiniz. 23*Eğer sen onlara bir şekilde sıkıntı verirsen; beni(19) çağırdıkları zaman seslerini!) kesinlikle işitir; 24* Ve onların(22) çağrısı yükseldiğinde sizi kılıçla öldürürüm. Kadınlarınız dul ve çocuklarınız da öksüz kalırlar. 25*Eğer(23) kavmimden yanında olan bir yoksula ödünç verirsen; ona faiz memuru gibi davranıp da üzerine faiz katmayasın. 26*Eğer(24) komşunun giysisini rehin için alırsan; onu güneş batmadan önce ona geri veresin. 27*O, onun teninin örtüsüdür, bedeninin giysisidir; artık o neyin üzerinde yatacak? Ve beni çağırırsa işiteceğim(25); çünkü ben(26) Rahim’im(§). 28*Egemen’e(27) sövmeyecek ve ulusundan başkan olana lanet etmeyeceksin. 29*Tahıllann ile şıralarının turfandasının(28) sunusunu geciktirmeyecek ve oğullarının ilk(29) doğanlarını bana vereceksin. 30*Hayvanların(30) ve koyunların için bu şekilde yap: Yedi(31) gün anası ile beraber olsun ve sekizinci günde onu bana ver. 31*Böylece bana kutsal(32) insanlar olasınız. Ve kırda(33) parçalanmış olanın etini yemiyeceksiniz; onu köpeklere atınız.
(1)ll.Sam.12/6, Luk.19/8, Bak Sül.Mes.6/31, (2)Mat.24/43, (3) Say.35/27, (4) B.21/2, (5) B.21/2, (6) Bak.Ayt.1ve7, Sül.Mes.6/31, (7)Ayet 4,(8)B.21/6, Ayet 28, (9)Tes.25/1, ll.Trh.19/10,(+)lbranice: Tutsaklığa götürülürse, (10)lbr 6/16,(11)Tek.31/39,(*)İbranice: Kirasına girer, (12)Tes.22/28 ve 29, (13)Tek. 34/12, Tes.22/29,l.Sam. 18/25, (14)Lev.19/26ve31, 20/27, Tes.18/10ve11, l.Sam. 28/3ve9, (15)Lev.18/23,20/15,(16)Say. 25/2,7ve8, Tes.13/1, 2,5, 6,9,13,14,15, 17/2,3 ve 5,(17)B.23/9, Lev.19/33, 25/35, Tes.10/19, Yer.7/6, Zek.7/10, Malh.3/5, (18)Tes.10/18, 24/17, 27/19, Mez.96/4, lş.1/17,23, 10/2, Hez.22/7, Zek.7/10, Yakb.1/27,(19)Tes.15/9,24/15, Eyp. 35/9, Luk. 18/7,(20)Eyp.34/28,Mez.18/6,145/19,Yakb.5/4, (21)Eyp.31/23,Mez.69/24,(22)Mez.109/9,Sül.Mers.5/3, (23)Lev. 25/35, 36, Tes.23/19ve20, Nah.5/7, Mez.15/5, Hez.18/8ve17, (24)Tes .24/6,10,13ve17,Eyp.22/6, 24/3 ve 9, Sül.Mes.20/16, 22/27, Hez.18/7ve16, Amos 2/8, (25)Ayet 23, (26)B.34/6, ll.Trh.30/9, Mez.86/15, (§)Rahim; acıyan, merhamet eden, (27)Vaiz1 0/20,Res.lşl.23/5,Yahuda8.,(28)B.23/16ve 19,Sül.Mes.3/9, (29)B.13/2 ve12,34/19, (30)Tes. 15/19, (31)Lev. 22/27, (32)B.19/6, Lev.19/2, Tes.14/21, (33)Lev.22/8, Hez.4/14, 44/31.

23.Bölüm: 1)Gıybet ve yalan tanıklık, 3)Doğruyu değiştirmemek! 5)Düşmanı sevmek, 10)Rahat edecek yıl ve Sebt günü, 14)Üç bayramlar, 18)Kurbanların kanı ve yağı hakkında olan kanunlar, 20)Bir Meleğin gönderilmesi ve itaat şartıyla onun bereket sözü.
1*Yalan(1) haberi yaymayasın; haksız(2) tanık olmak için kötü ile sözbirliği etmeyesin. 2*Kötü(3) için halkın çokluğuna uymayasın ve davada(4) kötü için çoğunluğun sözüne göre yanıt vermeyesin. 3*Bir yoksulu davasında kayırmayacaksın. 4*Düşmanının(5) kaybolmuş öküzüne veya eşeğine rastgelirsen; kesinlikle onu geri getiresin. 5*Seni(6) sevmeyenin eşeğini yük altında çökmüş olarak görüp de onu kurtarmaktan çekinsen bile; yine de onu kesinlikle eşeği ile beraber kurtaracaksın. 6*Yoksulların(7) hakkını davasında değiştir¬meyesin. 7*Yalan(8) sözden uzak olasın, suçsuzu(9) ve doğru kişiyi öldürmeyesin. Çünkü ben(10) kötüye iyi demem. 8*Rüşvet(11) almayasın; çünkü rüşvet gözü gören kimseleri kör eder ve doğruların sözlerini çeler. 9*Kimsesize(12) baskı yapmayasın; çünkü sizler de Mısır ülkesinde garip olduğunuzdan garip insanların yüreklerini biliyorsunuz. 10*Toprağı(13) altı yıl işleyip ürününü toplayacaksın; 11*Ama yedinci yılda onu boş bırakıp terkedeceksin ki, kavminin fakirleri yiyip arda kalanı da kırın hayvanları yesin. Bağına ve zeytinliğine de bu şekilde yapacaksın. 12*Altı( 14) gün işini işleyecek ve yedinci günde rahat edeceksin. Böylece öküzün, eşeğin dinlenecek ve cariyenin oğlu garip de rahat bir soluk alacaktır. 13*Size söylediğim şeylerin tümünü aklınıza(15) yerleştirecek ve başka(16) ilâhların adını anmayacaksınız. Bunlar ağzınızdan işitilmesin. 14*Yılda(17) üç kez bana bayram yapacaksınız. 15*Fıtır(18) Bayramını tutacaksınız. Abip ayında; yani belirli günlerde sana em¬rettiğim gibi yedi gün fıtır yiyesin. Çünkü; o ayda Mısır’dan çıktık ve önümde(19) elleri boş görünmesinler. 16*Tarlada(20) ektiğin ürünün(+) turfandasını; yani Hasat Bayramı’nı ve yıl(21) sonunda ürününü tarladan topladığında Devşirme-Bayramını tutasın. 17*Yılda(22) üç kez tüm erkekler Rab-Yehovah’ın önünde görünsün. 18*Kurbanımın(23) kanını mayalı ekmekle sunma ve bayramının yağı sabaha dek kalmasın. 19*Toprağının(24) ilk meyvelerini Allah’ın - Rabbin evine götür ve oğlağı(25) annesinin südüyle pişirme. 20*Yolda seni korumak ve seni hazırladığım yere götürmek için işte(26) ben önünden bir melek gönderiyorum. 21*Ondan sakınıp sözlerimi dinle, ona(27) karşı çıkma; çünkü baş kaldırışını(28) bağışlamaz ve benim adım(29) ondadır. 22*Ama onun sözlerini dikkatle dinleyip benim söylediğimin tümünü yaparsan; ben düşmanlarına(30) düşman ve dostlarına da dost olurum. 23*Çünkü(31) Meleğim senin önünden gidip seni(32) Amor’î, Hititli, Perizzî, Kenanî, Huvî ve Yebusîlere götürecek ve Ben de onları yok edeceğim. 24*Onların ilâhlarına secde(33) ve ibadet etmeyesin, onların(34) işlerini yapmayasın; ama(35) onları tamamen yok edip putlarını parçalayasın. 25*Allahınız(36) Rabbe ibadet edesiniz. O da(37) ekmeğinizi ve suyunuzu bereketleyecek ve aranızdan hastalık(38) ile sorunları uzaklaştıracağım. 26*Ülkenizde(39) ne çocuk düşüren ve ne de bir kısır olacak. Senin günlerinin tümünü(40) tamam¬layacağım. 27*Görkemimi(41) senin önünden gönderip, üzerlerine gideceğin milletlerin(42) tümünü kıracak ve tüm düşmanlarının arkasını(43) sana çevireceğim. 28*Senin(44) önünden eşek arısını göndereceğim. O da Hevî, Kenanî ve Hittîleri önünden kovacaktır. 29*Onla¬rı(45) önünden bir yılda kovmayacağım; Böylece ülke yıkılmayacak ve sana karşı kırın yabanılları çoğalmayacaktır. 30*Sen üreyip ülkeyi alıncaya kadar onları önünden baskıyla kovacağım. 31*Sınırlarını Kızıldeniz’den(46) Filistinliler denizine ve çölden nehire kadar yapacağım. Çünkü; o ülkenin(47) halklarını ellerinize teslim edeceğim; sen de onları önün¬den kovacaksın. 32*Onlarla(48) ve ilâhlarıyla bir antlaşma yapmayacaksın. 33*Ve senin ülkende yaşamasınlar; sakın senin bana karşı günah yapmana neden olmasınlar. Çünkü; eğer ilâhlarına ibadet edersen o kesinlikle(49) sana tuzak olur.

(1)Ayet7,Lev.19/16,Mez.15/3,101/5, Sül.Mes.10/18, Bak ll.Sam. 19/27,16/3, (2)B.20/16,Tes.19/16-18, Mez.35/11, Sül.Mes. 19/5, 9ve28,Bak l.Krl.21/10ve13, Mat.26/59-61, Res.İşl.6/11ve13, (3)Tek.7/1,19/4ve7, B.32/1ve 2,Yeş. 24/15,l.Sam.15/9, l.Krl.19/10, Eyp.31/34,Sül.Mes.1/10ve11,15,4/14,Mat.27/24ve26,Mark. 15/15, Luk.23/23, 24, Res.İşl. 24/27,25/9, (4)Ayet 6ve7, Lev.19/15, Tes. 1/17, Mez.72/2, (5)Tes.22/1, Eyp.31/29, Sül. Mes.24/17, 25/21, Mat.5/44, Rom.12/20, l.Sel.5/15, (6)Tes.22/4, (7)Ayet 2, Tes.27/19, Eyp.31/13ve21, Vaiz 5/8, İş. 10/1ve2, Yerm. 5/28, 7/6, Amos 5/12, Malk.3/5, (8)Ayet 1, Lev.19/11, Luk.3/14, Efs.4/25,(9)Tes.27/25, Mez.94/21,SüLMes. 17/15 ve26,Yerm.7/6, Mat.27/4,(10)B. 34/7,Rom.1/18, (11)Tes.16/19,l.Sam.8/3,12/3, ll.Trh.19/7, Mez.26/10, Sül. Mes. 15/27, 17/8ve23, 29/4, İş.1/23, 5/23, 33/15, Hez.22/12, A^nos 5/12, Res.İşl.24/26, (12)B.22/21, Tes.10/19, 24/14 ve 17,27/19,Mez.94,96, Hez.22/7, Malk.3/5, (13)Lev.25/3 ve4, (14)B.20/8,9, Tes.5/13, Luk.13/14, (15)Tes. 4/9, Yeş. 22/5, Mez.39/1, Efs.5/15, l.Tim.4/16,(16)Say.32/38,Tes.12/3, Yeş.23/7, Mez. 16/4, Hoş.2/17, Zek.13/2, (17)B. 34/23, Lev.23/4, Tes.16/16, (18)B. 12/15, 13/6, 34/18, Lev.23/6, Tes.16/8, (19)B.34/20, Tes. 16/16, (20)B. 34/22, Lev.23/10, (+)İbranice: Emeğinin, (21)Tes. 16/13, (22)B.34/23, Tes.16/16, (23)B.12/8, 34/25, Lev.2/11, Tes. 16/4, (24)B.22/29, 34/26, Lev.23/10ve17, Say.18/12ve13, Tes.26/10, Nahm.10/35, (25)B.34/26,Tes.14/21, (26)B. 14/19, 32/34, 33/2 ve14, Say.20/16, Yeş.5/13, 6/2, Mez.91/11, İş.63/9, (27)Say.14/11,Mez.78/40ve56,Efs.4/30, İbr. 3/10 ve 16,(28)B. 32/34,Say.14/35,Tes.18/19,Yeş.24/19,Yer.5/7, İbr.3/11,l.Yuh. 5/16,(29)İş.9/6,Yer.23/6, Yuh. 10/30 ve38, (30)Tek.12/3, Tes. 30/7, Amos30/20,(31)Ayet20,B.33/2,(32)Yeş.24/8ve 11 ,(33)B. 20/5, (34)Lev. 18/3, Tes. 12/30 ve31, (35)B.34/13,Say.33/52,Tes.7/5 ve 25, 12/3, (36)Tes.6/13, 10/12ve20, 11/13ve14, 13/4, Yeş.22/5, 24/15, 21 ve 24, l.Sam.7/3, 12/20ve24, Mat.4/10, (37)Tes.7/13, 28/5ve8, (38)B.15/26, Tes.7/15, (39)Tes.7/14, 28/4, Eyüp 21/10, Malak.3/10ve11, (40)Tek.25/8, 35/29, l.Trh.23/1, Eyp.5/26, 42/17,Mez.55/23,90/10, (41)Tek.35/5, B.15/14 ve16, Tes. 2/25,11/25, Yeş. 2/9 ve 11,l.Sam.14/15, ll.Trh.14/14, (42)Tes.7/23, (43)Mez.18/40, (44)Tes.7/20, Yeş. 24/12, (45)Tes.7/22,(46) Tek. 15/18,Say.34/3,Tes.11/24,Yeş.1/4,l.Krl.4/21ve24,Mez.72/8, (47) Yeş. 21/44, Hak.1/4, 11/21, (48)B.34/12ve15, Tes.7/2, (49)B.34/12, Tes.7/16, 12/30, Yeş.23/13, Hak.2/3, l.Sam.18/21, Mez.106/36.

24.Bölüm: 1 )Musa'nın dağa çağırılması, 3)Kavmin ona uymak için sözü, 4)Musa'nın bir sunak(mezbah) inşaası ve oniki direk dikmesi, 6)Antlaşma kanını serpmesi, (8)Allah'ın görkeminin(celâlinin) belirmesi, 14)Halkın yönetiminin Harun ile Hur'a bırakılması, 15)Musa'¬nın kırk gün, kırk gece dağda kalması.
1*Ve Musa’ya doğru şöyle dedi: - Sen Harun, Nadab(1) ve Abihu ile İsrail’in(2) yaşlılarından yetmiş kişiyle birlikte Rabbin önüne çıkarak uzaktan secde ediniz. 2*Ama yalnız(3) Musa Rabbe yaklaşsın; onlar yaklaşmasınlar ve kavim de onunla beraber çıkmasın, dedi. 3*Böylece Musa gelip Rabbin tüm sözlerini ve tüm isteğini kavme anlattığında; tüm kavim bir ağızdan şöyle yanıtladı: ‘Rabbin(4) söylediği tüm sözlerine göre yaparız’ Dediler. 4*Musa, Rabbin(5) sözlerinin tümünü yazdı ve sabahleyin erken kalkıp dağın eteğinde bir sunak inşa etti. Sonra İsrail’in oniki bölüğü için oniki direk(6) dikti. 5*Ve İsrail oğullarından gençler gönderdi; bunlar da sunular sunarak, Rabbe selamet kurbanları olmak üzere tekeler saç(*) ettiler. 6*Ve Musa kanın(7) yarısını alıp leğenlere koydu ve yarısını da sunağa (mezbaha!) serpti. 7*Antlaşma(ahit) kitabını(8) alıp kavimin işiteceği şekilde okudu. Onlar da: ‘Rabbin(9) söylediğinin tümünü yapacağız ve O’na itaat edeceğiz’ dediler. 8*Ve Musa kanı alıp kavmin üzerine serperek: - İşte bu sözlerin tümüne göre sizinle(10) Rabbin antlaştığı andın (ahdin) kanıdır, dedi. 9*Sonra Musa(11) ile Harun ve Nadap, Abihu ve İsrail’in yaşlılarından yetmiş kişi yukarıya çıktı. 10*Ve İsrail’in(12) Allah’ını gördüler. O’nun ayakları altında gök(13) yakut tuğla döşemesi gibi ve berraklığı asıl(14) göğe benzeyen birşey vardı. 11*“O” da İsrailoğullarının sözü geçen kişilerine elini(15) uzatmadı. Onlar Allah’ı(16) gördüler ve yiyip(17) içtiler. 12*Rab, Musa’ya doğru: - Dağa yanıma(18) çıkıp orada dur ve sana(19) taş levhaları; onlar için yazdığım kutsal yasalar (şeriat) ile buyrukları vereceğim, dediğinde; 13*Musa hizmetçisi(20) Yeşu ile kalktı ve Musa “Allah’ın dağına” çıktı(21) 14*Ve yaşlılara: - Biz size geri dönünceye dek burada bizi bekleyiniz. Harun ile Hur sizinle beraber olacak; eğer bir kimsenin bir sorunu olursa onlara bildirsinler, dedi. 15*Musa dağa çıkınca bulut dağı kapladı(22). 16*Rabbin(23) yüzü (celâli) Sina dağı(Tur-u Sina) üzerinde oturdu ve altı gün bulut onu kapladı; yedinci günde Rab bulut içinde Musa’yı çağırdı. 17*Ve Rabbin yüzünün(celâlinin) görünüşü; dağın tepesinde İsrail oğullarının gözünde yanan(24) ateş gibiydi. 18*Musa bulut içine girip dağa çıktı ve Musa(25) kırk gün kırk gece dağda kaldı.

(1)B.28/1, Lev.10/1ve2, (2)B.1/5, Say.11/16, (3)Ayet 13,15ve18, (4)Ayet7, B.19/8, Tes.5/27, Galt.3/19ve20, (5)Tes.31/9, (6)Tek. 28/18, 31/45, (*)Saç: Üstünde hayvan yakmak veya pişirmek için olan metal eşya, (7)İbr.9/18, (8)İbr.9/19, (9)Ayet 3, (10)İbr.9/20, 13/20, l.Pet.1/1, (11)Ayet 1, (12)Bak Tek.37/30, B.3/6, Hak.13/22, İş.6/1ve5, B.33/20ve23, Yuh.1/18, l.Tim.6/16, l.Yuh.4/12, (13) Hez.1/26,10/1,Vah.4/3, (14)Mat.17/2, (15)B.19/21, (16)Ayet 10, B.33/20, Tek.16/13, 32/30, Tes.4/33, Hak.13/22, (17)Tek.31/54, B.18/12, l.Kor.10/18, (18)Ayet 2,15ve18, (19)B.31/18, 32/15ve16, Tes.5/22, (20)B.32/17, 33/11, (21)Ayet 2, (22)B.19/9ve16, Mat.17/5, (23)B.16/10, Say.14/10, (24)B.3/2, 19/18, Tes.4/36, İbr.12/18ve29, (25)B.34/28, Tes.9/9.

25.Bölüm: 1)Evin yapılması için İsrail oğullarının vereceği hediyeler, 10)Antlaşma Sandığı (Ahit Tabutu’nun) şekli ve yapılması, 17)Sunak (kefaretgâh) ile Kerubîler, 23)Sofra ile takımı, 31)Şamdan ile parçaları.
1*Rab, Musa’ya şöyle söyledi: 2*- İsrail oğullarına söyle bana sunu götürsünler. Gönülden(1) veren her adamdan sunumu alasınız. 3*Onlardan alacağınız sunular bunlardır: Yani altın, gümüş, bakır; 4*Lacivert renkli, erguvan renkli, mor renkli ve kırmızı renkli en iyi(2) keten ile keçi kılı. 5*Kırmızı boyalı koç derileri, yunusbalığı derileri ve senet ağacı. 6*Kandil(3) için yağ! Mesh yağı ve hoş(4) kokulu nefis buhur için(5) baharat; 7*Akik taşları ve Efod(6) ile göğüslüğü(7) donatacak taşlardır. 8*Ve Bana bir Tapınak(8) yapsınlar ki, aralarında(9) olayım. 9*Binanın örneğine ve tüm araçgereçlerinin örneğine göre sana(10) gösterdiğim şekilde yapasın. 10*Uzunluğu ikibuçuk eni birbuçuk ve yüksekliği de birbuçuk arşın olarak akasya(11) ağacından bir sandık (tâbut) yapsınlar; 11*Ve onu saf altınla kaplayasın. Onun içini ve dışını kaplayasın ve üst kısmına altın bir pervaz yapasın. 12*Onun için altından dört halka döküp dört köşesine olmak üzere; bir tarafına iki ve ve diğer yan tarafına da iki halka koyasın. 13*Akasya ağacından kollar yaparak onları altınla kaplayasın. 14*Bu kolları tabutun iki yanında olan halkalara geçir ki sandık onlar ile taşınsın. 15*Kollar(12) sandığın halkalarında kalsın ve ondan çıkarılmasın. 16*Ve sonra sandık için sana vereceğim ‘Tanıklığı’(13) onun içine koyasın. 17*Uzunluğu iki buçuk arşın ve eni bir buçuk arşın olarak saf altından bir(14) adaklık (kefaretgâh) yapasın. 18* Altından iki adet Kerubî(§) yapıp onları tek parça(+) olarak adaklığın iki ucunda yapasın. 19*Yani; bir Kerubîyi bir uçta ve diğer Kerubî’yi diğer uçta yapıp Kerubîleri iki ucunda adaklık (kefaretgâh) ile tek parça olarak yapasın. 20*Kerubîler(15) kanatlarını onun üzerine germiş ve kanatlarıyla adaklığı örtsünler; yüzleri birbirlerine karşı dönük olsun ve Kerubîlerin bakışı adaklığa doğru olsun. 21*Adaklığı(16) sandık üzerine koyup sana(17) vereceğim tanıklıkları da sandık içine koyasın. 22*Ben de seninle(18) orada konuşacağım; ve İsrailoğulları hakkında sana buyuracaklarımın tümü için ‘adaklık’ üstünden, tanıklık sandığı üstünde olan iki(19) Kerubî arasından seninle konuşacağım. 23*Uzunluğu(20) iki, eni bir ve yüksekliği birbuçuk arşın olarak Akasya ağacından bir sofra yapasın. 24*Ve onu saf altınla kaplayıp çevresine de altın bir pervaz yapasın. 25*Onun çevresine dört parmak eninde olan bir kenar yapasın; ve kenarın çevresine de altın bir pervaz yapasın. 26*Ona dört adet altın halka yaparak, halkaları dört ayağında bulunan dört köşeye koyasın. 27*Halkalar kenarın yanında olup sofrayı taşımak için kollara yakın olacaklar. 28*Kolları akasya ağacından yapıp onları altınla kaplayasın ve sofra onlar ile götürülsün. 29*Onun(21) tepsilerini, buhur kaplarını, sıvı sunular için olan bardaklarını ve çanaklarını yapasın; onları saf altından yap. 30*Huzur ekmeğini(22) her zaman önümdeki sofranın üzerine koyasın. 31*Ve saf(23) altından bir şamdan yapasın. Onun sapı ve dalları; kadehleri, yumruları ve çiçekleri kendinden olarak şamdanı tek parçadan yapasın. 32*Onu yanlarından altı tane dal çıkacak; yani bir yanından şamdanın üç dalı ve diğer yanından da üç dalı olmuş olacak. 33*Bir dalda badem şeklinde üç adet kadeh ile bir yumru, bir çiçek ve diğer dalda da badem şeklinde üç adet kadeh ile bir yumru ve bir çiçek olsun. Şamdandan çıkan altı dal bu şekilde olsun. 34*Şamdanda da badem şeklinde dört adet kadeh ile yumruları ve çiçekleri olsun. 35*Ve şamdandan çıkan altı adet dalın ikisinin altında kendisinden bir yumru ve ikisinin altında da kendisinden bir yumru olsun. 36*Bu yumruları ve dalları kendisinden olup tümü tek parçadan, saf altından olsun. 37*Ve ona yedi tane kandil yapasın. Kandiller(24) yakıldığında karşısına(25) ışık verecektir. 38*Mum makasları ve tepsileri saf altından olsun. 39*Bunu ve tüm bu takımları bir talant saf altından yapasın. 40*Ve sana(26) dağda gösterilen örneğe göre yapmaya özen göster.

(1)B.35/5 ve 21, l.Trhl.29/3,5,9ve14, Ezra 2/68, 3/5, 7/16, Nahm. 11/2, ll.Kor.8/12,9/7,(2)Tek.41/42, (3)B.27/20, (4)B.30/34, (5)B.- 30/23, (6)B.28/4ve6, (7)B.28/15, (8)B.36/1,3ve4, Lev.4/6, 10/4, 21/12, İbr.9/1ve2, (9)B.29/45, l.Krl.6/13, ll.Kor.6/16, lbr.3/6, Vah.21/3, (10)Ayet 40, (11)B.37/1, Tes.10/3, lbr.9/4, (12)l.Krl.- 8/8, (13)B.16/34, 31/18, Tes.10/2ve5, 31/26, l.Krl.8/9, ll.Krl. 11/12,lbr.9/4,(14)B.37/6, Rom.3/26, lbr.9/5, (+)Veya: Çekiç işi, (§)Kerubî: Hayali Melek tasviri veya Heykeli, (15)l.Krl. 8/7, l.Trh.28/18, lbr.9/5, (16)B.26/34, (17)Ayet 16, (18)B.29/42 ve 43, 30/6ve36, Lev.16/2, Say.17/4, (19)Say.7/89, l.Sam.4/4, ll.Sam.6/2, ll.Kıl.19/15, Mez.80/1, 99/1, lş.37/16, (20)B.37/10, l.Krl.7/48,ll.Trh.4/8,lbr.9/2, (21) B.37/16,Say.4/7, (22)Lev.24/5ve6, (23)B.37/17,l.Krl. 7/49, Zek. 4/2, lbr. 9/2,Vah. 1/12,4/5,(24)B.27/21,30/8,Lev.24/3ve4,ll.Trhl.13/11, (25)Say. 8/2, (26)B.26/30, Say. 8/4, l.Trh. 28/11 ve 19, Res.lşl.7/44, İbr.8/5.
26.Bölüm: 1 )Çölde çadır şeklinde olacak olan Meskenin (Tapınağın) on adet perdesi, 7)Keçi kılından yapılan onbir perde, 14)Çadırın örtüleri, (15)Mesken’in tahtaları, kaideleri ve sürgüleri, 31)Ayrılma perdesi, 36)Kapı perdesi.
1*Meskeni(1) çok iyi dokunmuş ince ketenden lacivert, erguvanî ve kırmızı kumaştan on adet perde olarak yapıp onları usta işi olarak Kerubî nakışlı yapasın. 2*Bir perdenin uzunluğu yirmi sekiz ve eni dört arşın olsun. Perdelerin tümü bir örneğe göre olsun. 3*Perdelerden beş adedi birbirine tutturulsun ve diğer beş perde de birbirlerine tutturulsun. 4*Ve birinci perdenin kenarında birleştirilen tarafta laciverdî ilikler yapasın. İkinci takımın birinci perdesinin kenarında öbürüne tutturulan tarafta da böyle yapasın. 5*Bir perdede elli adet ilik yapasın. Ve ikinci takımın birinci perdesinin kenarında elli ilik yapasın. İlikler birdiğerine karşı olsunlar. 6*Ve elli tane altın kopça yapıp perdeleri kopçalar ile bir diğerine tutturasın ve ‘mesken’ aynı olsun. 7*Mesken üzerine çadır için keçi(2) kılından perdeler yapıp onbir tane perde yapasın. 8*Her bir perdenin uzunluğu otuz arşın ve eni de dört arşın olarak, onbir tane perde aynı şekilde olsun. 9*Beş perdeyi ayrıca ve altı perdeyi de ayrıca birbirlerine bağlayıp altıncı perdeyi çadırın ön tarafında katlayasın. 10*Bir perdenin kenarında tutturulan tarafta elli tane ilik yapasın. 11*Bunlara bakırdan elli tane kopça yaparak kopçaları iliklere geçir ve tüm çadırda aynı şekilde birleştir. 12*Çadırın perdelerinden arda kalan; yani perdenin geri kalanı Mesken’in arkasından sarksın. 13*Ve çadırın perdelerinin uzunluğundan arda kalan; bir tarafta bir arşın ve diğer tarafta bir arşın olarak Meskeni örtmek üzere yanlarına bir yandan ve diğer yandan sarksın. 14*Çadıra(3) kırmızı boyalı koç derilerinden bir örtü ve üstünden yunusbalığı derilerinden de bir örtü yapasın. 15*Ve Mesken için akasya ağacından dik duracak çerçeveler yapacaksın. 16*Herbir çerçevenin uzunluğu on ve eni birbuçuk arşın olsun. 17*Ve tüm çerçevelerin birbirlerine uygun iki geçmesi olacak ve Mesken’in çerçevelerinin tümünü böyle yapacaksın. 18*Mesken için çerçeveler yapacak ve güney yönü için yirmi adet çerçeve olacaktır. 19*Yirmi adet çerçevenin altında gümüşten kırk tane taban yapacaksın. Bir çerçevenin altındaki iki geçmesi için iki tane taban ve diğer çerçevenin altındaki da iki geçmesi için de iki taban olsun. 20*Ve Mesken’in diğer tarafında kuzey yönü için yirmi tane çerçeve; 21*Ve gümüşten kırk tane tabanı bir çerçevenin altında iki tane taban ve diğer çerçevenin altında da iki tane taban olsun. 22*Mesken’in arkası için batı yönüne altı adet çerçeve yapasın. 23*Ve Mesken’in arkasında olan köşeleri için iki çerçeve yapasın. 24*Bunlar aşağıdan birleşip, yukarıdan bir halka ile bitişerek bir olsunlar. İkisi de bu şekilde yapılarak iki köşe için olsunlar. 25*Sekiz tane çerçeve ve gümüş tabanları bir çerçevenin altında ikişer çerçeve ve diğer çerçevenin altında da ikişer taban olarak onaltı taban olsun. 26*Ve akasya ağacından sürgüler yapasın. Mesken’in bir yanının çerçeveleri için beş adet; 27*Mesken’in diğer yanının çerçeveleri için beş adet ve Mesken’in batıda olan arka tarafının çerçeveleri için de beş adet sürgü olsun. 28*Çerçevelerin ortasında olan orta sürgü baştan başa geçsin. 29*Çerçeveleri altınla kaplayacaksın ve halkaları sürgülere geçirmek üzere altından yapasın ve kirişleri altınla kaplayasın. 30*Meskeni sana dağda gösterilen resmine(4) göre kurasın. 31*Lacivert(5) mor ve kırmızı kumaştan bükülmüş ince ketenden bir ayırma perdesi yapıp; üstüne de usta işçiliğinde Kerubî nakışlı işlensin. 32*Onu akasya ağacından altınla kaplı olan dört tane direk üzerine koyasın. Çengelleri de altından olup tane gümüş taban üzerinde olsunlar. 33*Ve ayırma perdesini kopçalarından asıp oraya; yani perdenin içerisine ‘Tanıklık(6) Sandığı’nı götüresin ve o perde size ‘Kutsal(7) Yer’ ile ‘En Kutsal(§) Yer’ arasını birbirlerinden ayıracak. 34*Ve(8) Kefaretgâh’ı(*) En Kutsal Yer’de ‘Tanıklık Sandığı’ üzerine koyasın. 35*Perdenin(9) dışına sofrayı ve sofranın(10) karşısında Mesken’in güney yönüne şamdanları koyarak sofrayı kuzey yönüne koyasın. 36*Çadırın(+) kapısına lacivert, mor ve kırmızı kumaştan; bükülmüş en iyi ince ketenden iğne işi olarak bir kapı(11) perdesi yapasın. 37*Ve kapı perdesi için akasya ağacından beş(12) tane direk yaparak onları altınla kaplayasın. Çengelleri altından olsun ve onlar için beş tane bakır taban dökesin.
(1)B.36/8,(2)B.36/14,(3)B.36/19,(4)B.25/9ve40,27/8, Res.İşl. 7/44, İbr.8/5, (5)B.36/35, Lev.16/2, ll.Trh.3/14, Mat.27/51, İbr.9/3, (6)B.25/16, 40/21, (7)Lev.16/2, İbr.9/2ve3; (§):Kuddüs- el Akdas,-(8)B.25/21,40/20, İbr.9/5, (*)Kefaretgâh: Adaklık, Bağışlanma yeri, (9)B.40/22, İbr.9/2, (+): Toplanma Konutu, meskeni, (10)B.40/24, (11)B.36/37, (12)B.36/38.
27.Bölüm: 1)Kurban sunağı ile araç ve gereçleri (Takımları), 9)Mesken'in(Çadır'ın) avlusu perdeleri ve direkleri, 18)Avlunun uzunluğu ve eni, 20)Işık için yağ.
1*Uzunluğu beş ve eni beş arşın olarak Sunağı(1) akasya ağacından yap. Sunak dört köşeli ve yüksekliği de üç arşın olsun. 2*Boynuzlarını dört köşesinde yapasın ve boynuzları kendisinden olup onu(2) bakırla kaplayasın. 3*Külü kaldıracak kaplarını, küreklerini, leğenlerini, çatallarını ve ateş kaplarını yapasın. Araçlarının tümünü bakırdan yapasın. 4*Ona bakırdan şapkalı bir ızgara yapasın ve şapkanın dört köşesinde bakırdan dört tane halka yapasın. 5*Ve onu Sunağın pervazı altına aşağıya koy. Şapka Sunağın ortasına kadar olsun. 6*Sunak için kollar yapasın ve kollar akasya ağacından olacak ve onları bakırla kapla. 7*Kollar halkalara geçirilsin ve onu taşımak için kollar Sunak’ın iki yanında olsun. 8*Mezbahı tahtalardan içi boş olarak yap; ve aynen dağda(3) sana gösterildiği gibi yapsınlar. 9*Sunağın(4) avlusunu yapasın. Ve sağ yanı güney yönü için avlusunun perdeleri bükülmüş en iyi ince ketenden olarak, bir yanının uzunluğu yüz arşın olsun. 10*Yirmi tane direği ve onların yirmi tane tabanı bakırdan olup direklerin çengelleri ve onların kuşakları gümüşten olsun. 11*Bu şekil üzere kuzey yönü için boyuna perdelerin uzunluğu yüz arşın olup, yirmi adet direği ve onların yirmi tabanı bakırdan; direklerin çengelleri, kuşakları da gümüşten olsun. 12*Avlunun batı yönünde olan eni için perdeler elli arşın olup, direkleri on ve tabanları da on tane olsun. 13*Avlunun kuzey yönünde olan eni elli arşın olsun. 14*Kapının bir yanında perdeleri onbeş arşın olup, üç direği ve tabanları da üç tane olsun. 15*Ve diğer yanının perdeleri onbeş arşın olup direkleri üç tane ve tabanları da üç tane olsun. 16*Avlunun kapısına lacivert, mor ve kırmızı kumaştan ve bükülmüş en iyi ince ketenden işleme olarak yirmi arşın bir perde olup, dört direği ile dört tabanı olsun. 17*Avlunun çevresinde olan direklerin tümünün kuşakları kumaştan olup çengelleri gümüşten ve tabanları bakırdan olsun. 18*Avlunun uzunluğu yüz arşın, eni her yerde elli ve yüksekliği beş arşın olarak bükülmüş en iyi ince ketenden olup tabanları bakırdan olsun. 19*Meskenin her çeşit işinde kullanılan eşyaların tümü ile bütün kazıkları ve avlunun kazıkları bakırdan olsun. 20*Ve sen(5) İsrail oğulları’na emret. Kandillerin daima yanıp ışık vermeleri için sana döğülmüş zeytinden akan saf yağ getirsinler. 21*Cemaat Çadırın’da ‘Tanıklığın’ önündeki perdenin dışında Harun(7) ve onun oğulları akşamdan sabaha dek Rabbin önünde onu düzenlesinler. Bu(8) İsrailoğullarınca asırlarca sonsuz, kesin buyruk olsun.
(1)B.38/1, Hez.43/13, (2)Bak Say. 16/38, (3)B.25/40, 26/30, (4)B.38/9, (5)24/2, (6)B.26/31ve33, (7)B.30/8, l.Sam.3/3, ll.Trh.13/11, (8)B.28/43, 29/9ve28, Lev.3/17, 16/34, 24/9, Say. 18/23, 19/21, l.Sam.30/25.
28.Bölüm: 1 )Harun ile oğullarının kâhinlik (imamlık) için ayrılmaları ve kutsal elbise, 6)Efod'un, 15)Ve Yargı göğüslüğünün şekli ile yapılışı, 30)‘Urim ve Tummim’, 31*Efod'un önlüğü ve narlar ile çıngırakları, 36)Altın Levha, 39)Nakışlı gömlek, 40)Harun Oğulları'nın giysileri.
1*Sen İsrail oğulları arasından bana kâhinlik etmeleri için kardeşin(l) Harun’u ve onun ile beraber oğullarını; yani Harun ve Harun’un oğulları Nadap, Abihu, Eleazar ve İtamar’ı yanına çağır. 2*Kardeşin(2) Harun’a görkemli bir şekilde çok kıymetli taşlarla kutsal bir giysi yapasın. 3*Şimdi sen bilgelik(3) ruhuyla doldurduğum becerikli(4) kişilerin tümüne söyle ki, Harun’un Bana kâhinlik etmesi için onu temizce kutsamak üzere olacak olan giysiyi yapsınlar. 4*Onların yapacağı giysiler bunlardır: (§)Göğüslük(5), Efod (6), uzun mintan(7), nakışlı gömlek(8), sarık ve kuşaktır. Bana kâhinlik etmek için kardeşin Harun’a ve oğullarına kutsal elbise yapsınlar. 5* Altını, laciverd, mor, ve kırmızı kumaş ile bükülmüş en iyi ince keteni alıp; 6*Altından(9) laciverd, mor ve kırmızı kumaştan olan bükülmüş en iyi ince ketenden Efod’u üstad işi olarak yapsınlar. 7*Ve onu bağlamak için iki ucunda bağlanacak iki omuzluğu olsun. 8*Efod’un üzerinde olan şerit onun işi gibi ondan olarak altın, lacivert, mor ve kırmızı kumaştan ve bükülmüş en iyi ince ketenden olsun. 9*İki tane akik taşı alıp üzerlerine İsrailoğulları’nın adlarını kazıyasın. 10*Onların adları; doğuşlarına göre altı adı bir taşta ve diğer altı adı da diğer taşta olsun. 11*O iki taşın üzerine İsrailoğulları’nın adlarını mühür nakışı gibi hakik ustalığıyla kazdırıp, onları altın yuvalar içine koyasın. 12*O iki taşı İsrailoğulları’na anılma taşları olmak üzere Efod’un omuz-lukları üzerine koyasın. Ve Harun(10) Rabbin önünde anıltı(ll) için iki omuzu üzerindeki adları taşısın. 13*Oyukları altından yap. 14*Saf altından bükülmüş iki burma zincir yapıp örme zincirleri yuvalara geçireceksin. 15*Ve bir Yargı Güğüslüğü’nü(12) üstad işi yapıp; aynı Efod’un işi gibi yapasın! Onu Altın, lacivert, mor ve kırmızı kumaştan; bükülmüş en iyi ince ketenden yap. 16*Dört köşeli ve iki katlı olarak uzunluğu bir karış ve eni de bir karış olsun. 17*Onu(13) taşlar ile donatarak dört sıralı taşla işleyesin. Bir sırası kırmızı akik, sarı yakut ve zümrüt olsun; bu birinci sıradır. 18*Ve ikinci sıra kızıl yakut, gök yakut ve elmas olsun. 19*Ve üçüncü sıra mor yakut, gök yakut ve Süleymanî taşı olsun. 20*Ve dördüncü sıra gök zümrüt, akik ve yeşim olsun; onları donatmak için altın yuvalar olsun. 21*Bu taşlar İsrailoğulları’nın adlarına göre adlandırılsın ve on iki tane olsun. Her birinin adı mühür nakışıyla on iki bölük için bulunsun. 22*Göğüslük üzerine saf altından örme ve bükülmüş zincirler yapasın. 23*Göğüslük üzerinde iki tane altın halka yapasın ve iki halkayı da göğüslüğün iki ucuna koy. 24*Ve o iki altın örme zincirleri göğüslüğün yanlarında olan iki halkaya tak. 25*İki örme zincirin diğer uçlarını o iki yuvaya takıp ön tarafından Efod’un omuzlukları üzerine koy. 26*Sonra iki altın halka yapıp onları göğüslüğün iki yanlarına içeriden Efod tarafında olan kenarına koy. 27*Ve iki altın halka daha yapıp onları aşağıdan Efod’un iki omuzluğuna; ön tarafından Efod’un şeridi üzerinden onun bağlandığı yere takasın. 28*Göğüslüğü halkalarıyla Efod’un halkalarına lacivert renkli kaytanla bağlasınlar ki, Efod’un şeridi üzerinde olup göğüslük Efod’tan ayrılmasın. 29*Harun kutsal yere girdiğinde sürekli Rabb’in önünde anılma için(14) ‘Yargı Göğüslüğü ’nde, kalbi üzerinde İsrail¬oğulları’nın adlarını taşıdığını bilsin. 30*‘Yargı Göğüslüğü’ne(15) Urim ve(+) Tummim’¬i ko¬yasın(*). Ve Harun, Rabbin önüne girdiğinde bunlar yüreği üzerinde olsun. Harun sürekli Rabbin önünde yüreği üzerinde İsrailoğulları’nın yargısını üstlensin. 31*Ve Efod’un(16) kaftanını tümüyle lacivert kumaştan yapasın. 32*Ortasında başın girmesi için bir ağız olup bu ağızın çevresinde yırtılmaması için zırh ağzı gibi dokuma işi kenarı olsun. 33*Eteklerinde lacivert, mor ve kırmızı kumaştan eteklerin çevresinde narlar ve onların arasında eteğin çevresinde altın çıngıraklar yapasın. 34*Giysinin etekleri çevresinde bir altın çıngırak ve bir nar ile; bir altın çıngırak ve bir nar olsun. 35*Bu ibadet zamanı Harun’un üzerinde olup, Rabb’in önüne kutsal yere girdiğinde ve çıktığında ölmemesi için onun sesi işitilsin. 36*Saf(17) altından bir levha yapıp üzerine mühür nakışıyla Yehovah’ın Kutsalı(§) kazıtasın. 37*Ve ona lacivert bir şerit takasın. Sarık üzerine konulup sarığın ön tarafında olsun. 38* Ve Harun’un alnı üzerinde olsun. Harun, İsrail oğullarının kutsadıkları(18) kut¬sal yer armağanlarının tümü, günahının gözcüsü olsun ve Rabbin önünde kabul(19) edil¬meleri için sürekli alnı üzerinde olsun. 39*Gömleği en iyi ince işlenmiş ketenden nakışlı dokutasın ve sarığı da en iyi ketenden yapıp, kuşağı iğne işi yapasın. 40*Harun’un(20) oğulları için gömlekler ve kuşaklar yapıp görkem ve değerlilik için onlara başlıklar yapasın. 41*Onları kardeşin Harun’a ve onun ile beraber oğullarına giydirip onları(21) mesh ederek görevlendir(22) ve bana kâhinlik etmeleri için onları kutsa. 42*Bedenlerinin çıplaklığını örtmek için onlara keten(23) bezinden belden dize kadar olan donlar yapasın. 43*Ve cemaat, toplanma çadırına girdiğinde veya kutsal yerde hizmet için sunağa(24) yaklaştıklarında Harun ve oğulları üstünde bulunsun; sakın günaha(25) girerek ölmeşinler. Bu kendisine(26) ve kendisinden sonra soyuna sonsuz, kesin bir farz olsun.
(1)Say. 18/7, İbr.5/1ve4, (2)B.29/5ve29, 31/10, 39/1ve2, Lev.8/7 ve 30,Say.20/26ve28,(3)B.31/3, 35/30,31, (4)B. 31/6, 36/1, (5)Ayet 15, (6)Ayet6,(§)BakEkl.45/12-24, (7)Ayet31, (8)Ayet39, (9)B.39/2, (10)Ayet 29, B.39/7, (11)BakYeş.4/7,Zek.6/14, (12)B. 39/8, (13)B. 39/10vediğ.,(14)Ayet12,(15)Lev. 8/8,Say. 27/21, Tes.33/8, l.Sam. 28/6, Ezr. 2/63, Nahm.7/65, (+): Yani: Işık ve bütünlük, (*)Urimle Tummim, Bak l.Ezra5/38,(16)B.39/22, (17)B. 39/30, Zek.14/20, (§)Veya Rabbe kutsanmış, (18)Ayet43,Lev. 10/17,22/9,Say. 18/1,İş.53/11,Hez.4/4-6,Yuh. 1/29, İbr. 9/28,l.Petr. 2/24, (19)Lev.1/4, 22/27, 23/11, İş.56/7, (20)Ayet 4, B.39/27-29 ve41, Hez.44/17ve18, (21)B.29/7, 30/30, 40/15, Lev. 10/7, (22)B.29/9ve diğ., Lev.8, İbr.7/28, (23)B.39/28, Lev.6/10, 16/4, Hez.44/18, (24)B.20/26, (25)Lev.5/1ve17, 20/19ve20, 22/9, Say.9/13, 18/22, (26)B.27/21, Lev. 17/7.

29.Bölüm: 1 )Kâhin taktisi için kurbanlar ve onların farzları, 38)Sürekli kurbanlar, 45)Allah'¬ın İsrail oğulları arasında bulunması için olan sözü.
1*Bana kâhinlik işlerini yürütmek ve onların kutsanması için; onların yapacağı şey budur: Sığırlardan bir genç(1) boğa(*) ve iki kusursuz koç. 2*Mayasız(2) ekmek ve yağ ile yoğrulmuş mayasız pideler ile yağ sürülmüş mayasız yufkalar al. Ve bunları saf buğday unundan yap. 3*Onları bir sepete koyarak sepet içindekileri, genç boğayı ve iki koçu da götüresin. 4*Harun ile oğullarını Toplanma Çadırı’nın kapısına yaklaştırıp onları(3) suyla yıkayasın. 5*Sonra(4) giysiyi alıp Harun’a gömleği, Efod’un giysisini, Efod’u ve göğüslüğü giydirerek ona Efod’un(5) şeridini bağla. 6*Ve sarığı onun başına(6) koyup kutsal tacı sarık üzerine koy. 7*Mesh(7) yağını alıp başı üzerine dök ve onu mesh et. 8*Oğullarını(8) yaklaştır ve onlara gömlekler giydir. 9*Onlara; yani Harun ile oğullarına kuşaklar kuşatıp onlara başlıklar sarasın. Ve kâhinlik (imamlık) onlara sonsuz farz olmak üzere Harun(10) ile oğullarının olacak. 10*Sonra genç boğayı Toplantı Çadırı’nm önüne yaklaştırıp Harun(11) ve oğulları ellerini boğanın başına koyduktan sonra; 11*Boğayı ‘Toplantı Çadırı’nın kapısında Rabbin önünde saç üzerinde yak. 12*Ve boğanın(12) kanından alıp parmağınla Sunağın (mezbah) boynuzları(13) üzerine sür. Geri kalan kanın tümünü Sunağın aşağısına dök. 13*İçleri(14) kaplayan yağın tümünü, karaciğeri, üst tarafında olan zarı, ve iki böbrekle üzerlerinde olan yağı alıp Sunak üzerinde yakasın. 14*Ama boğanın(15) eti, derisi ve tezeğini ordu dışındaki ateşte yak. Bu günah kurbanıdır. 15*Sonra koçun(16) birini al ve Harun ile oğulları ellerini(17) koçun başı üzerine koyduğunda; 16*Koçu saçta yakıp, kanını alarak Sunağın her tarafına serp. 17*Koçu parçalayıp içini ve paçalarını yıkayarak bunları parçaların ve başın üzerine koy. 18*Sonra tüm koçu Sunak üzerinde yak. Bu Rabbe yakılan kurban olup hoş koku(18) olmak üzere Rabbe kurbandır. 19*Diğer(19) koçu da al ve Harun ile oğulları ellerini koçun başı üzerine koyduktan sonra; 20*O koçu da saçta yakıp kanından alarak Harun’un sağ kulağının yumuşak yerine ve oğullarının sağ kulaklarının yumuşağı üzerine; ve sağ ellerinin, sağ ayaklarının baş parmakları üzerine koyduktan sonra kanı Sunağın har tarafına serpesin. 21*Sunak üzerinde olan kandan ve mesh(20) yağından alıp Harun’un giysisi üzerine, onunla beraber olan oğulları ve oğullarının giysileri üzerine serpesin ki, kendisiyle(21) giysisi ve oğulları ile oğullarının giysileri onun ile beraber taktis olunsun. 22*Sonra koçun iç yağını, kuyruğu, içleri kaplayan yağı, karaciğerin üst kısmında olan zarı, iki böbrek ile üzerlerinde olan yağı ve sağ budu alasın; çünkü bu koç kâhine ayrılmıştır. 23*Ve Rabb’in(22) önünde olan mayasız ekmek sepetinden bir samun ekmekle, bir yağlı ekmek pidesi ve bir yufka alasın. 24*Bunun tümünü Harun’un eline ve oğullarının eline koyup onları Rabb’in(23) önünde sallama kurbanı olarak sun. 25*Sonra(24) onları ellerinden alıp Rabb’in önünde hoş koku olmak üzere Sunak üzerinde olan sunu üzerinde yakasın. Bu Rabb’e kurbandır. 26*Harun’un ayırdığı küçük döşünü(25) alıp onu Rabbin önünde sallama kurbanı olarak sunasın ve o senin(26) payın olsun. 27*Harun’un ve oğullarının ayırdığı koçtan bu sallama(27) döşünü ve kaldırma budunu taktis edesin. 28*Bu İsrailoğulları tarafından Harun’a ve oğullarına sonsuz(28) farz olsun. Çünkü; bu kaldırma sunusudur ve İsrailoğullarınca selamet kurbanlarından, kaldırma(29) sunusu olarak Rab için kaldırma sunusu olacaktır. 29*Ve Harun’un kutsal giysisi kendisinden sonra onlar(30) ile mesh ve ona ait olmaları için oğullarının(31) olsun. 30*Oğullarından(32) onun yerine kutsal yerde hizmet etmek için toplanma çadırına girecek olan kâhin(imam) de onları yedi(33) gün giysin. 31*Ve kâhine ayrılan koçu alıp etini(34) kutsal yerde haşlayasın. 32*Harun ile oğulları koçun etini ve sepette(35) olan ekmeği toplanma çadırının kapısı yanında(36) yesinler. 33*Onların ayırdığı ve temizlik için kefaret aracı olan şeyleri yesinler ve başka(37) bir kimse yemesin. Çünkü onlar kutsaldır. 34*Eğer ayrılan kurbanın etinden ve ekmeğinden sabaha dek kalırsa; arda kalanı(38) ateşte yakacaksın. Kutsal olduğundan yenilmesin. 35*Böy¬lece Harun’a ve oğullarına tam bu şekilde, sana buyurduğumun(39) tümüne göre yapıp; onlar için olan buyruk gereğince yedi gün boyunca yapasın. 36*Ve kefaret için her gün günah(40) kurbanı diye bir dana sunasın ve Sunak için yaptığın kefaret ile onu temizle ve onun takdisi için mesh(41) et. 37*Sunak için yedi gün bağışlama yap ve onu temiz kıl; Sunak(42) temiz olsun ve Sunağa(43) dokunan her şey kutsal olsun. 38*Sunak üzerinde sunacakların budur: Her gün(44) devamlı şekilde birer(45) yaşında iki kuzu; 39*Bir kuzuyu sabahleyin(46) ve diğer kuzuyu da akşam üstü sunacaksın. 40*Ve kuzunun biri ile dörtte bir hin döğülmüş zeytinden akan yağ, yoğurulmuş bir efa ince un ve sıvı sunusu olarak da dörtte bir hin şarap sunasın. 41*Diğer kuzuyu akşam(47) üstü sunup ona aynı sabah sunusu gibi ve onun sıvı sunusu gibi olanları yapasın. Bu hoş koku olmak üzere Rabb’e kurbandır. 42*Bu seninle konuşmak için sizinle(48) konuşacağım Toplanma Çadırının kapısında, Rabb’in önünde asırlarınızca sonsuzluk(49) kurbanı olacaktır. 43*İsrailoğullarıyla orada konu¬şacağım ve o yer yüzümle(50) kutsal olacaktır. 44*Toplanma Çadırı ile Sunağı temiz kılıp, Harun oğullarını bana kahinlik etmeleri için temiz(51) kılacağım. 45*Ve İsrailoğulları(52) arasında oturup onlara Allah olacağım. 46* Aralarında durmak için onları Mısır ülkesinden çıkaran kendilerinin(53) Allah’ı Rab olduğumu bileceklerdir ve onların Allah’ı Rab benim.
(1)Lev.8/2, (2)Lev.2/4, 6/20-22, (*)Osm.Dana, (3)B.40/12, Lev.8/6, İbr.10/21, (4)B.28/2, Lev.8/7, (5)B.28/8, (6)Lev.8/9, (7)B.28/41,30/25, Lev.8/12, 10/7, 21/10, Say.35/25, (8)Lev.7/13, (9)Say. 18/7, (10)B.28/41, 30/25, Lev.8/12, 10/7, 21/10,(11)Lev. 1/4, 8/14, (12)Lev.8/15, (13)B.27/2, 30/2, (14)Lev.3/3,(15)Lev.4/11,12ve21, İbr. 13/11, (16)Lev.8/18, (17)Lev. 1/4-9, (18)Tek.8/21, (19)Ayet 3, Lev.8/22, (20)B.30/25ve31, Lev.8/30,(21)Ayet 1, İbr.9/22, (22)Lev.8/26, (23)Lev.7/30, (24)Lev.8/28,(25)Lev.8/29, (26)Bak.Mez.99/6, (27)Lev.7/31ve34,Say. 18/11 ve18, Tes.18/3, (28)Lev. 10/15, (29)Lev.7/34, (30)Say.18/8, 35/25, (31)Say.20/26ve28,(32)Say. 20/28,(33)Lev. 8/35,9/1ve8, (34)Lev. 8/31 ,(35)Mat. 12/4,(36)Lev. 10/14,15ve17, (37)Lev. 22/10, (38)Lev .8/32,(39)B.40/12, Lev.8/33-35,(40)İbr.10/11, (41)B.30/26, 28ve 29,40/10,(42)B.40/10, (43)B.30/29, Mat. 23/19, (44)Dan.9/27, 12/11, (45)Say.28/3,l.Trh.16/40, ll.Trh. 2/4,13/11, 31/3,Ezr.3/3, (46)ll.Krl.16/15,Hez.46/13-15, (47)l.Krl. 18/29ve36, ll.Krl.16/15, Ezr.9/4ve5, Mez.141/2, Dan.9/21, (48)B.25/22,30/6 ve 36, Say. 17/4, (49)Ayet 38,B.30/8, Say.28/6, Dan.8/11-13,(50)B.40/34, l.Krl.8/11,ll.Trhl.5/14,7/1-3,Hez.43/5, Hag.2/7 ve9, Malk.3/1, (51)Lev.21/15, 22/9ve12, (52)B.25/8, Lev.26/12, Zek.2/10, Yuh.14/17ve23, ll.Kor.6/16, Vah.21/3, (53)B.20/12.

30.Bölüm: 1)Buhur Sunağı, 11)Verilecek fidye, (16)Bakırdan musluk, 22)Kutsal mesh yağı, 34)Kutsal buhurun yapılışı.
1*Buhur(1) yakmak için bir Sunak(2) yap. Onu akasya ağacından yapacaksın. 2*Eşit olarak uzunluğu bir, eni bir ve yüksekliği iki arşın olsun; boynuzları da kendisinden olsun. 3*Onu; yani üstünü, yanlarını ve boynuzlarını saf altınla kaplayıp çevresine de bir altın taç yapasın. 4*Ve onun iki yanında; tacın altında iki tane altın halka yap. Onları iki yanından yapacak ve onu taşımak için onlar kolların geçeceği yuvaları olacaktır. 5*Kolları akasya ağacından yapıp onları altınla kapla. 6*Onu seninle konuşacağım “Tanıklık” üzerinde bulunan bağışlama yeri(3) önünde; yani ‘Tanıklık sandığı’ önünde olan perdenin dışına koyacaksın. 7*Harun onun üstünde hoş kokulu(4) buhur yaksın; ve her sabah kandilleri(5) düzeltirken onu yaksın. 8*Akşam(6) üstü Harun kandilleri yaktığı zaman onu yaksın. Asırlarınızca Rabb’in önünde sonsuzluk buhuru olacaktır. 9*Bir yabancı onun üzerinde buhur(7), yakılacak sunu, ekmek sunusu sunmayacak ve onun üzerinde meşrubat sunusu dökmeyeceksin. 10*Harun(8) yılda bir kez onun boynuzları üzerinde bağışlanma sunusu sunacak ve yılda bir kez de bağışlanma için olan günah kurbanının kanıyla, asırlarınızca onun üstünde kefaret edecektir. Bu Rabbe kutsaldır. 11*Ve Rab, Musa’ya doğru dedi ki: 12*- Sayılarına(9) göre İsrailoğullarının kimliklerini yazdığın zaman onları saydığında, her biri Rabbe kimliğinin(10) kurtuluş parasını versin ki, onlara bir kötülük(11) gelmesin. 13*Sayıdan(12) geçenlerin her birinin vereceği budur: Yani kutsal yerin Şekel’ine göre yarım(13) Şekel(Bir Şekel yirmi Gera’dır.). Rab için sunu yarım(14) Şekel olacaktır. 14*Yirmi yaşını aşmış olup sayılan her adam Rabb’e Sunu versin. 15*Canlarınızm(15) bağışı için Rabbin Sunusunu verdiğinizde zengin(16) yarım Şekerden daha çok ve yoksul da yarım Şekel’den daha az vermesin. 16*İsrail oğullarının bağışlanma parasını alıp onu Toplantı (cemaat) Çadırı’ın(17) hizmetine ver. Ve bu işlem canlarınızın bağışı için Rabbin önünde İsrailoğulları’nın(18) anısı olsun. 17*Ve Rab, Musa’ya doğru dedi ki: 18*- Yıkanmak(§) (Temizlenmek) için(19) de bakırdan ve tabanı bakırdan olan bir musluk yap ve onu Cemaat(20) Çadırıyla Mezbah (Sunak) arasına koyup içine su koyasın. 19*Ve Harun ile oğulları ondan(21) ellerini ve ayaklarını yıkasınlar. 20*Onlar Cemaat çadırına girdiklerinde veya hizmet etmek ve Rabbe kurban yakmak üzere sunağa (mezbaha) yaklaştıklarında ölmemeleri için suyla yıkansınlar. 21*Böylece ölmemeleri için ellerini ve ayaklarını yıkasınlar. Bu (22) onlara; yani ona ve onun soyuna asırlarca sonsuza dek kesin buyruk olsun. 22*Ve Rab, Musa’ya dedi ki: 23*- Sen kendine en iyi(23) buhurlardan; kutsal yerin Şekerine göre beşyüz Şekel saf(24) mûr ve onun yarısı olarak da ikiyüzelli Şekel hoş kokulu(25) kamış; 24*Ve beşyüz Şekel hıyarşenber(26) ve bir(27) hin zeytin yağı alıp, 25*Onu kutsal(28) mesh yağı ve attarcı sanatı ile yoğurulmuş olarak yap ve bu karışım kutsal mesh yağı olacaktır. 26*Onunla(29) cemaat (toplanma) çadırını ve ‘Tanıklık Sandığı’nı; 27*Sofra ile takımlarının tümünü, şamdan ile takımlarını ve buhur Sunağını, 28*Yakmalık sunağını (mezbahını) eşyaları ile; tümüyle ve muslukla tabanını da mesh edesin. 29*Onları kutsal kıl ki, temizlensinler. Onlara(30) temas eden her şey kutsal olacaktır. 30*Harun(31) ile oğullarını da mesh edip bana kâhinlik etmeleri için onları kutsayasın. 31*İsrailoğulları’na diyesin ki, ‘Bu bana asırlarınızca kutsal mesh yağı olacaktır’. 32*İnsan cesedi üzerine dökülmesin ve onun yapılışına göre onun bir benzerini yapmayasın. Bu kutsaldır(32) ve sizin için kutsal olsun. 33*Onun (33) bir benzerini yapan veya onu bir yabancı üzerine koyan her kimse toplumdan(34) dışlanacaktır. 34*Ve Rab, Musa’ya dedi ki: - Kendine(35) attarlardan; kara günlük(*) güzel kokulu baharatlar ve Onika(+) al ve bu ıtriyat maddeleri aynı miktarda saf günnük olsun. 35*Onu(36) ıtriyatçı sanatıyla düzenle; terbiye olunmuş temiz ve kutsal buhur yap. 36*Bir kısmını incecik döveceksin ve seninle(37) konuşacağım Cemaat Çadırında olan “Tanıklık” önüne koy. Sizin(38) Andınızda kutsal olacaktır. 37*Bu yapacağın buhurun düzenlenişine göre kendi- niz(39) için özel yapmayacaksınız. Çünkü bu Rab için kutsal olacaktır. 38*Koklamak(40) için onun benzerini yapan kimse kendi toplumundan dışlanacaktır.
(I) Bak Ayet 7, 8 ve 10, Lev.4/7ve18, Vah.8/3, (2)B.37/25, 40/5, (3)B.25/21ve22, (4)Ayet.34, l.Sam.2/28, l.Trh. 23/13, Luk.1/9, (5)B.27/21 ,(6)B.12/6,(7)Lev.10/1,(8)Lev.16/18,23/27, (9)B.38/25, Say. 1/2ve5, 26/2, ll.Sam.245/2, (10)Eyp.33/24, 36/18,Mez.49/7,Mat.20/28,Mark. 10/45, l.Tim.2/5, l.Petr.1/18,19,(11)ll.Sam.24/15, (12)Mat.17/24, (13)Lev.27/25, Say.3/27, Hez.45/12, (14) B.3 8/26, (15) Ayet.12, (16) Eyp.34/19, Sül.Mes.22/2, Efs.6/9, Kol.3/25, (17)B.38/25, (18)say. 16/40, (§)Yıkanmak: Bir çeşit Abdest; Bak Ayet 19.,(19)B.38/8, l.Krl.7/38,(20)B.40/7ve30, (21)B.40/31ve32, Mez.26/6, İş.52/11, Yuh. 13/10 ,İbr. 10/21, (22)B.28/43, (23)Neş.Neşi.4/14, Hez.27/22, (24)Mez. 45/8, Sül.Mes.7/17, (25)Neş.Neşi.4/14, Yerm.6/20,(26)Mez.45/8, (27)B.29/40, (28)B.37/29, Say.35/25, Mez.89/29, Say.35/25, Mez.89/20, 133/2, (29)B.40/9, Lev.8/10, Say.7/1, (30)B.29/37, (31)B.29/7ve diğ., Lev.8/12ve30, (32)Ayet 25ve37, (33)Ayet 38, (34)Tek.17/14, B.12/15, Lev.7/20ve21, (*): Bak Ekl.24/17, 50/9, (+)Onika: Kızıl¬denizdeki bir midyeden elde edilen güzel kokulu bir baharat çeşidi, (35)B. 25/6, 37/29, (36) Ayet 25, (37)B.29/42, Lev. 16/2, (38)Ayet 32, B.29/37, Lev. 2/3, (39)Ayet 32, (40)Ayet 33.

31.Bölüm: 1)Kutsal yerin inşası için Betsalel ile Oholiab'ın seçilmesi, 12)Rahat gününe ait ol an emrin uyarısı, 18)Musa'ya iki levhanın verilmesi.
1*Rab, Musa’ya doğru dedi ki: 2*- İşte(1) Yahuda bölüğünden Hur oğlu, Uri oğlu Betsalel’i(2) çağırıyor; 3*Ve onu bilgelik, akıl ve anlayış ile her gün sanat için Allah’ın(3) Ruhu ile dolduruyorum. 4*O ustalık işleri yapacak; altın, gümüş ve bakır işi işleyecektir. 5*Donatım için taş nakışıyla ve ağaç oymasıyla her gün iş işleyecek. 6*Evet ben Dan bölüğünden Ahisamak oğlu Oholiab’ı(4) onunla birlikte gönderdim ve becerili(5) olanların herbirinin yüreğine bilgelik koydum ki, sana buyurduğumun tümünü yapsınlar. 7*Cemaat(6) Çadırını, ‘Tanıklık(l) Sandığını’ üzerinde olan(8) Kefaretgâh’ı ve çadırın eşyalarının tümünü. 8*Sofra(9) ile eşyalarını, saf(10) altın şamdan ile tüm gereçlerini ve buhur sunağını. 9*Yakmalık(11) olmak için yapılan kurbanlık sunağını, tüm araç gereçlerini ve musluk ile tabanını(12); 10*Hizmet(13) giysisini ve kâhinlik etmeleri için kâhin Harun’un kutsal giysisini ve oğullarının giysilerini; 11*Mesh yağını(14) ve kutsal yer için hoş(15) kokulu buhuru, sana nasıl buyurduysam öyle yapasın. 12*Ve Rab, Musa’ya doğru dedi ki: 13*-İsrailoğullarına şöyle söyle; dinlenme(16) günlerime kesinlikle uyacaksınız. Çünkü bu benimle sizin aranızda; ben sizi kutsayan Rabb olduğumu bilmeniz için asırlarınızca olacak olan bir işarettir. 14*Böylece(17) dinlenme gününü uygulayasınız; çünkü sizin için kutsaldır. Onu değiştiren kimse kesinlikle öldürülecektir. Çünkü her(18) kim o günde bir iş yaparsa o kimse toplumu arasından dışlanacaktır. 15*Altı(19) gün iş işlensin; ama yedinci(20) günde Rabbe kutsal olan dinlenme günü olsun. Dinlenme gününde her kim iş işlerse kesinlikle öldürülecektir. 16*Bundan böyle İsrailoğulları dinlenme gününü asır¬larınca sonsuzluk andı olarak tutmak için huzur günü olarak kabul etsinler. 17*Benim ile İsrailoğulları arasında o, sonsuzlar(21) boyunca duracak olan bir işarettir. Çünkü Rab gökler ile yeri altı(22) günde yapıp yedinci günde dinlendi ve bir soluk aldı. 18*Böylece Musa Sina dağında konuşmasını tamamladığında Allah’ın parmağıyla yazılmış taş levhaları olan, iki(23) tane tanıklık levhalarını ona verdi.

(1)B.35/30,36/1,(2)l.Trh.2/20,(3)B.35/31, l.Krl.7/14, (4)B.35/34, (5)B.28/3, 35/10ve35,36/1, (6)B.36/8, (7)B.37/1, (8)B.37/6, (9)B.37/10,(10)B.37/17,(11)B.38/1, (12)B.38/8, (13)B.39/1ve41, Say.4/5,6ve diğ., (14)B.30/25ve31, 37/29, (15)B.30/34, 37/29, (16)Lev. 19/3 ve 30, 26/2, Hez.20/12ve20, 44/24, (17)B.20/8, Tes.5/12,Hez.20/12, (18)B.35/2,Say.15/35, (19)B.20/9, (20)Tek. 2/2, B.16/23, 20/10, (21)Ayet 13, Hez.20/12, Hez.20/12ve20, (22)Tek. 1/31, 2/2, (23)B.24/12, 32/15,16, 34/28, 29, Tes.4/13, 5/22, 9/10ve11, II.Kor.3/3.

32.Bölüm: 1)Harun'un bir buzağı yapması, 7)Bu nedenle Allah'ın öfkesi, 11 )Musa'nın bu iş için olan yalvarışı, 15)İki levha elinde olarak dağdan inmesi ve onları parçalaması, 20)Buzağıyı tuz buz etmesi. Harun'un pişman olması, 25)Putperestlerin öldürülmeleri için Musa'nın emir vermesi, 31)Kavim için olan yalvarışı.
1*Kavim Musa’nın dağdan inmekte geciktiğini(1) gördüğünde kavim Harun’un yanına gidip ona: Kalk(2) bize önümüzde(3) gidecek ilâhlar yap. Çünkü şu bizi Mısır’dan çıkaran Musa’ya ne olduğunu bilmiyoruz, dediler. 2*Harun da onlara: - Kadınlarınızın, oğullarınızın ve kızlarınızın kulaklarında olan altın(4) küpeleri çıkarıp bana getiriniz, dediğinde; 3*Tüm kavim kulaklarında olan altın küpeleri çıkarıp Harun’a getirdiler. 4*O da(5) ellerinden alıp bir kalıp yaparak onlardan dökme bir buzağı yaptı ve onlar: - Ey İsrail! Seni Mısır diyarından çıkaran ilâhların bunlardır, dediler. 5*Harun bunları gördüğünde onun önüne bir ‘Mezbah’ yaptı ve Harun: -Yarın Rab için bayramdır, diye ilân(6) etti. 6*Ertesi gün de erken kalkıp yakmalık kurbanlar sundular, esenlik kurbanları getirdiler ve halk da yemeğe(7) içmeğe başlayıp eğlendi. 7*Ve Rab, Musa’ya dedi ki: - Git(8) aşağıya in. Çünkü Mısır’dan çıkardığın halk kötülük ediyor(9). 8*Onlara(10) buyurduğum yoldan çabuk sapıp kendilerine dökme bir buzağı yaptılar ve ona secde edip kurbanlar sundular ve onlar: - Ey İsrail! Seni(11) Mısır diyarından çıkaran ilâhların bunlardır, dediler. 9*Sonra Rab, Musa’ya şöyle ekledi: - Ben( 12) bu kavmi gördüm; işte inatçı bir kavimdir. 10*Şimdi sen beni(13) bırak ve onlara(14) karşı öfkem kabarıp onları yok edeyim ve seni(15) büyük bir millet yapayım. 11*Musa(16) da Allah’ı Rabbin önünde yalvarıp dedi ki: - Ya Rab! Büyük güçle ve güçlü el ile Mısır diyarından çıkardığın kavmine karşı niçin öfken alevleniyor? 12*Niçin(17) Mısırlılar ‘Onları dağlarda öldürmek ve onları yeryüzünden yok etmek üzere çıkardı’ desinler. Öfkenin sınırından dön ve kavmine olacak yıkımdan ötürü(18) lütfet! 13*Kulların İbrahim’i, İshak’ı ve İsrail’i (Hz.Yakup) an ki kişiliğinin(19) hakkı için onlara yemin edip soyunuzu göğün yıldızları kadar çoğaltacağım ve söylediğim bu tüm diyarı soyunuza vereceğim, onu sonsuzlar boyunca mülk edinecekler.” dedin. 14*Böylece Rab da kendi kavmine ‘yapacağım’ dediği beladan ötürü onlara(21) acıdı. 15*Sonra(22) Musa dönüp dağdan indi ve iki tane “Tanıklık Levhası” da elindeydi. Levhaların iki yüzü yazılı olarak; yani bir yüzü ve diğer yüzü de yazılıydı. 16*Levhalar Allah’ın işiydi(23) ve levhalar üzerine kazılmış yazı Allah’ın yazısıydı. 17*Kavim çağrıştıklarında Yeşu seslerini işitince Musa’ya: ‘Orduda savaş sesi var’ dedi. 18*O da: - Bunlar, yenenlerin(*) ve yenilenlerin sesleri değildir; ama ben şarkı sesleri işitiyorum, dedi. 19*Ve kalabalığa yaklaştığında buzağıyı(24) ve dans ettiklerini görünce Musa’nın öfkesi kabardı; levhaları elinden atarak onları dağın aşağısında parçaladı. 20*Yaptıkları(25) buzağıyı alıp onu ateşte yaktı ve tuzbuz oluncaya kadar ezdi. Sonra onu su üzerine saçarak İsrailoğulları’na içirdi. 21*Ve Musa, Harun’a(26): - Bu kavim sana ne yaptı ki, onun üzerine büyük bir günah getirdin? Dedi. 22*Harun da: - Efendimin öfkesi kabarmasın. Sen(27) bu kavmin ne denli kötülüğe yatkın olduğunu biliyorsun. 23*‘Bize(28) önümüzce gidecek ilâhlar yap; çünkü şu bizi Mısır ülkesinden çıkaran Musa’ya ne olduğunu bilmiyoruz’ diyerek bana söylediler. 24*Ben de onlara kimin altını varsa çıkarsınlar, dedim ve bana verdiler; ben de ateşe attım ve bu buzağı(29) çıktı. 25*Musa kavmin serbest olduğunu gördüğünde (Çünkü Harun, düşmanları ortasında alaya alınsınlar diye onları(30) tutmamıştı). 26*O zaman Musa ordugâhın kapısında durup: - Rabten yana olanlar yanıma gelsin, dedi ve Levi Oğulları’nın tümü onun yanına toplandılar. 27*O da onlara şöyle söyledi: - İsrail’in Allah’ı Rab şöyle söylüyor; herkes kılıcını beline kuşanıp orduda kapıdan kapıya geçip dolaşsın. Her biri(31) kendi kardeşini, her biri kendi komşusunu ve her biri de kendi akrabasını öldürsün. 28*Levi Oğulları, Musa’nın sözüne göre yaptı ve o gün kavimden üç bin kadar adam öldürüldü. 29*Çünkü(32) Musa: Bugün her biriniz kendi oğluna karşı ve kendi kardeşine karşı kendisini Rabbte temizlesin ki, bugün size bereket lütfedilsin, demişti. 30*Ertesi gün Musa topluluğa: - Siz(33) büyük bir günah işlediniz ve şimdi Rabbin önüne çıkayım; belki(34) günahınız için bağışlanma(35) dilerim, dedi. 31*Ve Musa Rabbin(36) önüne geri dönerek: Ah! Bu kavim büyük bir günah işledi ve kendilerine(37) altından ilâhlar yaptılar. 32*Ama; eğer şimdi günahlarını bağışlarsan bağışla. Yoksa yalvarırım yazdığın(38) kitabından beni(39) yok et, dedi. 33*Rab da Musa’ya doğru: - Bana kim(40) günah etmişse; onu kitabımdan yok edeceğim. 34*Şimdi git ve kavmi söylediğim yere götür. İşte(41) Meleğim senin önünden gidecektir; ama yoklayacağım günde(42) onların günahının cezasını üzerlerine getireceğim, dedi. 35*Ve Rab, Harun’un(43) yaptığı buzağıyı yaptıkları için kavmi vurdu.
(1)B.24/18, Tes.9/9, (2)Res.İşl.7/40, (3)B.13/21, (4)Hak.8/24-27, (5)B.20/23, Tes.9/16, Hak.17/3,4, I.Krl.12/28, Nah. 9/18, Mez. 106/19, İş.46/6,Res.İşl.7/41,Rom.1/23,(6)Lev.23/2, 4,21ve 37, II.Krl.10/20, II.Trh.30/5, (7)I.Kor. 10/7, (8)Tes.9/12, l.Ayet, B.33/1, Dan.9/24, (9)Tek.6/11ve12, Tes.4/16,32/5, Hak.2/19, Çık. 9/9,(10)B.20/3, 4 ve 23,Tes.9/16,(n)I.Krl.12/28,(12)B.33/3,5,34/9,Tes.9/6ve13,31/27II.Trh.30/8,İş.48/4,Res.İşl.7/51,(13)Tes.9/14ve19, (14)B. 22/24, (15)Say. 14/12, (16)Tes. 9/18, 26, 29, Mez. 74/1,2,106/23,(17)Say.14/13,Tes.9/28,32/27,(18)14.Ayet, (19)Tek.22/16,İbr.6/13, (20)Tek.12/7,13/15,15/7 ve 18,26/4, 28/13, 35/11ve12, (21)Tes. 32/26,II.Sam. 24/16, I.Trh. 21/15, Mez. 106/45, Yerm. 18/8, 26/13ve19, Yoel 2/13, Yuh.3/10, 4/2, (22)Tes.9/15, (23)B.31/18, (*): İbranice: Çağırış sesi, (24)Tes.9/16ve17,(25)Tes.9/21,(26)Tek.20/9,26/10, (27)B. 14/11, 15/24,16/2,20ve28, 17/2 ve 4, (28)1.Ayet, (29)4.Ayet, (30)II. Trh. 28/19, (31)Say.25/5, Tes.33/9, (32)Say.25/11,12 ve 13, Tes.13/6- 11,33/9, 10,I.Sam.15/18ve22,Sül.Mes.21/3,Zek.13/3,Mat.10/37,(33)I.Sam.12/20,23,Luk.15/18,(34)I.Krl.16/12,Amos5/15, (35)Say. 25/13,(36)Tes.9/18,(37)B.20/23, (38)Mez. 56/8,139/16, Dan.12/1,Filp.4/3,Vah.3/5,13/8, 17/8, 20/12 ve 15,21/27,22/19, (39)Mez.69/28, Rom.9/3, (40)Lev.23/30, Hez.18/4, (41)B.33/2 ve 14, Say.20/16, (42)Tes.32/35, Ams. 3/14,Rom.2/5ve6, (43)II.Sam.12/9, Res.İşl.7/41.
33.Bölüm: 1)Rabb'in İsrailoğuMarı ile yürümekten çekinmesi, 4)Kavmin üzüntüsü, 7)Çadırın ordu dışında kurulması, 9)Rabbin Musa ile yüzyüze konuşması, 12)Allah'ın yollarını bilmek ve celâlini (yüzünü) görmek için Musa'nın yalvarışı.
1*Rabb Musa’ya dedi ki: - Sen ve Mısır(1) ülkesinden çıkardığım kavim buradan ayrılıp İbrahim’e, İshak’a ve Yakup’a ve soyuna(2) onu vereceğim diye yemin ettiğim diyara gitsin. 2*Senin(3) önünden bir Melek gönderip Kenenlılar’ı(4) Amoriler’i, Hittîler’i, Perizzîler’i, Hivîler’i ve Yebusîleri atacağım. 3*Süt(5) ve bal akan diyara çıkasın; çünkü siz aksi(6) bir kavim olduğunuzdan aranızdan(7) çıkmayacağı; ve sakın sizi(8) yolda yok etmiş olmayayım. 4*Bu acı sözleri kavim işittiğinde herkes yas(9) çekti ve hiçkimse(10) üzerine değerli bir takı takmadı. 5*Çünkü Rab, Musa’ya: - İsrailoğulları’na söyle ki, siz aksi(11) bir kavim¬siniz. Bir an(12) sizin aranızdan çıkacak olursam sizi yok ederim ve şimdi değerli takılarınızı üstünüzden kaldırınız. Ben de size(13) ne yapacağımı bileyim, demişti. 6*Ve İsrailoğulları Horeb(§) dağı yanında kıymetli takılarını çıkardı. 7*Musa çadırı alıp ordunun dışında topluluğa uzak bir yerde kurarak ona ‘Toplantı Çadırı’(14) adını verdi ve Rabb’i(15) arayanların tümü ordu dışında olan ‘Cemaat Çadırına’ gidiyordu. 8*Musa çadıra gittiğinde tüm cemaat kalkıp, herkes kendi(16) kapısında durarak Musa çadıra girinceye dek onun ardınca bakıyordu. 9*Ve Musa çadıra girdiği gibi bulut direği inip çadırın kapısında duruyordu ve Rab, Musa(17) ile konuşuyordu. 10*Tüm kavim bulut direğinin çadır kapısında durduğunu görünce, bütün halk kalktı ve herkes kendi çadırının kapısında secde(18) etti. 11*Bir adam dostuyla konuşuyormuş gibi Rab(19) Musa ile yüzyüze konuşuyordu ve sonra Musa orduya geri dönüyordu; ama hizmetçisi(20) Nun oğlu Yeşu adındaki genç çadırın içinden çıkmıyordu. 12*Ve Musa Rabbe dedi ki: - Şimdi sen(21) bana bu kavmi çıkar diyorsun ve sen benimle beraber kimi göndereceğini bildirmedin. Sen şunu söyle: “Seni(22) adınla biliyorum ve yanında lütfa eriştim” demiştin. 13*Şimdi yalvarırım senin(23) yanında lütfa eriştiysem yolu(24) bana bildir ki, seni bileyim ve yanında göze gireyim. Bak bu millet(25) senin kavmindir. 14*Ve Rab: - Huzurum(26) beraber gidecek ve ben sana rahat(27) vereceğim, dedi. 15*O da O’na: - Eğer huzurun(28) beraber gitmezse bizi buradan çıkarma. 16*Çünkü; benimle kavminin senin yanında lütfa erişmesi nasıl belli olur; bizimle(29) beraber gitmekle değil mi? Bu yüzden ben(30) ve kavmin yeryüzünde bulunan kavimlerin tümünden daha iyi olacağız, dedi. 17*Rab da Musa’ya: - Bu(31) şeyi de yapıyorum; çünkü sen(32) benim gözümde lütfa eriştin ve seni adınla tanıyorum, dedi. 18*O da: - Yalvarırım ‘Yüzünü’(33) bana göster, dedi. 19*Ve Rab: - Ben(34) tüm lütfum ile senin önünden geçip, önünde Yehovah adı ile ses vereceğim. Acıyacağıma acıyacak(35) ve seveceğimi de seveceğim, dedi. 20*Didarımı (yüzümü, çehremi) göre¬mezsin; çünkü insan(36) beni görüp de yaşayamaz, dedi. 21*Ve Rab: - İşte yanımda bir yer var; sen de kayanın üstünde dur. 22*Ve celâlim (görkemim) geçerken seni kayanın(37) kovuğuna koyup ben geçinceye dek seni(38) elimle koruyacağım. 23*Ondan sonra elimi kaldırdığımda arkamdan bakarsın; ama didarım (yüzüm) görülmez(39) dedi.
(1)B.32/7, (2)Tek.12/7, B.32/13, (3)B.32/34, (4)B.34/11, Tes. 7/22, Yeş.24/11, (5)B.3/8, (6)B.32/9, 34/9, Tes. 9/6 ve 13, (7)Ayet15ve17,(8)B.23/21,32/10,Say.16/21ve45,(9)Say. 14/1ve39, (10)Lev.10/6, II.Sam.19/24, I.Krl. 21/27, II. Krl.19/1, Est.4/1ve4, Ezra 9/3, Eyp.1/20, 2/12, İş.32/11, Hez.24/17ve23, 26/16, (11)3.Ayet, (12)Say. 16/45 ve 46, (§)Horeb: Bak! IV.Ezra 2/33, (13)Tes.8/2, Mez.139/23, (14)B.29/42ve43, (15)Tes.4/29, II.Sam.21/1,(16)Say. 16/27, (17)B.25/22,3 1/1 8,Mez.99/7, (18)B.4/31, (19)Tek.32/30, Say.12/8, Tes.34/12, (20)B.24/13, (21)B. 32/34, (22)17. Ayet,Tek.18/19,Mez.1/6, Yerm.1/5, Yuh. 10/14ve15, II.Tim.2/19, (23)B.34/9, (24)Mez.25/4, 27/11,86/11, 119/33, (25)Tes.9/26ve29, Yoel 2/17, (26)B.13/21, 40/34-38, İş.63/9,(27)Tes. 3/20, Yeş.21/44,22/4,23/1, Mez. 95/11, (28)3. Ayet, B.34/9, (29)Say.14/14, (30)B.34/10, Tes.4/7ve34, II.Sam.7/23, I.Krl.8/53, Mez.147/20, (31)Tek. 19/21, Ya¬kup 5/16, (32)12.Ayet, (33)20.Ayet,I.Tim.6/16,(34)B.34/5-7,Yerm. 31/14, (35)Rom.9/15, 16 ve18, (36)Bak Tek. 32/30,Tes.5/24,Hak.6/22,13/22,İş.6/5,Vah.1/16,17, B.24/10, (37)İş.2/21,(38)Mez. 91/1ve4,(39)20 Ayet, Yuh. 1/18.
34.Bölüm: 1)Musa'nın yine iki levha alması, 5)Rabbin kendi adını sesli olarak söylemesi, 8)Kendileri ile beraber gitmesi için Musa'nın Allah'a yalvarması, 10)Allah'ın bu yakarışı kabul etmesi ve bazı buyruklar vermesi, (28)Musa'nın dağda kırk gün kaldıktan sonra yeni levhaları götürmesi ve “On emrin” verilmesi. 29)Ve yüzünü bir perdeyle örtmesi.
1*Rab, Musa’ya: - Kendin için öncekiler gibi taştan iki(1) parça levha yont ve parçaladığın(2) önceki levhalar üzerinde olan sözleri o levhalara yazayım. 2*Sabahleyin hazırlan ve Sina dağına çıkıp orada dağın(3) başında önümde dur. 3*Ama seninle beraber hiçkimse çıkmasın(4) ve tüm dağda hiç kimse görülmesin; hem de bu dağın eteğinde koyun ve sığır otlamasın, dedi. 4*Ve taştan öncekiler gibi iki parça levha yonttu. Sonra Musa sabahleyin erken kalktı ve Rabbin kendisine emrettiği gibi Sina Dağı’na çıktı; iki parça taş levhayı da eline aldı. 5*Rab bulutla göründü ve orada onun yanında durdu; sonra Yehovah(5) adıyla ses verdi. 6*Ve Rab onun önünden geçip: Yehovah, Yehovah Allah! Acıyan(6) bağış¬layan ve çok sabreden; lütfuyla(7) hakikatı(8) çok olan. 7*Binlere(9) lütfeder; suçu(10) isyan ve günahı bağışlar. Ama günahları asla cezasız bırakmaz(11). Babalar günahlarını oğullarda; oğullarının oğullarında, üçüncü ve dördüncü kuşağa kadar arar, diyerek ses verdi. 8*Musa çabucak yere(12) eğilerek secde etti ve: 9*Ya Rab; eğer gözünde lütuf buldumsa, rica ediyorum Rab(13) bizimle beraber gelsin. Çünkü bu aksi(14) bir kavimdir. Suçlarımızı ve günahlarımızı bağışla, bizi miras(15) diye kabul et, dedi. 10*O da dedi ki: - İşte Ben(16) and ediyorum*) senin kavminin tümü önünde yeryüzünde bütün milletlerde hiç ortaya çıkmamış olağanüstü(17) işler göstereceğim ve aralarında bulunduğum kavmin tümü işini görecektir. Çünkü seninle(18) göstermekte olduğum şey büyüktür. 11*Bugün(19) sana emrettiğimi sen tut! İşte ‘Ben(20) Amor’i, Kenanî, Hittitli, Perizzî, Hivî ve Yebusîleri senin önünden atacağım. 12*Gideceğim diyarın halkıyla antlaşmaktan(21) sakın; ve dikkkat et ki, bu şey senin aranda tuzak(22) olmasın. 13*Ancak onların(23) sunaklarını yıkıp putlarını parçala ve Aşera(+) Putlarını(24) kesin. 14*(Çünkü başka(25) bir ilâha secde etmemelisin. Adı(26) gayretli olan Yehovah; kıskanç(27) bir Allah’tır. 15*Sakın(28) o yörelerin halkıyla ant¬laşmayasın. Onlar ilâhlarına(29) bağlı olarak onlara kurbanlar sundular ve böylece zina(§) etmiş oldular. Sakın seni(30) biri davet edip de sen onun kurbanından yemiyesin(31). 16*Ve kesinlikle onların kızlarından(32) senin oğullarına almayasın. Kızları kendi ilâhlarına(33) bağlı olduğundan zina etmiş oldular ve oğullarını da saptırarak kendi ilâhlarına bağlarlar ve onlar da zina etmiş olurlar. 17*Kendin(34) için dökme ilâhlar yapmayasın. 18*Fıtır(+) bayra mını(35) tutasın. Sana buyurduğum gibi Abib(36) ayında belli zamanda yedi gün Fıtır (Mayasız ekmek) yiyesin. Çünkü Abib ayında Mısır’dan çıktın. 19*Her ilk(3 7) doğan benimdir. Sığır ve koyun olarak sürünün ilk doğan erkeklerin tümü benimdir. 20*Ama eşeğin(38) ilk yavrusu için fidye olarak bir kuzu veresin ve eğer fidye vermezsen boynunu kırasın. Oğullarının her ilki için fidye veresin ve önümde hiç kimse eli boş(39) görünmesin. 21*Altı(40) gün iş işleyip yedinci günde dinlenesin. Gerek eken, gerek biçen zamanında dinlensin. 22*Kendin(41) için haftalar bayramına; yani buğday biçimi turfandaları bayramını ve yıl sonundaki ürün bayramını tutasın. 23*Yılda(42) üç kez erkeklerin tümü İsrail’in Allah’ı Rab - Yehovah’ın önünde görünsün. 24*Çünkü önümde(43) milletleri uzaklaştırıp sınırlannı(44) genişleteceğim. Ve yılda üç kez Allah’ın Rabbin önünde görünmek için geldi¬ğinde, senin(45) ülkene hiç kimse göz dikemiyecektir. 25*Kurbanımın(46) kanını maya ile sunma ve Fısıh(47) bayramının kurbanı(48) sabaha dek kalmasın. 26*Toprağın(49) ilk ürününü Allah’ın Rabbin Evi’ne götüresin ve oğlağı anasının südüyle pişirmeyesin. 27*Rab, Musa’ya: -Kendin için bu(50) sözleri yaz; çünkü seninle ve İsrail ile söz kestim, dedi. 28*Böylece(51) orada Rabbin önünde kırk gün, kırk gece durarak ekmek yemedi ve su içmedi. Levhalar(52) üstünde sözleşmenin sözleri olan “On Emr’i” yazdı. 29*Musa Sina dağından inerken Musa’nın(53) elinde iki tane ‘Tanıklık Levhası’ olduğu halde iniyor ve Musa; Rabbin kendisiyle konuştuğunda yüzünün(54) derisinin parlak olduğunu bilmiyordu. 30*Harun ve İsrailoğulları bu olayı gördüklerinde; işte yüzünün derisi parlak olduğundan ona yaklaşmaya korktular. 31*Musa onları çağırdığında Harun ve tüm oymak başkanları onun yanına geri geldiler; Musa onlarla konuştu. 32*Ve bundan sonra tüm İsrailoğulları yaklaştıklarında Rabbin Sina(55) dağında kendisine söylediklerinin tümünü onlarla paylaştı. 33*Musa onlarla konuşmayı bitirinceye dek yüzüne(56) peçe taktı. 34*Ama Musa(57) Rabbin önüne Onunla konuşmak için girdiğinde oradan çıkıncaya kadar peçeyi kaldırıyor ve çıkıp buyrulan şeyleri İsrailoğullarına bildiriyordu. 35*İsrailoğulları, Musa’nın yüzünü gördüklerinde yüzünün derisi parlıyordu ve Musa, Rab ile konuşmaya gidinceye dek kendi yüzüne peçe takıyordu.
(1)B.32/16ve19, Tes.10/1, (2)28.Ayet, Tes.10/2ve4, (3)B.19/20, 24/12, (4)B.19/12,13ve21, (5)B.33/19, Say.14/17, (6)Say.14/18,ll.Trh.30/9, Nah.9/17, Mez.86/15, 103/8, 111/4, 112/4, 116/5, 145/8, Yoel 2/13, (7)Mez.31/19, Rom.2/4, (8)Mez.57/10, 108/4, (9)B.20/6,Tes.5/10, Mez.86/15, Yerm.32/18,Dan.9/4, (10)Mez. 103/3, 130/4, Dan.9/9, Efs.4/32, l.Yuh. 1/9, (11)B.23/7 ve 21, Yeş. 24/19,Eyp.10/14,Mik.6/11, Nah.1/3, (12)B.4/31, (13)B.33/15, 16, (14)B.33/3, (15)Tes.32/9, Mez.28/9, 33/12, 78/62, 94/14, Yer. 10/16,Zek.2/12,(16)Tes.5/2, 29/12ve14, (*):Sözleşiyorum ,(17)Tes.4/32, ll.Sam.7/23, Mez.77/14, 78/12,147/20, (18)Tes. 10/21, Mez. 145/6, İş.64/13, (19)Tes.5/32, 6/3ve25, 12/28ve32, 28/1, (20)B.33/2, (21)B.23/32, Tes.7/2, Hak.2/2, (22)B.23/33, (23)B.23/24, Tes.12/3, Hak.2/2, (24)Tes.7/5, 12/2, Hak.6/25, II. Krl. 18/4, 23/14, ll.Trh.31/1, 34/3ve4, (+)Aşera: Kenan’ın ana tanrısı; bazen totem gibi ağaç oymalı, figürlü sütunlarla temsil ediliyordu, (25)B.20/3ve5, (26)İş.9/6, 57/15, (27)B.20/5, (28)12.Ayet, (29)Tes.31/16, Hak.2/17, Yerm.3/9, Hez.6/9, (§): Buradaki ‘Zina’dinsel vefasızlık anlamı¬na geliyor, (30)Say. 25/2,l.Kor. 10/27,(31)Mez.106/28, l.Kor.8/4,7 ve10,(32)Tes. 7/3,l.Krl.11/2, Ezr.9/2, Nah.13/25, (33)Say. 25/1ve2, l.Krl.11/4, (34)B.32/8,Lev.19/4, (+)Fıtr: Mayasız ekmekbayramı, (35)B.12/15,23/15,(36)B.13/4, (37)B.13/2ve11,22/29, Hez.44/30, Luk.2/23, (38)B.13/13, Say.18/15, (39)B.23/15, Tes.16/16, l.Sam.9/7ve8, ll.Sam. 24/24, (40)B.20/9, 23/12, 35/2, Tes.5/12ve13,Luk. 13/14, (41)B.23/16,Tes. 16/10ve11(42)B.23/14 ve17, Tes. 16/16,(43)B.33/2, Lev. 18/24, Tes.7/1, Mez.78/55, 80/8, (44)Tes.12/20, 19/8, (45)Tek.35/5, ll.Trh.17/10, Sül.Mes. 16/7, Res.İşl.18/10, (46)B.23/18, (47)B.12/10, (48)B. 23/19, Tes. 26/2ve10, (49)B.23/19, Tes.14/21, (50)10.Ayet, Tes. 4/13, 31/9, (51)B.24/18, Tes.9/9ve18, (52)1.Ayet, B.31/18, 32/16, Tes.4/13, 10/2ve4, (53)B.32/15, (54)Mat.17/2, ll.Kor. 3/7ve13, (55)B.24/3, (56)ll.Kor.3/13, (57)ll.Kor.3/16.

35.Bölüm: 1)Dinlenme gününe ait öğütler, 4)Kutsal yerin yapımı için götürülecek sunular, 20)Bu iş için toplumun gönlünün hazır olması, 30)Kutsal yerin yapımı için Betsaleli ile Oholiab'ın seçilmesi.
1*Musa, İsrail oğullarının tüm bölüklerini toplayıp onlara: - Rabbin(1) yapmanızı buyurduğu şeyler bunlardır. 2*Altı(2) gün iş işlensin; ama yedinci günde sizin için Rabb’e kutsal olan dinlenme ‘Septi’(§) olsun. O günde her kim iş işlerse öldürülecektir. 3*Dinlenme(3) gününde evlerinizin hiçbirinde ateş yakmayacaksınız, dedi. 4*Ve Musa, İsrailoğulları’nın tüm bölüklerine dedi ki: - Rabbin(4) buyurduğu şeyler bunlardır. 5*Yani aranızdan Rabbe sunu olmak üzere hediyeler alasınız. Gönülden(5) veren her kişi sunu olarak Rabbe altın, gümüş ve bakır; 6*Lacivert, mor ve kırmızı kumaş ile en iyi keten ve keçi kılı. 7*Kırmızı boyalı koç derileri, yunus balığı derileri ve akasya ağacı. 8*Kandil için yağ; mesh(6) yağı için ve hoş kokulu buhur için baharlar. 9*Akik taşları ve efod ile göğüslük için donatma taşları getirilsin. 10*Arkanızda(7) becerili olanların tümü gelsin ve Rabb’in buyurduğu şeylerin tümünü yapsınlar. 11*Meskeni(8) ve onun çadırını, örtüsünü, kopçalarını, tahtalarını, sürgülerini, direklerini, tabanlarını; 12*Tâbut (Antlaşma Sandığı) ile(9) onun kollarını, keferetgâh’ı (bağışlanma yeri) ve örtü perdesini; 13*Sofra(10) ile kollarını, tüm takımlarını ve huzur(11) ekmeklerini; 14*lşık(12) için olan şamdanlarını, takımlarını, kandillerini ve kandil yağlarını; 15*Buhur(13) sunağını, onun kollarını, Mesh yağını(14) hoş kokulu buhuru(15) meskenin kapısı için perdeyi; 16*Yakmalık kurban(16) Sunağını, onun bakır ızgarasını, kollarını, musluk ile tabanını ve tüm araç gereçlerini; 17*Avlu(17) perdelerini, onun direk¬leriyle tabanlarını ve avlu kapısının perdesini; 18*Meskenin kazıklarını ve avlunun kazıklarıyla içini; 19*Kutsal yerde hizmet etmek için görev(18) giysisini; kâhinlik etmeleri için kâhin Harun’un kutsal giysisini ve oğullarının giysilerini yapsınlar. 20*İsrailoğulları’nın tüm toplulukları Musa’nın önünden çıktılar. 21*Kendi yürekleriyle(19) cesaret bulanlar ve ruhu istekli olanların tümü gelip Toplanma Çadırı’nın işi, tüm hizmeti ve kutsal giysi için Rabbe ‘Sunu Armağanı’’ getirdiler. 22*Gönülden veren gerek erkeklerin ve gerek kadın¬ların tümü gelip tokalar, küpeler, yüzükler, gerdanlıklar ve altından olan her çeşit değerli armağanlar götürdüler. Böylece sunu için hediye veren her kişi Rabbe altın götürdü. 23*Her kimin yanında(20) lacivert, mor ve kırmızı kumaş ile iyi keten, keçi kılı, kırmızı boyalı koç derileri ve yunus balığı derileri varsa götürdü. 24*Gümüş ve bakır sunusunu veren her adam Rabbe armağanını götürdü ve hizmetin her işi için her kimin yanında akasya ağacı varsa oraya götürdü. 25*Becerili(21) olan kadınların tümü kendi elleriyle lacivert, mor, kırmızı kakma ve iyi keteni eğirip; eğirdiklerini götürdüler. 26*Yürekten istekli ve becerili olan tüm kadınlar keçi kılları eğirdiler. 27*Başkanlar akik taşlannı(22) ve Efod ile göğüslük için donatma taşlarını; 28*Kandil, mesh yağı, ve hoş kokulu buhur için baharatlar(23) ile yağ götürdüler. 29*İsrailoğulları; yani Rabbin Musa tarafından yapılmasını emrettiği her iş için vermeye yüreğinden(24) yönlendirilen her adam ve kadın Rabbe uygun sunular getirdiler. 30*Ve Musa İsrailoğulları’na dedi ki: - İşte Rab! Yahuda(25) bölüğünden Urî oğlu Betsalel’i, Hur’î oğlu adıyla çağırdı. 31*Onu bilgelik akıl ve beceri için, her sanatta Allah’ın ruhuyla anlayışlı kıldı. 32*Böylece ustalıkla işler yaparak altın, gümüş ve bakır işi işledi. 33*Donatım için taş oymalığında, ağaç oymalığında; yani her ustalık işini yapmak için; 34*Onun yüreğine ve Dan(26) bölüğünden Ahisamak’ın oğlu Oholiab’ın yüreğine de bu çalışmayı soktu. 35*Onların yüreğini bilgelikle(27) güçlendirdi ki, her türlü iş işleyip, ustalık işleri icad ederek usta oymacı işinde lacivert, mor ve kırmızı kumaş ile en iyi keten işinde nakış işlesin ve dokumacılığa ait işler yapsınlar.
(1)B.34/32, (2)B.20/9, 31/14ve15, Lev.23/3, Say. 15/32, Tes.5/12, Luk.13/14, (§)Cumartesi; huzur günü, (3)B. 16/23, (4)B.25/1 ve2, (5)B.25/2, (6)B.25/6, (7)B31/6, (8)B.26/1ve2, (9)B.25/10ve diğ., (10)B.25/23, (11)B.25/30, Lev.24/5ve6, (12)B.25/31ve diğ., (13)B.30/1, (14)B.30/23, (15)B.30/34, (16)B.27/1, (17)B.27/9, (18)B.31/10, 39/1ve41, Say.4/5ve6, (19)5.Ayet,22.ve26., B.25/2, 36/2,l.Trh.28/2ve9,29/9,Ezr.7/27, ll.Kor.8/12, 9/7, (20)I.Trh. 29/8, (21)B.28/3, 31/6,36/1, ll.Trh.23/7, Sül.Mes.31/19, 22 ve 24, (22)l. Trh.29/6,Ezr.2/68, (23)B.30/23, (24)21. Ayet, l.Trh.29/9, (25)B. 31/2vediğ.,(26)B.31/6,(27)31 .Ayet,B.31/3ve6,l.Krl.7/14, ll.Trh. 2/14, İş.28/6.

36.Bölüm: 1)Üstatların işlemeleri ve sunuları yapması, 5)Sunuların çokluğundan ötürü Musa'nın buyruğu, 9)Kerubî işlemeli perdeler, 14)Keçi kılından perdeler, 19)Deriden örtüler, 20)Tahtalarla tabanları, 31)Sürgüler, 35)Ayırma (tefrik) perdesi, 37)Kapı perdesi.
1*Betsalel ve Oholiab’ı ‘Kutsal yer’(1) hizmetinin her çeşit işini yapmasını bilmesi için Rabbin bilgelik ve akıl verdiği her beceri(2) sahibi, Rabbin buyurduğu türde her şeyi yaptılar. 2*Musa, Betsalel ile Oholiab’ı ve yüreğine anlayış verdiği her beceri sahibi kişiyi; yani işlemek için işi anlayıp yürütmeği kendi(3) yüreğinden arzulayan ker kişiyi çağırdı. 3*Ve onlar İsrailoğulları’nın ‘Kutsal yer’ hizmeti için yapılacak işe göre götürdükleri(4) sunu hediyelerinin tümünü Musa’dan aldılar. Onlar da gene her sabah gözde hediyeleri getiriyorlardı. 4*Kutsal yerin tüm işlerini yapan becerili kişiler ve herkes kendi işlediği işini bırakıp; 5*Musa’ya; ‘Kavim(5) Rabbin yapılmasını buyurduğu şeylerin işi için gerekli olandan daha çoğunu getiriyor, diyerek bildirdiler. 6*O zaman Musa’nın emri üzerine erkek ve kadınlar artık ‘Kutsal Yer’in armağanları için birşey yapmasın, diye ordugâhta yüksek sesle söylendiğinde; kavim birşey götürmekten kaçındı. 7*Getirilmiş olan şeyler yapacakları işin tümüne yeterli olup artıyordu. 8*O zama(6) meskenin işini işleyenlerden, becerili kişilerin tümü bükülmüş en iyi ketenden; lacivert, mor ve kırmızı kumaştan on tane perde yaparak onları Kerubîler ile usta işçiliğinde yaptılar. 9*Bir perdenin uzunluğu yirmisekiz ve perdenin eni dört arşın olup perdelerin tümü bir ölçüde idi. 10*Perdelerden beş tanesini birbirlerine birleştirdi. 11*Ve bir takımın birinci perdesinin kenarında lacivert ilikler yaptı. İkinci takımın birinci perdesinin kenarında, diğeri ile birleştirilecek tarafta da böyle yaptı. 12*Bir(7) perde de elli tane ilik yaptı ve ikinci takımın perdesinin birleştirileceği kenarda elli tane ilik yaptı. İlikler birbirlerine karşı idiler. 13*Elli tane altın kopça yaptı ve perdeleri kopçalarla birbirlerine tutturarak mesken tamamlandı. 14*Ve mesken(8) üzerine çadır için keçi kılından perdeler yaptı. Yaptığı onbir tane perde idi. 15*Bir perdenin uzunluğu otuz ve perdenin eni dört arşın olarak onbir perde de bir ölçüdeydi. 16*Beş perdeyi ayrıca ve altı perdeyi de ayrıca tutturdu. 17*Birinci takımda birinci perdenin kenarında elli tane ilik yapıp; ikinci takımın birinci perdesinin kenarında da elli tane ilik yaptı. 18*Ve çadır tek parçadan olması için perdeleri birleştirmek üzere bakırdan elli tane kopça yaptı. 19*Çadıra(9) kırmızı boyalı koç derilerinden bir örtü ve üstüne yunus balığı derilerinden başka bir örtü daha yaptı. 20*Mes- kenin(10) tahtalarını akasya ağacından dik olarak yaptı. 21*Bir tahtanın uzunluğu on arşın ve tahtanın eni de birbuçuk arşındı(*). 22*Herbir tahtanın birbirlerine uygun iki geçmesi olup, meskenin tüm tahtalarını böyle yaptı. 23*Meskenin tahtalarını yapıp, onun güney yönü için de yirmi tane tahta yaptı. 24*Yirmi tahtanın altında gümüşten kırk tane taban yapıp bir tahtanın altında iki geçmesi için iki taban ve diğer tahtanın altında da iki geçmesi için iki tabanı verdı. 25*Meskenin diğer yönü için kuzey yönüne doğru yirmi tane tahta. 26*Bir tahtanın altında iki kaide ve diğer tahtanın altında da iki taban olarak gümüşten kırk tane taban yaptı. 27*Meskenin arkası için batı yönüne de altı tahta yaptı. 28*Ve meskenin arkasında olan köşeleri için iki tane tahta yaptı. 29*Aşağıdan birleşip yukarıdan da bir halkayla bitişerek bir oldular. 30*Sekiz tane tahta olup gümüş tabanları her bir tahtanın altında ikişer taban olarak tam onaltı tabanı vardı. 31*Akasya(11) ağacından sürgüler meskenin bir yanının tahtaları için beş adet sürgü. 32*Ve meskenin diğer yanının tahtaları için beş tane sürgü ile meskenin batı yönünde bulunan arka tahtaları için de beş tane sürgü yaptı. 33*Tahtaların ortasında baştan başa geçmek için orta sürgüleri yaptı. 34*Ve tahtaları altınla kaplayıp sürgülere oyuk için halkaları altından yaparak, sürgüleri de altınla kapladı. 35*Lacivert(12) mor ve kırmızı kumaştan, bükülmüş en iyi ketenden ‘Ayırım Perdesini’ onu usta işi Kerubî işlemeli yaptı. 36*Onun için akasya ağacından dört tane direk yapıp onları altınla kapladı. Çanakları altın olarak ve onlar için gümüşten dört tane taban döktü. 37*Çadırın kapısına lacivert, mor ve kırmızı kumaştan, bükülmüş iyi ketenden iğne işi bir(13) kapı perdesi; 38*Ve onun beş direğiyle zillerini yaptı; başlıklarını ve kuşaklarını altınla kapladı. Ama; onların beş tabanı da bakırdan idi.
(1)B.25/8,(2)B.28/3,31/6,35/10ve35, (3)B.35/21ve26, l.Trh.29/5, (4)B.35/27, (5)ll.Kor.8/2ve3, (6)B.26/1, (7)B.26/5, (8)B.26/7, (9)B.26/14, (10)B.26/15, (11)B.26/26, (*):Tartılar cetveline bak, (12)B.26/31, (13)B.26/36.

37.Bölüm: 1)Antlaşma Sandığı (Tâbut - el Ahit), 6)Kefaretgâh (bağışlanma yeri) ile Kerubî¬ler, 10)Sofra ile takımı, (17)Şamdan ile takımları, 25)Buhur Mezbahı(Sunağı), (28)Mesh yağı ile hoş kokulu buhur.
1*Betsalel uzunluğu iki buçuk, eni birbuçuk ve yüksekliği de birbuçuk arşın olmak üzere akasya(1) ağacından ‘Tabutu’ (Antlaşma Sandığı’nı) yaptı. 2*Onun içini ve dışını saf altınla kaplayıp çevresine de altın bir çerçeve yaptı. 3*Onun için bir tarafına iki tane halka ve diğer tarafına da iki halka; yani dört köşesi için dört tane altın halka döktü. 4*Akasya ağacından kollar yapıp onları da altınla kapladı. 5*’Tabutu’ taşımak için kolları onun yanlarındaki halkalara geçirdi. 6*Uzunluğu ikibuçuk ve eni birbuçuk arşın olarak saf(2) altından ‘Kefaretgâh ’(bağışlanma - yeri) yaptı. 7*Altından iki Kerubî(*) yaptı. Onları tek parça olarak Kefaretgâh’ın iki ucunda yaptı. 8*Bir Kerubî’yi bir ucunda ve diğer Kerubî’yi diğer ucunda yapıp ‘Kerubîler’ kefaretgâh ile tek parça olarak iki ucunda olmak üzere yaptı. 9*Kerubîler kanatlarını yukarıya doğru açıp kanatlarıyla ‘Kefaretgâh’ı örtüyor ve yüzleri birbirlerine dönük olarak duruyor; ama onların gözleri ‘Kefaretgâh’ a doğru bakıyordu. 10*Uzunluğu iki, eni bir ve yüksekliği birbuçuk arşın olan akasya(3) ağacından sofrayı yaptı. 11*Onu saf altınla kaplayıp çevresine de altın bir çerçeve yaptı. 12*Ve onun çevresine dört parmak bir kenar yaptı; kenarın çevresini altın bir çerçeve içine aldı. 13*Ona dört altın halka dökerek halkaları dört ayağında bulunan dört köşeye koydu. 14*Halkalar kenarın yanında olup sofrayı taşımak için kollara oyuk şeklinde idiler. 15*Sofrayı taşımak için kolları akasya ağacından yapıp onları altınla kapladı. 16*Sofra üzerinde olan kapları; yani tepsileri(4) buhur kaplarını, sıvı sunuları için olan tasları ve kâseleri saf altından yaptı. 17*Şamdanları saf(5) altından yaptı ve onu tek parçadan yaptı. Sapı ve dalları; kadehleri, yumruları ve çiçekleri kendisinden idi. 18*Şamdanın bir yanından üç dal ve diğer yanından da üç dal; yani yanlarından altı tane dal çıkıyordu. 19*Bir dalda badem şeklinde üç kadeh ile yumru ve çiçek olup şamdandan çıkan altı dal da bu şekildeydi. 20*Şamdanda da badem şeklinde dört tane kadeh ile yumruları ve çiçekleri vardı. 21*Ondan çıkan altı dalın ikisinin altında kendisinden bir yumru ve ikisinin altında da bir yumru daha vardı. 22*Yumruları ve dalları kendisinden olup tümü bir parçadan ve saf altından idi. 23*Onun yedi kandilini, mum yuvalarını ve tepsilerini de saf altından yaptı. 24*Bunu ve araçgereçlerinin tümünü bir talant saf altından yaptı. 25*Buhur(6) sunağını akasya ağacından yaptı. Bu dört köşeli olup uzunluğu bir, eni bir ve yüksekliği iki arşın olarak boynuzları da kendisindendi. 26*Onun üstünü, yanlarını ve boynuzlarını saf altınla kaplayıp çevresine de altın bir taç yaptı. 27*Onu taşımak için kollara yuvalar olmak üzere, iki yanında tacın altından iki tarafına iki tane altın halka yaptı. 28*Kolları akasya ağacından yapıp onları altınla kapladı. 29*Kutsal(7) mesh yağını ve saf hoş kokulu buhuru ıtriyat sanatı ile yaptı.
(1)B.25/10, (2)B.25/17, (*)Kerubi: Bir çeşit Melek figürü veya heykeli, (3)B.25/23, (4)B.25/29, (5)B.25/31, (6)B.30/1, (7)B.30/23 ve34.

38.Bölüm: 1)'Yakmalık kurban sunağı (mezbahı), 8)Bakır musluk, 9)Avlu, 21)Halkın getirdiği sunuların toplamı.
1*Uzunluğu beş arşın, eni beş arşın; yani dört köşeli ve yüksekliği üç arşın olarak akasya(1) ağacından yakmaklık kurban (mahruka) mezbahını yaptı. 2*Boynuzlarını dört köşesinde yapıp boynuzları kendisinden idi. Ve eni bakır ile kaplanmıştı. 3*Mezbahın(Sunak) tüm takımlarını kül kapları, kürekleri, leğenleri, çatalları ve ateş kaplarını yapıp araçgereçlerinin tümünü de bakırdan yaptı. 4*Mezbaha onun pervazı altına ortasına kadar olmak üzere şapkalı olarak bakırdan bir ızgara yaptı. 5*Ve bakır ızgara için kollara yuva olmak üzere dört köşesine dört halka döktü. 6*Kolları akasya ağacından yapıp onları bakır ile kapladı. 7*Ve onu onlar ile taşımak için kolları mezbahın yanlarında olan halkalara geçirdi. Ve onu içi boş olarak tahtalardan yaptı. 8*Bakır(2) musluğu ve onun bakır tabanını ‘Toplanma Ça- dırı’nın kapısında toplanan(3) kadınların aynalarından yaptı. 9*Avluyu(4) da yaptı! Güney yönünde avlunun perdeleri yüz arşın olup bükülmüş en iyi ketenden idi. 10*Yirmi tane direği ve onların yirmi tabanı bakırdan; direklerin çanakları ve kuşakları da gümüştendi. 11*Kuzey yönünde olan perdeler yüz arşındı. Yirmi tane direği olup, onların yirmi tabanı bakırdan ve direklerin çengelleri, kuşakları gümüştendi. 12*Batı yönündeki perdeler elli arşın olup direkleri on ve onların tabanları da on taneydi. Direklerin çengelleri ve kuşakları gümüştendi. 13*Batı yönündeki perdeler elli arşındı. 14*Bir yanın perdeleri onbeş arşın olup diğerleri üç ve tabanları da üç taneydi. 15*Diğer yanda; yani avlu kapısının bir yönünden ve diğer yönünden perdeleri on beş arşın olup diğerleri üç ve tabanları da üç taneydi. 16*Avlunun çevresini kuşatan perdelerin tümü bükülmüş en iyi ketenden idi. 17*Direklerin tabanları bakırdan, direklerin çengelleri ve kuşakları da gümüşten; başlıkları gümüşle kaplı olarak avlunun direklerinin tümünün gümüş kuşakları vardı. 18* Avlu kapısının perdesi iğne işi lacivert, mor ve kırmızı kumaştan; bükülmüş en iyi ketenden olup uzunluğu yirmi arşın ve eni; yani yüksekliği avlunun perdesine göre beş arşındı. 19*Onun dört direğiyle dört tabanı bakırdan, çengelleri gümüşten, başlıkların kaplaması ve kuşakları gümüştendi. 20*Mesken ile avlunun çevresinde olan kazıkların(5) tümü de bakırdandı. 21*Kahin Harun’un oğlu İtamar’ın(6) eliyle Levililerin hizmeti için Musa’nın buyruğuna göre meskenin; yani Tanıklık Evi’nin(7) tüm hesabı budur: 22*Yahuda bölüğünden Hur oğlu, Urî oğlu Betsalel(8) Rabbin Musa’ya buyurduğu şeylerin tümünü yaptı. 23*Dan oymağından oymacı usta: Lacivert, mor, kırmızı kumaş ve en iyi keten işinde işlemeci Ahisamak oğlu Oholiab onunla beraberdi. 24*Sunulan altın; yani ‘Kutsal yer’in(9) tüm yapımında bu hizmet için harcanan altının tümü ‘Kutsal Yer’ miskaline göre yirmidokuz talant ve yediyüz otuz miskal idi. 25*Topluluktan sayılanların gümüşü ‘Kutsal yer’ miskaline göre yüz talant ve bin yedi yüz yetmiş beş miskal idi. 26*Yirmi yaşını geçkin olarak deftere kaydolanlar altı yüz üç bin(10) beş yüz kişiydi. Adam başına herkes birer(11) Beka(+) yani ‘Kutsal yer’ miskali üzerine yarım miskal verdi. 27*Yüz talant gümüş ‘Kutsal yerin’ tabanlarını ve ayırma perdesinin tabanlarını(12) dökmek için olup; taban birer talant olarak yüz talanttan yüz taban oldu. 28* Ve binyediyüz yetmiş beş miskalden direklerin çanaklarını yapıp onların başlıklarını kapladı ve onları kuşattı. 29*Sunulan bakır yetmiş talant ve ikibin dörtyüz miskaldi. 30*Ondan ‘Toplanma Çadırı ’nın kapısının tabanlarını, bakır Mezbahı, onun bakır ızgarasını ve mezbahın takımlarının tümünü. 31*Avlunun çevresindeki tabanları, avlu kapısının tabanlarını, meskenin kazıklarının tümünü ve avlunun çevresindeki kazıkların tümünü yaptı.

(1)B.27/1,(2)B.30/18, (3)l.Sam.2/22, (4)B.27/9, (5)B.27/19, (6)Say.4/28ve33, (7)Say.1/50ve53, 9/15,10/11,17/7ve8, 18/2,ll.Trh.24/6,Res.İşl.7/44,(8)B.31/2ve6,(9)B.30/13ve24,Lev.5/15,27/3ve25,Say.3/47,18/16,(10)Say.1/46, (11)B.30/13 ve15,(+):Tartılarve ölçüler cetveline bak. (12)B.26/19,21,25ve32.
39.Bölüm: 1)Görev giysisiyle kutsal kaftan, 2)Efod, 3)Göğüslük, 22)Efod'un mintanı, 27)Gömlek, sarık, şapka v.s., 30)Altın Levha, 32)Yapılan şeyleri Musa'nın koruması ve beğenmesi.
1*Kutsal yerde (Makdiste) görev yapmak için lacivert(1) mor ve kırmızı kumaştan görev(2) giysisini yaptılar. Rabbin(3) Musa’ya buyurduğu gibi Harun’a kutsal giysi yaptılar. 2*Efod’u(4) altınla lacivert, mor ve kırmızı kumaştan bükülmüş en iyi ketenden yaptılar. 3*Lacivert, mor, kırmızı kumaştan ve en iyi ketenin arasına ustaca işlenmek için altını dökerek ince levhalar yapıp teller kestiler. 4*Ona bağlanacak omuzluk yaptılar ve iki ucundan bağlanıyordu. 5*Efod üzerinde olan şerit ondan olup onun işi gibi altın, lacivert, mor ve kırmızı kumaştan, bükülmüş en iyi ketendendi. Nitekim Rab, Musa’ya buyurdu. 6*Ve altın(5) oymalarla kuşanıp, İsrailoğulları’nm adları üzerinde kazınmış mühür gibi, dizili olan akik taşlarını yaptılar. 7*Bu İsrailoğulları’na anılma(6) taşları olmak üzere Rabbin, Musa’ya buyurduğu gibi onları Efod’un omuzlukları üzerine koydu. 8*Göğüslüğü(7) ustaca Efod işi gibi altın, lacivert, mor ve kırmızı kumaştan, bükülmüş en iyi ketenden yaptı. 9*Göğüslüğü dörtgen olarak iki katlı yaptılar. Uzunluğu ve eni bir karış olarak iki katlıydı. 10*Ve enini(8) dört sıra taş ile donattılar. Bir sıra kırmızı akik, sarı yakut ve zümrüt olup bu ilk sıradır. 11*İkinci sıra kızıl yakut, beyaz yakut ve elmas idi. 12*Üçüncü sıra mor yakut, gök yakut ve süleymanî taşı, 13*Ve dördüncü sıra gök zümrüt, akik ve yeşim idi. Dizilişleri için altın yuvaları içine koyulmuştu. 14*Taşlar İsrailoğulları’nın bölük sayısını içeriyor ve onların adlarına göre oniki tane olup, her biri bu oniki bölükten birinin adıyla mühür yazısı gibi kazınmıştı. 15*Göğüslük üstünde saf altından bükülmüş burma zincirler yaptılar. 16*İki tane altın oyuk ve iki tane altın halka yapıp iki halkayı göğüslüğün iki ucuna koydular. 17*O iki altın burma zincirleri göğüslüğün iki ucunda olan iki halkaya taktılar. 18*İki burma zincirin diğer iki ucunu o iki oyuğa takıp onları önden Efod’un omuzlukları üstüne koydular. 19*İki tane altın halka yapıp onları aşağıdan Efod’un iki omuzluklarına önden Efod’un şeridi üzerinden onun bağlandığı yere taktılar. 20* Ve iki tane altın halka yapıp onları aşağıdan Efod’un iki omuzuna önden Efod’un şeridi üstünden onun bağlandığı yere taktılar. 21*Göğüslüğü halkalarıyla Efod’un halkalarına lacivert kaytanla bağladılar ki, Efod’un şeridi üstünde olup göğüslük Efod’tan ayrılmasın. Böylece Rabb, Musa’ya buyurdu. 22*Ve Efod’un mintanını(9) dokuma olarak tüm lacivert kumaştan yaptılar. 23*Mintanın ortasında zırh ağzı gibi bir ağız vardı. Ağzın çevresinin yırtılmaması için bir kenarı vardı. 24*Mintanın eteklerinde lacivert, mor kumaştan ve bükülmüş kırmızı ketenden narlar yaptılar. 25*Saf altından ziller(10) yapıp zilleri narların arasında mintanın eteklerinin çevresinde olan narların arasına koydular. 26*Görevliler için mintanın etekleri çevresinde bir çıngırak ve bir nar; bir çıngırak ve bir nar vardı. 27*Rab, Musa’ya buyurduğu gibi Harun(11) ve oğulları için gömlekleri en iyi ketenden dokudular. 28*Sarık(12) en iyi ketenden, süslü başlıkları en iyi ketenden ve keten(13) donları da bükülmüş iyi ketenden yaptılar. 29*Kuşağı(14) bükülmüş en iyi ketenden, lacivert, mor ve kırmızı kumaştan iğne işi yaptılar. 30*Kutsal(15) tacın levhasını saf altından yapıp üzerine mühür nakışıyla ‘Yehovah’a Kutsaldır’ kazıdılar. 31*Rabbin, Musa’ya buyurduğu gibi sarık üstüne konulması için üzerine lacivert bir şerit taktılar. 32*Böylece meskenin ‘Toplanma Çadırı’nın işinin tümü tamamlandı ve İsrailo- ğulları Rabbin(16) Musa’ya ne emrettiyse ona göre büsbütün yaptılar. 33*Meskeni; yani çadır ile takımlarını, kopçalarını, tahtalarını, sürgülerini, direklerini ve tabanlarını; 34*Kırmızı boyalı koç derilerinden örtüyü ve yunus balığı derilerinden olan örtüyü; ayırma perdesini, 35*Tanıklık sandığı ile kollarını ve Bağışlanma yerini (Kefaretgâh’ı), 36*Sofrayı, takımlarını ve huzur ekmeğini, 37*Saf altın şamdanı, kandillerini; yani dizilecek kandillerini, tüm takımlarını ve kandil yağını, 38*Altın Mezbahı, Mesh Yağını, hoş kokulu buhuru ve çadırın kapısı için perdeyi, 39*Bakır Mezbah ile bakır ızgarasını, kollarını ve takımlarını; musluğu ve tabanını, 40*Avlu perdelerini, onun direklerini ve tabanlarını. Avlu kapısının perdesini, ipliklerini, kazıklarını ve meskenin; yani Toplanma Çadırı’nda kullanılacak tüm eşyaları, 41*Kutsal yerde görev yapmak için görev giysisini ve kâhinlik etmeleri için Kâhin(İmam) Harun’un kutsal giysisini ve oğullarının giysilerini Musa’ya götürdüler. 42*Rab Musa’ya ne buyurmuşsa ona göre İsrail oğulları bütün işleri(17) yaptılar. 43*Sonunda Musa tüm işlere baktı ve işte onu Rabbin buyurduğu gibi tastamam yapmışlardı. Musa da onlara bereket(18) okudu.
(1)B.35/23,(2)B.31/10,35/19,(3)B.28/4,(4)B.28/6,(5)B.28/9,(6)B.28/12,(7)B.28/15,(8)B.28/17vediğ.,(9)B.28/31,(10)B.28/23,(11)B.28/39ve40,(12)B.28/4ve39,Hez.44/18,(13)B.28/42,(14)B.28/39,(15)B.28/37ve37,(16)Ayet42ve43,B.25/40, (17)B. 35/10,(18)Lev.9/22ve23,Say.6/23,Yeş.22/6,ll.Sam.6/18, l.Krl. 8/14, ll.Trh.30/27.
40.Bölüm: 1)Allah'ın Musa'ya mesken kurmasına, (9)Onu mesh etmesine, 13)Ve Harun ile oğull arını kâhin (imam) olarak kutsamasına ait buyruğu, (15)Bu buyruğa Musa'nın uyması, 34)Bulutun meskeni kaplaması.
1*Rab, Musa’ya doğru dedi ki: 2*- Birinci(1) ayın birinci gününde meskeni(2) yani Cemaat Çadırını kurasın. 3*Oraya(3) Tanıklık Sandığını koyup sandığı ayırma perdesiyle gizleyesin! 4*Sofrayı(4) içeri götürüp onun(5) üzerine dizilecek ekmeği dizesin. Ve şamdanı(6) içeri götürüp kandillerini yakasın. 5*Tanıklık Sandığı(7) önünde buhur için altın mezbahı koyup mesken kapısının perdesini takasın. 6*Meskenin; yani Cemaat Çadın’nın kapısının önüne kurban yakma sunağını (mezbahını) kurasın. 7*Ve Cemaat Çadırı(8) ile sunağın arasına musluğu koyup onun içine su koyasın. 8*Onların çevresine avluyu yaparak, avlunun kapısının perdesini takasın. 9*Mesh yağını alıp meskeni ve onda olan şeylerin tümünü mesh(9) ederek tüm takımlarını da mesh edesin ki, kutsal olsunlar. 10*Kurban yakma sunağını (mezbahını) ve tüm araç gereçlerini mesh ederek mezbahı kutsayasın ki, mezbah(10) kutsal olsun. 11*Musluğu ve tabanını mesh ederek onu kutsayasın. 12*Harun(11) ile onun oğullarını Toplanma Çadırının kapısına yaklaştırıp onları suyla yıkayasın. 13*Ve Harun’a kutsal giysileri giydirip onu( 12) mesh ederek bana kâhinlik etmesi için onu kutsayasın. 14*Onun oğullarını da yaklaştırıp onlara gömlekler giydiresin. 15*Onların babasını mesh ettiğin gibi onları da mesh edesin ki, bana kahinlik etsinler. Ve onların meshleri onlara asırlarında sonsuz(13) kâhinlik için olsun. 16*Rab, Musa’ya her ne buyurduysa ona göre tamamiyle yaptı. 17*İkinci yılın birinci ayında ayın birinde mesken kuruldu(14). 18*Musa, Rabbin kendine buyurduğu gibi meskeni kurdu; tabanları koyarak tahtalarını kurdu, sürgülerini taktı ve direklerini dikti. 19*Mesken üzerine çadırı yayıp yukarıdan onun üstüne çadırın örtüsünü koydu. 20*Ve Rabbin, Musa’ya buyurduğu gibi Tanıklığı(*) alıp(15) sandık içine koydu ve sandığa kolları takarak onun üstüne Kefaretgâh’ı koydu. 21*Sonra sandığı mesken içine götürüp ayırma(16) perdesini koyarak Tanıklık sandığını(+) gözden gizledi. 22*Rabbin, Musa’ya buyurduğu gibi sofrayı(17) Toplanma Çadırında, kuzey yönüne ayırma perdesinin dışına koydu. 23*Ve üzerine(18) Rabbin önünde dizilecek olan ekmekleri dizdi. 24*Rabbin, Musa’ya buyurduğu gibi şamdanı(19) Toplanma Çadırı ’nda sofranın karşısında çadırın güney yönüne koydu. 25*Ve Rabbin önünde kandilleri(20) yaktı. 26*Rabbin, Musa’ya buyurduğu gibi altın sunağı(21) Toplanma çadırında ayırma perdesinin önüne koydu. 27*Ve onun(22) üzerinde hoş kokulu buhur yaktı. 28*Çadır(23) kapısının perdesini taktı. 29*Rabbin, Musa’ya buyurduğu gibi meskenin yani(24) ‘Toplanma Çadırı ’nın kapısı yanına yakmalık kurbanı sunağını (mezbahını) koydu ve üzerinde(25) yakmalık kurban ve ekmek sunusunu sundu. 30*Yıkanmak(26) için ‘Toplanma Çadırı ’yla mezbah arasında musluğu koyup içine su koydu. 31*Musa ile Harun ve onun oğulları ellerini(*) ayaklarını onunla yıkıyorlardı. 32*Toplanma Çadırı’na girdiklerinde ve sunağa yaklaştıklarında Rabbin(27) Musa’ya buyurduğu gibi yıkanıyorlardı. 33*Meskenin ve sunağın(28) çevresinde, avluyu düzenledi ve avlu kapısının perdesini taktı. Böylece Musa işi bitirdi. 34*Sonra bulut(29) ‘Toplanma Çadırı’nın üzerinde durdu ve Mesken Rabbin görkemiyle (celâliyle) doldu. 35*Musa(30) ‘Toplanma Çadırı’na giremedi. Çünkü bulut onun üstünde durmuş ve mesken Rabbin celâliyle dolmuştu. 36*Böylece onların her göç edişinde(31) bulut çadırdan yukarı çekiliyor ve İsrailoğulları da göç ediyordu. 37*Bulut(32) çekilmedikçe, çekildiği güne dek hiçbir yere gitmiyorlardı. 38*Çünkü İsrail evinin tümünün gözleri önünde, onların her hareket edişinde gündüz çadır üstünde Rabbin bulutu(33)’ ve gece de onun üstünde ateş vardı.
(1)B.12/2,13/4, (2)17.Ayet,B.26/1ve30, (3)21.Ayet,B.26/33, Say. 4/5, (4)22.Ayet,B.26/35,(5)23.Ayet, B.25/30, Lev. 24/5 ve6, (6)24 ve 25.Ayetler, (7)26.Ayet, (8)30.Ayet,B.30/18, (9)B.30/26, (10)B. 29/36ve37, (11)Lev.8/1-13, (12)B.28/41, (13)Say.25/13, (14)1. Ayet,Say.7/1, (15)B.25/16, (*)Tanıklık Levhaları (Antlaşma): Musa’ya verilen yazılı Taş Levhalar, (16)B. 26/33, 35/12, (17)B.26/35, (18)4.Ayet, (19)B.26/35, (20)4.Ayet, B.25/37, (21)5.Ayet, B.30/6, (22)B.30/7, (23)5.Ayet, B.26/36, (24)6.Ayet, (25)B.29/38vediğ., (26)7.Ayet,B.30/18, (27)B.30/19 ve20, (28)8. Ayet,B.27/9ve16,(29)B.29/43, Lev.16/2, Say.9/15, l.Krl.8/10ve11, ll.Trh.5/13, 7/2, İş.6/4, Hag.2/7ve9, Vah. 15/8, (30)Lev. 16/2, l.Krl. 8/11, ll.Trh.5/14, (31)Say.9/17, 10/11, Nah.9/19,(32)Say.9/19,22,(33)B.13/21, Say.9/15, (+): Antlaşma sandığı, (*): Bir çeşit abdest; Yud.12/8, Yuh.3/25.